Stanisława Grabska

Stanisława Grabska
	; Stanisława Grabska; Warszawa, 24 maja 2005 r.
Data i miejsce urodzenia	20 marca 1922 ; Lwów
Data i miejsce śmierci	13 listopada 2008 ; Sulejówek
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Stanisława Halina Grabska (ur. 20 marca 1922 we Lwowie, zm. 13 listopada 2008 r. w Sulejówku) – polska teolog, publicystka, artysta plastyk (w zakresie tkactwa artystycznego).

Droga życiowa[edytuj | edytuj kod]

Córka prof. Stanisława Grabskiego, polityka i ekonomisty oraz Zofii Smolik.

Podczas II wojny światowej członek Tajnej Sodalicji Mariańskiej. Przybyła do Lwowa na rozkaz Komendy ZWZ w Warszawie z zadaniem nawiązania bezpośredniej łączności konspiracyjnej z komendą ZWZ na okupację sowiecką, w celu połączenia obu struktur konspiracji wojskowej. Podczas okupacji hitlerowskiej Lwowa była zatrudniona jako preparatorka wszy w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami profesora Rudolfa Weigla, dzięki czemu miała dokumenty, chroniące ją przed represjami okupanta.

Od 1945 r. w Warszawie. Studiowała na Akademii Sztuk Pięknych (malarstwo i tkactwo artystyczne). Pracowała następnie w Biurze Wzornictwa Przemysłu Lekkiego. W 1964 r. podjęła studia teologiczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (zaocznie, w ramach Studium Wyższej Wiedzy Religijnej, później w trybie stacjonarnym). Pracę magisterską pt.: Wolność chrześcijańska u św. Pawła i u św. Mateusza obroniła w 1969 r. W tym czasie była też organizatorką wykładów teologicznych w Klubie Inteligencji Katolickiej w Warszawie. Uczestniczyła w Kongresie Apostolatu Świeckich w Rzymie, w czasie trwania II Soboru Watykańskiego. Następnie, dzięki stypendium, studiowała na uniwersytecie w Leuven (Belgia, 1970-1973), będąc tam pierwszą kobietą świecką, która obroniła doktorat z teologii (promotor: ks. prof. Philippe Delhaye, ekspert Soboru ds. etycznych).

Po powrocie do Polski, była związana nadal z warszawskim KIK-iem, wykładała też m.in. kulturę biblijną na wydziale krytyki teatralnej warszawskiej PWST, oraz symbolikę biblijną w kulturze europejskiej dla Podyplomowego Studium Religioznawczego przy Uniwersytecie Warszawskim. 20 sierpnia 1980 roku podpisała apel 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami^[1]. Na początku l. 80. wykładała w duszpasterstwach, również dla członków podziemnej "Solidarności". Napisaną przez siebie "Drogę krzyżową" odczytała w Częstochowie na Jasnej Górze dla przedstawicieli KIK-ów z całej Polski, podczas trwania stanu wojennego (później tekst został powielony i rozprowadzany w II obiegu).

Członek Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie (m.in. wiceprezes i prezes). Członek Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" przy Lechu Wałęsie (wiceprzewodnicząca komisji stowarzyszeń). Uczestnik obrad Okrągłego Stołu, ze strony opozycji demokratycznej (w podzespole ds. stowarzyszeń i samorządu terytorialnego; przewodnicząca grupy roboczej ds. stowarzyszeń).

W sierpniu 1996 r. była organizatorką zbierania podpisów pod Apelem do organizacji światowej i Rady Europy w sprawie Czeczenii w 52. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego (tekst apelu publikował m.in. "Tygodnik Powszechny"). Była także redaktorem naczelnym czasopisma Życie Klubów: kwartalnik Porozumienia Klubów Inteligencji Katolickiej.

W ostatnich latach prowadziła w warszawskim KIK-u cykliczne spotkania "Czytamy Stary Testament" oraz "Czytamy Nowy Testament". Jest uważana za jednego z najwybitniejszych polskich teologów świeckich.

Publikowała m.in. w "Więzi", "Znaku", "Przewodniku Katolickim", "Tygodniku Powszechnym" i "Niedzieli" oraz pracach zbiorowych.

Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Mieszkała w Warszawie, a w ostatnim okresie życia w Sulejówku, pochowana na Cmentarzu parafii Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Sulejówku w Warszawie-Wesołej.

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Nadzieja, która jest wezwaniem (Biblioteka "Więzi" [t. 44], Warszawa 1980)
Pacierz w Biblii zakorzeniony (Biblioteka "Więzi" [t. 47], Warszawa 1983)
Człowiek wobec Trójcy Świętej (Biblioteka "Więzi" [t. 64], Warszawa 1990, ISBN 83-85124-24-1)
Ciekawość nieba, ciekawość ziemi. Ze Stanisławą Grabską rozmawia Irena Stopierzyńska (Biblioteka "Więzi" [t. 122], Warszawa 2000, ISBN 83-88032-25-9)
Jan III: teologia tekstów redaktora kościelnego Ewangelii według św. Jana (Tyniec 2002, ISBN 83-7354-026-1)
Bóg jest miłością (Włocławskie Wydawnictwo Diecezjalne, Włocławek 2004, ISBN 83-85084-95-9)
Symbole i idee biblijne w naszym życiu (Tertium Sp. z o.o., Warszawa 2004, ISBN 83-920870-0-3)

Przedmowy[edytuj | edytuj kod]

Jean Daniélou, Trójca Święta i tajemnica egzystencji; Znak świątyni czyli O obecności Boga (Znak 1994, ISBN 83-7006-227-X)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])

Bibliografia (wybór)[edytuj | edytuj kod]

Ewa K. Czaczkowska, Horror albo radość życia. Rozmowa ze Stanisławą Grabską, doktorem teologii, wiceprezesem KIK ("Rzeczpospolita" nr 253/4206, 31.10. – 1.11.1995)
Ewa K. Czaczkowska, Krzyż – symbol dobra i zła. Rozmowa z dr Stanisławą Grabską, teologiem ("Rzeczpospolita" 12.07.1996)
Chrześcijanin, Bóg, życie (rozmowa Stanisławy Grabskiej z Anną Jarmusiewicz, "Rzeczpospolita", 13-14.01.2001)
Ks. Andrzej Luter, Nie tylko dla teologów. Wiosna ducha ("Tygodnik Powszechny", 11.06.2004) [o książce Stanisławy Grabskiej pt.: Ciekawość nieba-ciekawość ziemi]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[1] Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])

[1]