Tambja olivaria
Tambja olivaria | |
Yonow, 1994 | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Gromada | |
Rząd | |
Podrząd | |
Infrarząd | |
Nadrodzina | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
Tambja olivaria |
Tambja olivaria – gatunek ślimaka z rzędu nagoskrzelnych i rodziny Polyceridae. Zamieszkuje Ocean Indyjski i zachód Oceanu Spokojnego.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1994 roku przez Nathalie Yonow[1][2]. Jako miejsce typowe wskazano Vihafushi Tila na malediwskim atolu Baa. Holotyp odłowiono tam w 1991 roku. Epitet gatunkowy olivaria oznacza po łacinie „oliwkowa” i nawiązuje do koloru zwierzęcia[2]. W 2006 roku Marta Pola, J. Lucas Cervera i Terrence M. Gosliner dokonali analizy filogenetycznej podrodziny, do której zalicza się ten gatunek. W jej wynikach znalazł się on w nierozwikłanej politomii z Tambja affinis, Tambja marbellensis, Tambja simplex oraz większym kladem obejmującym Tambja sagamiana, Tambja verconis i Tambja stegosauriformis[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Ślimak o wydłużonym ciele osiągającym do 60 mm długości[3]. Powierzchnia ciała jest skórzasta, pomarszczona, przywodząca na myśl mokrą giemzę[2]. Ubarwienie ma oliwkowe ze stosunkowo zmiennym czarnym i pomarańczowożółtym, miejscami przechodzącym w żółtawą zieleń wzorem[4][2]. Listwa frontalna ma ciemnozieloną krawędź. Za nią biegnie żółta przepaska, przechodząca na boki i tam biegnąca jako para pasów podłużnych, które łączą się za skrzelami pod dość ostrym kątem w pojedynczy pas środkowo-grzbietowy. Przepaska ta bywa jednak częściowo zanikła. Rinofory mają czarne buławki, a ich osłonki są żółte z czarnym obrzeżeniem. Za rinoforami leży para czarnych plamek[4]. Przód głowy poniżej listwy frontalnej jest pomarańczowożółty i barwa ta przechodzi na boki w postaci zwężających się stopniowo krótkich pasów[2]. Skrzela mają żółte powierzchnie zewnętrzne i czarne blaszki. Wzdłuż brzegów nogi dostrzegalna bywa śladowa przepaska submarginalna o żółtej barwie, wyraźniejsza w części tylnej. W tyle nogi obecna jest także czarna plamka[4].
Głowa jest szpatułkowata[2]. Fałd nakrywający głowową część ciała, zwany welonem frontalnym, zredukowany jest do postaci listwy[2]. Rinofory podzielone są wcięciami na około 40–45 blaszek i mają możliwość kurczenia się do środka wysokich osłonek. Krótkie czułki gębowe mają grzbietobrzusznie spłaszczoną formę z poziomym rowkiem. Boki ciała między rinoforami a czułkami gębowymi zaopatrzone są w matowo fioletowe otworki o nieznanej nauce funkcji. Warga ma oskórek pozbawiony ząbków. Masa bukalna wyposażona jest w parę wąskich i wydłużonych ślinianek otaczających przełyk. Tarka ma w jednym szeregu jeden ząb środkowy (osiowy), parę zębów bocznych wewnętrznych i trzy lub cztery pary zębów bocznych zewnętrznych. Szeregów tych jest 17–18. Zęby środkowe mają kształt prostokąta lub kwadratu o wciętej przedniej krawędzi i pozbawionego ząbkowania. Zęby boczne wewnętrzne są duże i mają po dwa guzki zębowe, z których zewnętrzny jest prostokątny, a wewnętrzny jest większy i rozdwojony. Zęby boczne zewnętrzne mają postać prostokątnych płytek bez guzków, a ich rozmiary maleją ku krawędziom tarki. Skrzela w liczbie trzech rozmieszczone są w półkolistym wieńcu dookoła rurkowato wyniesionej brodawki analnej i nie mają możliwości kurczenia się. Forma ich jest trójpierzasta z gałęziami głęboko wcinanymi i wyniesioną podstawą[3].
Gonopor leży po prawej stronie ciała, w połowie odległości między rinoforami a skrzelami. Triauliczne narządy rozrodcze cechują się wąskim i wydłużonym przewodem preampullatoryjnym rozszerzonym następnie w duży i grubościenny gruczoł obojnaczy (ampullę) o kształcie litery „S”, rozdzielający się na przewód obojnaczy i nasieniowód. Ten ostatni rozpoczyna się słabo wyodrębnioną, cienkościenną prostatą i dalej ulega poszerzeniu oraz silnemu poskręcaniu. Końcowa część nasieniowodu przechodzi w prącie uzbrojone licznymi kolcami, dłuższymi w części podstawowej, a krótszymi w wierzchołkowej. Przewód pochwowy jest przyłączony do dużej, okrągłej torebki kopulacyjnej. Podobny długością torebce zbiornik nasienny ma gruszkowaty kształt i łączy się krótkim przewodem z pochwą. Gruczoł pochwowy jest duży i grubościenny[3].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek indo-zachodniopacyficzny. Spotykany był w wodach przybrzeżnych Tanzanii, Malediwów i Filipin, a mniej pewne doniesienie pochodzi z indonezyjskiej wyspy Bali[3]. Zwierzę to wchodzi w skład bentosu[1]. Bytuje na głębokości 8–37 metrów[3][4]. Tak jak inni przedstawiciele rodzaju jest drapieżnikiem, żerującym na mszywiołach[3]. Jego ofiarą padają krzewiaste kolonie Bugula dentata. Pozyskane z mszywiołów toksyny stanowią dla tego ślimaka ochronę przed drapieżnikami, wchodząc w skład żrącej wydzieliny o zielonym kolorze[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Tambja olivaria. [w:] World Register of Marine Species: MolluscaBase [on-line]. 2020. [dostęp 2021-01-06].
- ↑ a b c d e f g h N. Yonow. Opisthobranchs from the Maldive Islands, including descriptions of seven new species (Mollusca: Gastropoda). „Revue Française d'Aquariologie”. 20, s. 4-25, 1994.
- ↑ a b c d e f g Marta Pola, J. Lucas Cervera, Terrence M. Gosliner. Taxonomic revision and phylogenetic analysis of the genus Tambja Burn, 1962 (Mollusca, Nudibranchia, Polyceridae). „Zoologica Scripta”. 35, s. 491–530, 2006. DOI: 10.1111/j.1463-6409.2006.00241.x.
- ↑ a b c d W.B. Rudman: Tambja olivaria. [w:] Sea Slug Forum [on-line]. Australian Museum, Sydney. [dostęp 2021-01-06].