Việt Minh
| Państwo | |
|---|---|
| Skrót |
Việt Minh |
| Lider | |
| Data założenia |
19 maja 1941 |
| Data rozwiązania |
1954 |
| Ideologia polityczna | |
| Liczba członków |
500 000 (w 1944) |
ⓘViệt Minh (skrót od wiet. Việt Nam Ðộc Lập Ðồng Minh Hội), Liga Na Rzecz Niepodległości Wietnamu[1] – organizacja założona w 1941 roku przez wietnamskie stronnictwa niepodległościowe związane z Komunistyczną Partią Indochin, której celem było uniezależnienie Wietnamu (wchodzącego wówczas w skład Indochin Francuskich) od Francji Vichy. Ligą kierował Nguyễn Tất Thành – lepiej znany jako Hồ Chí Minh. Innymi założycielami byli Lê Duẩn, Võ Nguyên Giáp i Phạm Văn Đồng[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W czasie II wojny światowej azjatyckie obszary kolonialne Francji okupowała Japonia. Ponieważ Việt Minh wystąpił przeciwko Japończykom, uzyskał taktyczne poparcie Chin i USA[3]. Gdy siły Việt Minhu pokonały w 1945 roku wojska japońskie w północnej części Wietnamu, Hồ Chí Minh utworzył na wyzwolonym terenie Demokratyczną Republikę Wietnamu[1]. Państwo nie zostało uznane a deklaracja niepodległości stała się początkiem 10-letniej wojny wyzwoleńczej (I wojna indochińska), przy czym – tym razem – Stany Zjednoczone wsparły Francję[4].
W roku 1946 wybuchło powstanie przeciwko odbudowanym władzom kolonialnym w Indochinach Francuskich, które tworzyły wówczas federację składającą się z Królestwa Laosu, Królestwa Kambodży, Tonkinu (Wietnam północny), Cesarstwa Annamu (Wietnam środkowy) i Kochinchiny (delta Mekongu), wszystkie (poza ostatnią, będącą kolonią) stanowiły protektorat francuski ze stolicą w Sajgonie[5]. Francuskie Siły Zbrojne ustąpiły ostatecznie z północnego Wietnamu w 1954 roku po przegranej bitwie pod Dien Bien Phu, która oznaczała koniec kolonialnego statusu Wietnamu[6].
Wkrótce potem, po genewskich rozmowach pokojowych, Wietnam został podzielony na dwa osobne państwa – Republikę Wietnamu potocznie zwaną Wietnamem Południowym[7] i Demokratyczną Republikę Wietnamu, potocznie zwaną Wietnamem Północnym[8]. Na 1956 rok zaplanowano wybory, które miały doprowadzić do połączenia obu krajów. Việt Minh przejął 9 października 1954 kontrolę nad Wietnamem Północnym i kraj stał się państwem komunistycznym, a jego pierwszym premierem został Hồ Chí Minh[9].
Wietnam Południowy, wspierany przez USA, odrzucił wynegocjowane w 1954 roku porozumienie i odmówił przeprowadzenia wyborów, obawiając się sfałszowania ich na północy, a ponadto, że Hồ Chí Minh, jako bohater narodowy, wygra te wybory na południu[10]. Partyzantka południowowietnamska (w tym wielu członków Việt Minhu), która wystąpiła przeciwko południowowietnamskiemu rządowi, utworzyła Narodowy Front Wyzwolenia Wietnamu, zwany przez Amerykanów Wietkongiem, który stał się później głównym przeciwnikiem Stanów Zjednoczonych w czasie wojny wietnamskiej w latach 1957–1975[11].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Hill 2012 ↓, s. 200.
- ↑ Karnow 1983 ↓, s. 126–127.
- ↑ Karnow 1983 ↓, s. 140–144.
- ↑ Karnow 1983 ↓, s. 182.
- ↑ Benken 2010 ↓, s. 32–33.
- ↑ Esper 1983 ↓, s. 8.
- ↑ Karnow 1983 ↓, s. 186.
- ↑ Weir 2013 ↓, s. 311.
- ↑ Esper 1983 ↓, s. 14.
- ↑ Conboy 1994 ↓, s. 7.
- ↑ Karnow 1983 ↓, s. 226.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Przemysław Benken: Ofensywa Tet 1968. Warszawa: Bellona, 2010. ISBN 978-83-11-11952-9. (ang.).
- Kenneth Conboy: War in Laos 1954–1975. Carrollton, Texas: Squadron/Signal Publications, 1994. ISBN 0-89747-315-9. (ang.).
- George Esper: The Eyewitness History of the Vietnam War. New York: 1983. ISBN 0-3453-0865-4. (ang.).
- Duncan Hill: Kronika wojen. Od 1914 roku do chwili obecnej. Wyd. 1. Głuchoazy: Oficyna AKA, 2012. ISBN 978-83-62911-15-8.
- Stanley Karnow: Vietnam: a History. New York: Viking Press, 1983. ISBN 0-670-74604-5. (ang.).
- William Weir: Przegrane zwycięstwa. Od starożytności po wojnę w Wietnamie. Wyd. 1. Warszawa: BELLONA, 2011. ISBN 978-83-11-12007-5.