Stanisław Edward Grodzki
.jpg)
| |
 generał brygady
| |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego |
| Stanowiska |
szef sztabu armii |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
                  
| |
Stanisław Edward Grodzki ps. „Edward”, „doktor Edward”, „Sadowski”, „Leszczyński”[1] (ur. 19 października 1895[2][3][4], zm. 2 grudnia 1946 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
Ukończył szkołę realną w Pińsku, następnie Szkołę Nauk Politycznych w Warszawie[5].
W latach 1914–1917 oficer armii rosyjskiej, potem wstąpił do Armii Polskiej we Francji. Od 1918 w Wojsku Polskim w stopniu kapitana. 5 stycznia 1921 Minister Spraw Wojskowych zezwolił mu korzystać tytularnie ze stopnia majora[6]. W czasie wojny polsko–bolszewickiej dowodził batalionem i pułkiem. Za udział w wojnie odznaczony orderem Virtuti Militari V klasy i Krzyżem Walecznych[5];.
Po wojnie pełnił służbę w Departamencie Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych, a od 1923 w Oddziale II Sztabu Głównego. W maju 1925 mianowany został attaché wojskowym przy Poselstwie Polskim w Belgradzie[7]. W 1928 uzyskał stopień podpułkownika. Z dniem 1 kwietnia 1929 przeniesiony został do 8 pułku piechoty Legionów w Lublinie na stanowisko zastępcy dowódcy[8]. W sierpniu 1929 zwolniony ze stanowiska i powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego[9]. Obowiązki zastępcy dowódcy pułku przejął po nim ppłk piech. Stanisław Siuda. Z dniem 1 listopada 1930, po ukończeniu szkoły i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został mianowany zastępcą dowódcy 71 pułku piechoty w Zambrowie. W 1934 objął dowództwo 57 pułku piechoty wielkopolskiej w Poznaniu. W 1938 został awansowany do stopnia pułkownika, ukończył kurs dla szefów sztabów przy Wyższej Szkole Wojennej. W czasie kampanii wrześniowej szef sztabu Armii „Modlin”[5].
W latach 1941–1942 komendant Organizacji Wojskowej „Unia”, 1943–1945 komendant Obszaru Zachód AK, następnie w LWP m.in. dowódca 16 Dywizji Piechoty i 5 Saskiej Dywizji Piechoty (7 VIII – 16 XI 1946).
Zmarł wskutek pooperacyjnego porażenia jelit i niedomogi krążenia. Rodziny nie założył.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)[10][11]
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (pośmiertnie 1946)[12]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[10]
- Złoty Krzyż Zasługi[10] (dwukrotnie, po raz drugi w 1938)[13]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[10]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[10]
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)[10]
- Krzyż Wojenny (Francja)[10]
- Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja)[10]
- Medal Zwycięstwa (międzysojuszniczy)[10]
- Komandor Order Korony (Rumunia)[10]
- Komandor Orderu Świętego Sawy (Jugosławia)[10]
- Komandor Orderu Orła Białego (Jugosławia)[10]
- Oficer Orderu Orła Białego (Jugosławia)[10]
- Kawaler Orderu Orła Białego (Jugosławia)[10]
- Krzyż Wojenny 1914-1918 (Czechosłowacja)[10]
- Wielki Oficer Orderu Sławy (Tunezja)[10]
- Order Zbawiciela (Grecja)[10]
- Medal Żołnierski (USA)[10]
Przypisy
- ↑ oprac. Jan Szostak i Tadeusz Wawrzyński. Materiały z procesu gen. Okulickiego w Moskwie w 1945 r.. „Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej Nr 16”, s. 14, 1993. Centralne Archiwum Wojskowe.
- ↑ Rocznik oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928, s. 168.
- ↑ Na nagrobku widnieje data urodzenia 19 października 1895.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 5 listopada 1928 r., Nr 14, s. 393, na podstawie metryki urodzenia sprostowano rok urodzenia z 19 października 1892 na 19 października 1895.
- ↑ a b c Tadeusz Jurga, Władysław Karbowski: Armia „Modlin” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987, s. 22. ISBN 83-11-07274-4.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 3 z 22.01.1921 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 54 z 17.05.1925 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 5 z 12.03.1929 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 15 z 23.08.1929 r.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 231-232.
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2862 z 13 kwietnia 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 16, poz. 560
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 23, poz. 100.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 595.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Rok IX, Nr.9 Warszawa 26 kwietnia 1928 r.
- Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I: A-H, Toruń 2010, s. 489-491
- Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 76–77. ISBN 83-211-0758-3.
- Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914-1939. Stanisław Edward Grodzki. officersdatabase.appspot.com. [dostęp 18 lutego 2015].
- Attaché wojskowi II Rzeczypospolitej
- Członkowie Federacji Organizacji Narodowo-Katolickich „Unia”
- Generałowie brygady ludowego Wojska Polskiego
- Komendanci Obszarów AK
- Oficerowie wywiadu i kontrwywiadu II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie dyplomowani II Rzeczypospolitej
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Polacy – oficerowie Imperium Rosyjskiego
- Polacy – Kawalerowie Legii Honorowej
- Polacy odznaczeni Krzyżem Wojennym Czechosłowackim (1914–1918)
- Polacy odznaczeni Krzyżem Wojennym (Francja)
- Polacy odznaczeni Medalem Pamiątkowym Wielkiej Wojny
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Polacy odznaczeni Orderem Korony Rumunii
- Polacy odznaczeni Orderem Orła Białego (Serbia)
- Polacy odznaczeni Orderem Sławy (Tunezja)
- Polacy odznaczeni Orderem św. Sawy
- Polacy odznaczeni Orderem Zbawiciela
- Pułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Żołnierze Armii Polskiej we Francji 1917–1919
- Urodzeni w 1895
- Zmarli w 1946