Święck-Strumiany: Różnice pomiędzy wersjami
52°52′43″N 22°23′25″E/52,878611 22,390278| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m MalarzBOT: zmiana szablonu {{Wieś infobox}} na {{Polska miejscowość infobox}} |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Zlokalizowany w Święcku [[gród]] [[Kasztelan|kasztelański]] zbudowany został około 968 roku, co stwierdzono na podstawie badań dendrochronologicznych. W XII wieku gród został rozbudowany od strony wschodniej do powierzchni 1,5 hektara. Po raz pierwszy wzmiankowany był w najstarszym inwentarzu dóbr [[Diecezja|biskupstwa]] [[płock]]iego sporządzonym na przełomie XII i XIII w. oraz w dokumencie księcia [[Konrad I mazowiecki|Konrada I]] datowanym na około 1240 r. Te dwie wiadomości pisane wymieniają ''castrum Svatsco'' (''Suantsck'', ''Swantsk'') wraz z należącymi do niego osadami i dwiema wsiami (Crivovo-Crirouo oraz Kebla-Rebla) pertinent ad ecclesiam de Suansck oraz komorą celną z obowiązkiem wypłacania biskupstwu 12 kruszy soli jako stawki celnej. Miejscowość była nadana biskupstwu płockiemu najpewniej podczas [[fundacja|fundacji]] około [[1075]] roku. |
Zlokalizowany w Święcku [[gród]] [[Kasztelan|kasztelański]] zbudowany został około 968 roku, co stwierdzono na podstawie badań dendrochronologicznych. W XII wieku gród został rozbudowany od strony wschodniej do powierzchni 1,5 hektara. Po raz pierwszy wzmiankowany był w najstarszym inwentarzu dóbr [[Diecezja|biskupstwa]] [[płock]]iego sporządzonym na przełomie XII i XIII w. oraz w dokumencie księcia [[Konrad I mazowiecki|Konrada I]] datowanym na około 1240 r. Te dwie wiadomości pisane wymieniają ''castrum Svatsco'' (''Suantsck'', ''Swantsk'') wraz z należącymi do niego osadami i dwiema wsiami (Crivovo-Crirouo oraz Kebla-Rebla) pertinent ad ecclesiam de Suansck oraz komorą celną z obowiązkiem wypłacania biskupstwu 12 kruszy soli jako stawki celnej. Miejscowość była nadana biskupstwu płockiemu najpewniej podczas [[fundacja|fundacji]] około [[1075]] roku. |
||
Owalne [[Grodzisko (archeologia)|grodzisko]] |
Owalne [[Grodzisko (archeologia)|grodzisko]] zbudowano na skraju [[wysoczyzna|wysoczyzny]] wysuniętej w [[dolina|dolinę]] rzeki [[Brok (rzeka)|Brok]]. Otoczone [[Wał (fortyfikacja)|wałem]] drewniano-ziemnym o konstrukcji [[ruszt]]owej. Szerokość u podstawy dochodząca do 10 m. Zniszczone w [[XIII wiek|XIII]] w.<ref name="Katalog zabytków">Katalog zabytków sztuki, Województwo łomżyńskie, Pod redakcją M. Kałamajskiej-Saeed, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice, PAN Instytut Sztuki, Warszawa 1986, str. 76.</ref> W pobliżu grodu odnaleziono ślady drewnianego kościoła z około XII wieku<ref>{{Cytuj|autor=Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku|tytuł=Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego 2004 Z. 10|data=2004-01-01|data dostępu=2016-10-07|wydawca=Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków|url=http://pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata?id=30844&from=&dirids=1&ver_id=&lp=1&QI=EA3415C103B743BBCA02955F078AC5A8-82}}</ref>. Kościół ten był ośrodkiem parafii w diecezji płockiej, do której należały 42 wsie m.in. [[Czyżew|Cisov (Czyżew)]], [[Rosochate Kościelne|Święcienica (obecnie Rosochate Kościelne)]], Wronie (Andrzejewo), [[Szumowo (powiat zambrowski)|Szumowo]], Jasienica, [[Wysokie Mazowieckie|Wysokie (Wysokie Mazowieckie)]], [[Łuniewo (ujednoznacznienie)|Łuniewo]], Boguty, Wyszonki, [[Kuczyn (powiat wysokomazowiecki)|Kuczyn]], Kobylin, Średnica, Leśniewo, Lubowicz, Płonka, Grochy, Przeździecko, Jeżewo Pajewo. |
||
Obok grodu określanego jako ''castrum Suantsek'' znajdował się [[kościół (budynek)|kościół]]; ''ecclesia de Swansk'' i [[bazar|targowisko]]. Przy grodzie pobierano [[cło]], głównie od transportowanej [[sól kamienna|soli]]. Pierwsi osadnicy napłynęli tu prawdopodobnie z [[Wielkopolska|Wielkopolski]], [[Kujawy|Kujaw]] i [[Pomorze|Pomorza]]. |
Obok grodu określanego jako ''castrum Suantsek'' znajdował się [[kościół (budynek)|kościół]]; ''ecclesia de Swansk'' i [[bazar|targowisko]]. Przy grodzie pobierano [[cło]], głównie od transportowanej [[sól kamienna|soli]]. Pierwsi osadnicy napłynęli tu prawdopodobnie z [[Wielkopolska|Wielkopolski]], [[Kujawy|Kujaw]] i [[Pomorze|Pomorza]]. Gród w Święcku został opuszczony najpóźniej pod koniec XIII lub w początku XIV wieku na skutek najazdów Prusów lub Jaćwingów. |
||
Szczegółowe informacje dotyczące grodu wczesnośredniowiecznego znajdują się w publikacji Danuty Jaskanis<ref>D. Jaskanis, Święck – wczesnośredniowieczny zespół osadniczy na północno –wschodnim Mazowszu. Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Warszawa 2008 r.</ref>. |
Szczegółowe informacje dotyczące grodu wczesnośredniowiecznego znajdują się w publikacji Danuty Jaskanis<ref>D. Jaskanis, Święck – wczesnośredniowieczny zespół osadniczy na północno –wschodnim Mazowszu. Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Warszawa 2008 r.</ref>. |
||
| Linia 48: | Linia 48: | ||
== Galeria == |
== Galeria == |
||
<gallery> |
<gallery widths="200" heights="200"> |
||
Plik:Święck Strumiany Nepomucen 2.JPG|Rzeźba św. Jana Nepomucena |
Plik:Święck Strumiany Nepomucen 2.JPG|Rzeźba św. Jana Nepomucena |
||
Plik:Święck Strumiany Nepomucen.JPG|Kapliczka św. Jana Nepomucena |
Plik:Święck Strumiany Nepomucen.JPG|Kapliczka św. Jana Nepomucena |
||
Wersja z 17:45, 11 lut 2020
| Artykuł |
52°52′43″N 22°23′25″E |
|---|---|
| - błąd |
38 m |
| WD |
52°54'N, 22°24'E |
| - błąd |
13725 m |
| Odległość |
882 m |
| wieś | |
 grodzisko wczesnośredniowieczne | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-220 |
| Tablice rejestracyjne |
BWM |
| SIMC |
0396535 |
Położenie na mapie gminy Czyżew  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
| 52°52′43″N 22°23′25″E/52,878611 22,390278
| |
Święck-Strumiany – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Czyżew.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Historia
Zlokalizowany w Święcku gród kasztelański zbudowany został około 968 roku, co stwierdzono na podstawie badań dendrochronologicznych. W XII wieku gród został rozbudowany od strony wschodniej do powierzchni 1,5 hektara. Po raz pierwszy wzmiankowany był w najstarszym inwentarzu dóbr biskupstwa płockiego sporządzonym na przełomie XII i XIII w. oraz w dokumencie księcia Konrada I datowanym na około 1240 r. Te dwie wiadomości pisane wymieniają castrum Svatsco (Suantsck, Swantsk) wraz z należącymi do niego osadami i dwiema wsiami (Crivovo-Crirouo oraz Kebla-Rebla) pertinent ad ecclesiam de Suansck oraz komorą celną z obowiązkiem wypłacania biskupstwu 12 kruszy soli jako stawki celnej. Miejscowość była nadana biskupstwu płockiemu najpewniej podczas fundacji około 1075 roku. Owalne grodzisko zbudowano na skraju wysoczyzny wysuniętej w dolinę rzeki Brok. Otoczone wałem drewniano-ziemnym o konstrukcji rusztowej. Szerokość u podstawy dochodząca do 10 m. Zniszczone w XIII w.[1] W pobliżu grodu odnaleziono ślady drewnianego kościoła z około XII wieku[2]. Kościół ten był ośrodkiem parafii w diecezji płockiej, do której należały 42 wsie m.in. Cisov (Czyżew), Święcienica (obecnie Rosochate Kościelne), Wronie (Andrzejewo), Szumowo, Jasienica, Wysokie (Wysokie Mazowieckie), Łuniewo, Boguty, Wyszonki, Kuczyn, Kobylin, Średnica, Leśniewo, Lubowicz, Płonka, Grochy, Przeździecko, Jeżewo Pajewo.
Obok grodu określanego jako castrum Suantsek znajdował się kościół; ecclesia de Swansk i targowisko. Przy grodzie pobierano cło, głównie od transportowanej soli. Pierwsi osadnicy napłynęli tu prawdopodobnie z Wielkopolski, Kujaw i Pomorza. Gród w Święcku został opuszczony najpóźniej pod koniec XIII lub w początku XIV wieku na skutek najazdów Prusów lub Jaćwingów.
Szczegółowe informacje dotyczące grodu wczesnośredniowiecznego znajdują się w publikacji Danuty Jaskanis[3].
W późniejszym okresie w pobliżu wioski funkcjonował folwark Święck-Strumiany. W 1870 liczył 347 mórg powierzchni; w tym grunty orne i ogrody 194, łąki 24, las 117, wody mórg 1, nieużytki 12. Budynków drewnianych 18.[4]
Urodził się tutaj katolicki błogosławiony ks. Antoni Zawistowski.
Obiekty zabytkowe
- krzyż na północ od grodziska, w polu, żeliwny, z prętów z datą 189[.]
- kapliczka przydrożna, drewniana z ludową rzeźbą św. Jana Nepomucena[1]
Obiekty archeologiczne wpisane do rejestru zabytków
- osada przygrodowa z XII–XIII w.
- grodzisko „OKOP” z XI–XIII w.
- cmentarzysko z XII–XIII w.[5]
Galeria
-
Rzeźba św. Jana Nepomucena -
Kapliczka św. Jana Nepomucena
Przypisy
- ↑ a b Katalog zabytków sztuki, Województwo łomżyńskie, Pod redakcją M. Kałamajskiej-Saeed, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice, PAN Instytut Sztuki, Warszawa 1986, str. 76.
- ↑ Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku, Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego 2004 Z. 10, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, 2004 [dostęp 2016-10-07].
- ↑ D. Jaskanis, Święck – wczesnośredniowieczny zespół osadniczy na północno –wschodnim Mazowszu. Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Warszawa 2008 r.
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom XI, Warszawa 1890 r. str. 688
- ↑ Strona domeny wipb.pl [online], epodlasie.wipb.pl [dostęp 2017-11-28].
Zobacz też
- Siedziba gminy: Czyżew
