Valmiera: Różnice pomiędzy wersjami

Valmiera
Herb	Flaga
Państwo	Łotwa
Okręg (do 2014)	Valmiera
Powierzchnia	18,1 km²
Wysokość	43 m n.p.m.
Populacja (2012); • liczba ludności; • gęstość	; 27 123; 1520 os./km²
Kod pocztowy	LV-4201
	Położenie na mapie Łotwy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:city}
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 22:42, 24 paź 2015

Valmiera, do 1917 Wolmar (nazwa niemiecka używana także w języku polskim) – miasto w północno-wschodniej części Łotwy, w Liwonii, po obu stronach rzeki Aa Inflancka, na skrzyżowaniu kilku ważnych dróg, ok. 100 km od Rygi, stolicy kraju, 50 km od granicy z Estonią, stolica okręgu Valmiera, 27 515 mieszkańców (2006).

Historia

Wolmar i jego okolice to jedne z najwcześniej zasiedlonych terenów na Łotwie. Znaleziska archeologiczne potwierdziły obecność stałych siedzib ludzkich na tym terenie już 9000 lat temu. W XI w. znajdował się tu gród o nazwie Tälava. Murowany zamek w Wolmarze wzniesiony został przez zakon kawalerów mieczowych w roku 1224. Po raz pierwszy jako miasto Wolmar jest wspominany w 1323 roku. Właściwa lokacja miała najprawdopodobniej miejsce co najmniej 40 lat wcześniej, kiedy to mistrz zakonu kawalerów mieczowych Willekin I von Endorp wzniósł tu w 1283 r. kościół. Wieża kościelna dobudowana została w drugiej połowie XIV w. Wolmar był członkiem Hanzy od XIV do XVI wieku. Przynależność do tego związku przyniosła znaczący rozwój handlu i transportu.

Wolmar włączył do Rzeczypospolitej w 1561 roku król Zygmunt August po pakcie wileńskim. W 1601 roku podczas wojny ze Szwecją o Inflanty został zdobyty przez Szwedów i odbity po oblężeniu 19 grudnia przez hetmana Jana Zamoyskiego. Ponownie Wolmar Szwedzi zdobyli w 1622 roku podczas IV wojny polsko-szwedzkiej. Rzeczpospolita zrzekła się formalnie Wolmaru w 1660 roku wraz z częścią Inflant w Pokoju oliwskim.

Podczas wielkiej wojny północnej Wolmar był zniszczona i spalona w 1702. Następnie miasto dzieliło losy północnej Liwonii. Uruchomienie kolei z Rygi do Pskowa w 1889 r. wpłynęło na rozwój drobnego przemysłu, głównie przetwórstwa rolnego. Po I wojnie światowej miasto znalazło się w granicach niepodległej Łotwy. W okresie międzywojennym Valmiera zasłynęła jako ośrodek sportów lekkoatletycznych, pochodzili stąd znani w kraju chodziarze, np. Jānis Daliņš (1904-1978), sześciokrotny rekordzista świata, zdobywca srebrnego medalu na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles i mistrz Europy z 1934 r. II wojna światowa przyniosła prawie całkowite zniszczenie miasta, zwłaszcza jego zabytkowej części. Podczas okresu ZSRR nieopodal Wolmaru znajdowała się baza wojsk lotniczych Liepas.

Obecnie

Valmiera jest de facto kulturalnym i administracyjnym ośrodkiem Liwonii. Jest jedynym miastem w regionie posiadającym profesjonalny teatr, Valmieras teātris, założony w 1919 roku. W latach 90. XX wieku założono tutaj również regionalną uczelnię, Vidzemes Augstskola. Valmiera stanowi również gospodarcze centrum rejonu. Dominującymi gałęziami przemysłu są przemysł spożywczy, produkcja włókna szklanego, przemysł metalowy, drzewny i meblowy. W planach jest budowa w mieście elektrowni geotermalnej oraz hali sportowej i centrum olimpijskiego.

Sport

W mieście znajdują się kluby sportowe:

Valmieras FK (piłka nożna)
BK Valmiera (koszykówka)

Miasta partnerskie

Bibliografia

Wolmar, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 855 .
„Lettland wie wir es lieben”, Nacionālais APGĀDS, Rīga, 2008, ISBN 978-9984-26-372-4 (s. 79; Valmiera: XI w. – gród Tälava, 1224 r. – zamek, 1283 r. – kościół)
Jarosław Swajdo, „Litwa, Łotwa, Estonia i obwód kaliningradzki”, Pascal, Bielsko-Biała 2000, s. 233-234, ISBN 83-88355-30-9.

Linki zewnętrzne

@@ Linia 29: / Linia 29: @@
 == Historia ==
-Valmiera i jej okolice to jedne z najwcześniej zasiedlonych terenów na [[Łotwa|Łotwie]]. Znaleziska archeologiczne potwierdziły obecność stałych siedzib ludzkich na tym terenie już 9000 lat temu. W [[XI wiek|XI]] w. znajdował się tu [[gród]] o nazwie Tälava. Murowany [[zamek]] w Wolmarze wzniesiony został przez [[Kawalerowie mieczowi|zakon kawalerów mieczowych]] w roku [[1224]]. Po raz pierwszy jako miasto Valmiera jest wspominana w [[1323]] roku. Właściwa lokacja miała najprawdopodobniej miejsce co najmniej 40 lat wcześniej, kiedy to [[Mistrzowie kawalerów mieczowych|mistrz zakonu kawalerów mieczowych]] [[Willekin I von Endorp]] wzniósł tu w [[1283]] r. [[kościół (budynek)|kościół]]. [[Wieża]] kościelna dobudowana została w drugiej połowie [[XIV wiek|XIV]] w.. Valmiera była członkiem [[Hanza|Hanzy]] od [[XIV wiek|XIV]] do [[XVI wiek]]u. Przynależność do tego związku przyniosła znaczący rozwój handlu i transportu.
+Wolmar i jego okolice to jedne z najwcześniej zasiedlonych terenów na [[Łotwa|Łotwie]]. Znaleziska archeologiczne potwierdziły obecność stałych siedzib ludzkich na tym terenie już 9000 lat temu. W [[XI wiek|XI]] w. znajdował się tu [[gród]] o nazwie Tälava. Murowany [[zamek]] w Wolmarze wzniesiony został przez [[Kawalerowie mieczowi|zakon kawalerów mieczowych]] w roku [[1224]]. Po raz pierwszy jako miasto Wolmar jest wspominany w [[1323]] roku. Właściwa lokacja miała najprawdopodobniej miejsce co najmniej 40 lat wcześniej, kiedy to [[Mistrzowie kawalerów mieczowych|mistrz zakonu kawalerów mieczowych]] [[Willekin I von Endorp]] wzniósł tu w [[1283]] r. [[kościół (budynek)|kościół]]. [[Wieża]] kościelna dobudowana została w drugiej połowie [[XIV wiek|XIV]] w. Wolmar był członkiem [[Hanza|Hanzy]] od [[XIV wiek|XIV]] do [[XVI wiek]]u. Przynależność do tego związku przyniosła znaczący rozwój handlu i transportu.
 Wolmar włączył do Rzeczypospolitej w [[1561]] roku król Zygmunt August po [[Pakt wileński|pakcie wileńskim]]. W [[1601]] roku podczas [[Wojna polsko-szwedzka 1600-1611|wojny ze Szwecją o Inflanty]] został zdobyty przez Szwedów i [[Oblężenie Wolmaru|odbity po oblężeniu 19 grudnia]] przez hetmana [[Jan Zamoyski|Jana Zamoyskiego]]. Ponownie Wolmar Szwedzi zdobyli w [[1622]] roku podczas [[Wojna polsko-szwedzka 1621-1626|IV wojny polsko-szwedzkiej]]. Rzeczpospolita zrzekła się formalnie Wolmaru w 1660 roku wraz z częścią Inflant w [[Pokój oliwski 1660|Pokoju oliwskim]].
-Podczas [[III wojna północna|wielkiej wojny północnej]] Valmiera była zniszczona i spalona w [[1702]]. Następnie miasto dzieliło losy północnej [[Liwonia|Liwonii]]. Uruchomienie kolei z Rygi do Pskowa w 1889 r. wpłynęło na rozwój drobnego przemysłu, głównie przetwórstwa rolnego. Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] miasto znalazło się w granicach niepodległej [[Łotwa|Łotwy]]. W okresie międzywojennym Valmiera zasłynęła jako ośrodek sportów lekkoatletycznych, pochodzili stąd znani w kraju chodziarze, np. Jānis Daliņš (1904-1978), sześciokrotny rekordzista świata, zdobywca srebrnego medalu na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles i mistrz Europy z 1934 r. [[II wojna światowa]] przyniosła prawie całkowite zniszczenie miasta, zwłaszcza jego zabytkowej części. Podczas okresu [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] nieopodal Valmiery znajdowała się baza wojsk lotniczych Liepas.
+Podczas [[III wojna północna|wielkiej wojny północnej]] Wolmar był zniszczona i spalona w [[1702]]. Następnie miasto dzieliło losy północnej [[Liwonia|Liwonii]]. Uruchomienie kolei z Rygi do Pskowa w 1889 r. wpłynęło na rozwój drobnego przemysłu, głównie przetwórstwa rolnego. Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] miasto znalazło się w granicach niepodległej [[Łotwa|Łotwy]]. W okresie międzywojennym Valmiera zasłynęła jako ośrodek sportów lekkoatletycznych, pochodzili stąd znani w kraju chodziarze, np. Jānis Daliņš (1904-1978), sześciokrotny rekordzista świata, zdobywca srebrnego medalu na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles i mistrz Europy z 1934 r. [[II wojna światowa]] przyniosła prawie całkowite zniszczenie miasta, zwłaszcza jego zabytkowej części. Podczas okresu [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] nieopodal Wolmaru znajdowała się baza wojsk lotniczych Liepas.
 == Obecnie ==