Zjazd wiedeński: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 12:55, 24 sty 2019

Zjazd wiedeński – spotkanie trzech monarchów w Wiedniu w dniach 15-26 lipca 1515.

Historia

W spotkaniu wzięli udział:

Zygmunt I Stary – król Polski i wielki książę Litwy,
Władysław II Jagiellończyk – król Czech i Węgier, brat Zygmunta I Starego
Maksymilian I Habsburg – cesarz Świętego Cesarstwa Niemieckiego (dziadek Karola V).

W latach poprzedzających zjazd doszło do sojuszu Habsburgów, Niemiec, Krzyżaków i Moskwy, groźnego dla państw jagiellońskich. Wobec takiej sytuacji Zygmunt Stary zdecydował się na kompromis z Habsburgami. Po wstępnych rozmowach w Bratysławie Jagiellonowie otrzymali zaproszenie do Wiednia^[1].

Głównymi tematami pertraktacji były:

rozbicie sojuszu zaczepno-odpornego z lutego 1514, zawartego pomiędzy cesarzem Maksymilianem I Habsburgiem, a wielkim księciem moskiewskim Wasylem III
walka o niezależność wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Albrechta Hohenzollerna, który od 1511 odmawiał złożenia hołdu lennego królowi Polski Zygmuntowi I Staremu
trwająca od 1512 roku wojna litewsko-moskiewska, podczas której Moskwa zdobyła w 1514 roku strategicznie położony Smoleńsk
dążenia Habsburgów do sukcesji na Węgrzech i w Czechach.

Jagiellonowie panujący w bloku państw: Polski, Litwy, Węgier i Czech, zagrożeni okrążającym ich sojuszem Cesarstwa, Moskwy i Zakonu krzyżackiego postanowili pójść na ustępstwa wobec Habsburgów i sojusz ten rozerwać.

Traktat wiedeński składał się z pięciu dokumentów. Trzy dotyczyły małżeństw pomiędzy Jagiellonami i Habsburgami. Czwarty zawierał zobowiązanie Maksymiliana, że zakaże sądom Rzeszy wzywać miasta pruskie przed swe oblicze i ściągnie banicję z Elbląga i Gdańska. Dodatkowo cesarz miał nie powstrzymywać mistrza Zakonu Krzyżackiego, Albrechta od złożenia przysięgi wierności królowi polskiemu.

Cesarz Maksymilian przyrzekł zerwać swe stosunki z wielkim mistrzem Albrechtem i wielkim księciem moskiewskim Wasylem, a Zygmunt Stary uznał pewne umowy spadkowe i małżeńskie. Na zjeździe zapadła decyzja podwójnego małżeństwa: Ludwika II Jagiellończyka, królewicza Czech i Węgier, z arcyksiężniczką Marią, wnuczką cesarza oraz ślub Anny Jagiellonki, królewny Węgier i Czech, z arcyksięciem Ferdynandem albo jego bratem Karolem V.

Piąty dokument dotyczył adopcji przez cesarza Maksymiliana Ludwika II Jagiellończyka i mianowanie go swoim następcą (do czego nie doszło).

Król Czech Władysław II Jagiellończyk zmarł w 1516, a jego syn Ludwik II w 1526 poległ w bitwie pod Mohaczem. Wtedy to Węgry Zachodnie i Czechy zostały przejęte przez Habsburgów na następne 392 lata. Turcy w wyniku wojny z Austrią uzyskali środkową część i wschodnią w postaci lenna – Siedmiogrodu w 1541 r. Całość Węgier, Austria uzyskała na podstawie pokoju z Karłowic, a potem w 1739.

Zobacz też

układ wiedeński

Przypisy

↑ Bogdan Snoch Szkolny słownik historii Polski od pradziejów do roku 1795 (tom I), wyd. 1995 Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, s. 160

Bibliografia

Krzysztof Baczkowski, Zjazd wiedeński 1515. Geneza, przebieg i znaczenie, PWN, Warszawa 1975, stron 264.

[1] Bogdan Snoch Szkolny słownik historii Polski od pradziejów do roku 1795 (tom I), wyd. 1995 Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, s. 160

[1]

@@ Linia 14: / Linia 14: @@
 * rozbicie [[sojusz zaczepno-odporny|sojuszu zaczepno-odpornego]] z lutego [[1514]], zawartego pomiędzy [[Władcy Niemiec|cesarzem]] [[Maksymilian I Habsburg|Maksymilianem I Habsburgiem]], a [[Władcy Rosji|wielkim księciem moskiewskim]] [[Wasyl III|Wasylem III]]
 * walka o niezależność [[wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego|wielkiego mistrza]] zakonu krzyżackiego [[Albrecht Hohenzollern (1490–1568)|Albrechta Hohenzollerna]], który od [[1511]] odmawiał złożenia [[hołd lenny|hołdu lennego]] [[Władcy Polski|królowi Polski]] [[Zygmunt I Stary|Zygmuntowi I Staremu]]
-* trwająca [[wojna litewsko-moskiewska 1512-1522|wojna litewsko-moskiewska]]
+* trwająca od 1512 roku [[wojna litewsko-moskiewska 1512-1522|wojna litewsko-moskiewska]], podczas której Moskwa zdobyła w 1514 roku strategicznie położony Smoleńsk
 * dążenia Habsburgów do sukcesji na [[Węgry|Węgrzech]] i w [[Czechy|Czechach]].
-Jagiellonowie panujący w bloku państw: Polski, Litwy, Węgier i Czech, zagrożeni współpracą tych trzech ośrodków politycznych postanowili odsunąć od niej Habsburgów.
+Jagiellonowie panujący w bloku państw: Polski, Litwy, Węgier i Czech, zagrożeni okrążającym ich sojuszem Cesarstwa, Moskwy i Zakonu krzyżackiego postanowili pójść na ustępstwa wobec Habsburgów i sojusz ten rozerwać.
+Traktat wiedeński składał się z pięciu dokumentów. Trzy dotyczyły małżeństw pomiędzy Jagiellonami i Habsburgami. Czwarty zawierał zobowiązanie Maksymiliana, że zakaże sądom Rzeszy wzywać miasta pruskie przed swe oblicze i ściągnie banicję z [[Elbląg|Elbląga]] i [[Gdańsk|Gdańska]]. Dodatkowo cesarz miał nie powstrzymywać mistrza Zakonu Krzyżackiego, Albrechta od złożenia przysięgi wierności królowi polskiemu.
-Maksymilian przyrzekł uroczyście zerwać swe stosunki z Albrechtem i wielkim księciem moskiewskim [[Wasyl III|Wasylem]], a Zygmunt uznał pewne umowy spadkowe i małżeńskie. Na zjeździe zapadła decyzja podwójnego małżeństwa: [[Ludwik II Jagiellończyk|Ludwika II Jagiellończyka]], królewicza Czech i Węgier, z arcyksiężniczką [[Maria Habsburżanka (1505-1558)|Marią]], wnuczką cesarza oraz ślub [[Anna Jagiellonka (1503-1547)|Anny Jagiellonki]], królewny Węgier i Czech, z arcyksięciem [[Ferdynand I Habsburg|Ferdynandem]] albo jego bratem [[Karol V Habsburg|Karolem V]].
+Cesarz Maksymilian przyrzekł zerwać swe stosunki z wielkim mistrzem Albrechtem i wielkim księciem moskiewskim [[Wasyl III|Wasylem]], a Zygmunt Stary uznał pewne umowy spadkowe i małżeńskie. Na zjeździe zapadła decyzja podwójnego małżeństwa: [[Ludwik II Jagiellończyk|Ludwika II Jagiellończyka]], królewicza Czech i Węgier, z arcyksiężniczką [[Maria Habsburżanka (1505-1558)|Marią]], wnuczką cesarza oraz ślub [[Anna Jagiellonka (1503-1547)|Anny Jagiellonki]], królewny Węgier i Czech, z arcyksięciem [[Ferdynand I Habsburg|Ferdynandem]] albo jego bratem [[Karol V Habsburg|Karolem V]].
-Władysław II zmarł w [[1516]], a jego syn [[Ludwik II Jagiellończyk|Ludwik II]] w [[1526]] poległ w [[Bitwa pod Mohaczem|bitwie pod Mohaczem]]. Wtedy to Węgry Zachodnie i Czechy zostały przejęte przez Habsburgów na następne 392 lata. Turcy w wyniku [[I wojna austriacko-turecka|wojny z Austrią]] uzyskali środkową część i wschodnią w postaci lenna – [[Siedmiogród|Siedmiogrodu]] w [[1541]] r. Całość Węgier, Austria uzyskała na podstawie [[pokój w Karłowicach|pokoju z Karłowic]], a potem w [[1739]].
+Piąty dokument dotyczył adopcji przez cesarza Maksymiliana Ludwika II Jagiellończyka i mianowanie go swoim następcą (do czego nie doszło).
+Król Czech Władysław II Jagiellończyk zmarł w [[1516]], a jego syn [[Ludwik II Jagiellończyk|Ludwik II]] w [[1526]] poległ w [[Bitwa pod Mohaczem|bitwie pod Mohaczem]]. Wtedy to Węgry Zachodnie i Czechy zostały przejęte przez Habsburgów na następne 392 lata. Turcy w wyniku [[I wojna austriacko-turecka|wojny z Austrią]] uzyskali środkową część i wschodnią w postaci lenna – [[Siedmiogród|Siedmiogrodu]] w [[1541]] r. Całość Węgier, Austria uzyskała na podstawie [[pokój w Karłowicach|pokoju z Karłowic]], a potem w [[1739]].
 == Zobacz też ==