Brzeżany: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków |
drobne redakcyjne |
||
| Linia 71: | Linia 71: | ||
[[Kategoria:Miasta obwodu tarnopolskiego]] |
[[Kategoria:Miasta obwodu tarnopolskiego]] |
||
[[Kategoria:Zamki na Kresach wschodnich|Brzeżany]] |
|||
[[Kategoria:Historia Litwy]] |
[[Kategoria:Historia Litwy]] |
||
[[Kategoria:Geografia historyczna Polski]] |
[[Kategoria:Geografia historyczna Polski]] |
||
Wersja z 13:34, 1 wrz 2007
Szablon:Miasto zagranica infobox
Brzeżany (ukr. Бережани) – miasto w zachodniej Ukrainie na Podolu w obwodzie tarnopolskim nad rzeką Złota Lipa, 18 tys. mieszkańców (1991), dekanat halicki. Przemysł szklarski, meblarski i spożywczy.
Historia
- W XIV wieku włączone do Polski, wzmiankowane w roku 1375, województwo ruskie do roku 1772.
- Założone w roku 1530 przez hetmana Mikołaja Sieniawskiego; przez niemal 200 lat należały do jego spadkobierców, zawdzięczając im swój rozwój i rozgłos.
- W XVII wieku zamek w Brzeżanach wielokrotnie oparł się wojskom kozackim, tatarskim i tureckim.
- Od XVIII wieku były własnością Czartoryskich, Lubomirskich i Potockich.
- W Łapszynie, pobliskiej wsi w roku 1886 urodził się Edward Rydz-Śmigły, późniejszy marszałek Polski. Uzyskał maturę w gimnazjum w Brzeżanach.
- Do 1918 roku – miasto powiatowe w Królestwie Galicji i Lodomerii. Ok. 1900 mieszkało tutaj 4600 Polaków, 3100 Ukraińców i 5300 Żydów.
- W latach 1916-1917, podczas I wojny światowej, w rejonie Brzeżan toczyły się walki pomiędzy wojskami rosyjskimi i austriackimi.
- W latach 1920-1939, Brzeżany należały do Polski, były miastem powiatowym w województwie tarnopolskim.
- Od września 1939 do 1941 roku pod okupacją sowiecką; miały wtedy miejsce deportacje ludności (głównie Polaków) w głąb ZSRR.
- W latach 1941-1944 pod okupacją niemiecką (dystrykt Galicja).
- W latach 1942–1944 był to rejon działalności AK.
- W okresie 1943-1945, nacjonaliści z UPA wymordowali tysiące Polaków w Brzeżanach i powiecie, m.in. w Kozowej.
- W latach 1945-1991 w granicach Ukraińskiej SRR.
- 1946 wysiedlenie Polaków
- 1946-1947 w rejon Brzeżan i samego miasta została przesiedlona część ludności rusińskiej z pow. sanockiego.
- Od 1991 na obszarze Ukrainy.
Zabytki
- ruiny zamku – zbudował go Mikołaj Sieniawski w 1554, został rozbudowany w XVII i XVIIIw.; urządzony był z wielkim przepychem, należał do największych rezydencji magnackich Rzeczypospolitej. Na zamku przebywali m.in.: król August II Mocny (1648), książę Franciszek Rakoczy (1702) i car Piotr I Wielki (1707). Zdewastowany w XIX i XX w.
- pozostałości kościoła zamkowego z XVII w.) z kaplicą grobową Sieniawskich (z dekoracją rzeźbiarską Horsta i Jana Pfistera), dawniej mieszczącą zespół nagrobków Sieniawskich, obecnie zdewastowaną.
- kościół i klasztor Bernardynów z 1630-1638.
- kościółek ormiański z XVIII w.
- cerkiew Nikołajewska z XVII w.
- cerkiew Troicka z XVII-XIX w.
- dworki szlacheckie.