Stefan Lgocki

Stefan Lgocki

kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia	23 stycznia 1894 Wolica
Data i miejsce śmierci	2 kwietnia 1974 Szymbark
Przebieg służby
Lata służby	1914–21
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	3 Pułk Piechoty Legionów 2 Pułk Strzelców Podhalańskich 1 Pułk Strzelców Podhalańskich
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-czechosłowacka wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Stefan Lgocki herbu Jastrzębiec (ur. 23 stycznia 1894 w Wolicy, zm. 2 kwietnia 1974 w Szymbarku) – kapitan rezerwy Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari. Poseł na Sejm RP V kadencji.

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Legitymacja Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari

Urodził się w rodzinie Stanisława Lgockiego h. Jastrzębiec (ur. 1855 r., zm. 2 lutego 1912 r.) i Karoliny Meysner h. Lubicz (ur. 1864 r., zm. 1941 r.). Po wczesnej śmierci jego ojca prawnym opiekunem został brat Stanisława, Aleksander Lgocki (ur. 1855, zm. 10 listopada 1914 r. w Nowym Targu), który pełnił funkcję m.in. wicestarosty powiatu nowotarskiego. Młodość spędził w rodzinnym dworze w Łopusznej. W 1905 r. rozpoczął naukę w C.K. Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, które ukończył w 1913 r. Po zdaniu egzaminu dojrzałości rozpoczął studia na wydziale prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, na którym studiował przez 3 semestry. W latach 1913 – 1914 był organizatorem szkolenia dla Drużyn Podhalańskich.

I wojna światowa

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich 4 listopada 1914 r. Służył w 12. kompanii III batalionu 3. pułku piechoty II Brygady LP. Od 1 października 1914 roku służył na froncie w oddziale sztabowym 3 pułku piechoty. Wraz z pułkiem przeszedł kampanię karpacką, bukowińska, besarabską i wołyńską. Kontuzjowany 5 lipca 1915 r. pod Rarańczą. 5 lub 6 lipca 1916 r. pod Wołczkiem dostał się do rosyjskiej niewoli, internowany został Szredzińsku w gub. permskiej. Zwolniony został 18 lipca 1918 r. Po odzyskaniu niepodległości wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. Przydzielony został do 2 Pułku Strzelców Podhalańskich, w szeregach którego brał udział w walkach pod Skoczowem na Śląsku Cieszyńskim.

Po odzyskaniu niepodległości, z dniem 1 listopada 1918 roku, ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego. Służył w 2 pułku strzelców podhalańskich w stopniu chorążego. W 1919 r. brał udział w walkach polsko-czeskich pod Skoczowem na Śląsku Cieszyńskim, następnie brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1921 r. służył w 3 pułku piechoty Legionów, 4 listopada 1921 r. został przeniesiony do rezerwy z przydziałem do 1 Pułku Strzelców Podhalańskich.

Działalność społeczna i polityczna

Po zwolnieniu z wojska powrócił do Łopusznej, gdzie zajmował się majątkiem oraz pasieką. W latach 1935 - 1939 pełnił funkcję wójta gminy Łopuszna. Podczas pełnienia kadencji zasłużył się m.in. budując mosty na Dunajcu w Łopusznej, Waksmundzie, Ostrowsku i Harklowej, rozbudową szkół w Waksmundzie i Ostrowsku oraz budową drogi z Łopusznej przez Nową Białą do Krempach i z Dębna do Frydmana. Był członkiem oddziału Związku Legionistów Polskich w Nowym Targu.

Był członkiem Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem oraz Obozu Zjednoczenia Narodowego, z ramienia którego został wybrany posłem na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej V kadencji (1938–1939). Wybranym został z okręgu nr 86 (Nowy Sącz) i uzyskał 40 481 głosów. W Sejmie pracował w komisjach zdrowia i opieki społecznej.

II wojna światowa i lata powojenne

Po wybuchu II wojny światowej nie został zmobilizowany do wojska. Ze względu na poszukiwania Gestapo postanowił uciec z Łopusznej i ukrywał się do końca wojny w Szymbarku, na dworze ciotecznej siostry Urszuli Rumińskiej. Z obawy na aresztowanie ukrywał się pod jej nazwiskiem.

Grób Stefana Lgockiego na cmentarzu w Łopusznej

Po zakończeniu wojny podjął pracę w tartaku w Kąclowej, od 15 lipca 1945 do 1 kwietnia 1946 roku, był leśniczym lasów samorządowych w Ropie w Nadleśnictwie Gorlice, a później zajmował się pszczelarstwem w gospodarstwie ciotki w Szymbarku, gdzie zmarł 2 kwietnia 1974 r. Pochowany został w rodzinnym grobowcu w Łopusznej. Decyzją prezesa Instytutu Pamięci Narodowej z dnia 15 października 2020 roku na wniosek prezesa koła Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Nowym Targu, grób Stefana Lgockiego został wpisany do prowadzonej przez IPN ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski pod numerem ewidencyjnym 1031.

Rodzina

Wnuk Leona Przerwy-Tetmajera. Był bratem Kazimierza (ur. 1885 r., zm. 3 lutego 1914 r.), Wawrzyńca (żołnierza 3 pp Leg., odznaczony Medalem Niepodległości, ur. 5 sierpnia 1891 r., zm. 6 kwietnia 1943 r.), Marii (ur. 18 lutego 1905 r., zm. 16 stycznia 1980 r.) i Zofii (ur. 11 lutego 1889 r., zm. 20 lipca 1957 r.). Rodziny nie założył.

Spokrewniony był z Kazimierzem Przerwą - Tetmajer i Włodzimierzem Tetmajerem oraz dyrektorem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Janem Włodzimierzem Lgockim.

Był kuzynem Jerzego Lgockiego - uczestnika III powstania śląskiego i założyciela Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”.

List informujący o odznaczeniu S. Lgockiego Krzyżem Niepodległości

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari - krzyż nr 7433, nadany dekretem Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza z dnia 17 maja 1922 r. za udział w walkach w Legionach Polskich;
• Krzyż Walecznych;
• Medal Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego (1919 r.);
• Krzyż Niepodległości (1932 r.);
• Srebrny Krzyż Zasługi (1938 r.);
• Krzyż Legionowy (1930 r.).

Awanse

• Plutonowy
• Chorąży piechoty (5 lipca 1916)
• Porucznik piechoty (1 kwietnia 1920 roku, starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919 roku)
• Kapitan rezerwy piechoty (starszeństwo z dniem 19 marca 1939 roku)

Bibliografia

• Danuta Luberda, Jackowa Zagroda, Nowy Targ, Zakład Poligraficzny "MK" s.c., 2014, ISBN 978-83-64477-14-0;
• Maria Smarduch, Łopuszna – mała ojczyzna, Kraków, Wydawnictwo JAK 2008, ISBN 978-83-92319-13-9;
• Lesław Dall, Stefan Lgocki (1894-1974);
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.