Wrzeszczyna
52°52′34″N 16°14′17″E/52,876111 16,238056| wieś | |
_(Wrzeszczyna).JPG) Widok ogólny (po lewej szkoła) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
569 |
| Strefa numeracyjna |
67 |
| Kod pocztowy |
64-730[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PCT |
| SIMC |
0532620 |
Położenie na mapie gminy Wieleń  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego  | |
| 52°52′34″N 16°14′17″E/52,876111 16,238056[1]
| |
_(Wielkopolskie_Uprising_Monument,_Wrzeszczyna).JPG)
Wrzeszczyna – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Wieleń.
1 stycznia 2017 część miejscowości została włączona do Wielenia[3].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Wrzeszczyna to wieś leżąca na lewym brzegu Noteci, na skraju Puszczy Noteckiej, przy drodze z Wielenia do Czarnkowa. Jest to typowa wieś o tradycyjnej zabudowie z nielicznym nowym budownictwem. Przebiega tutaj droga wojewódzka nr 181.
Wrzeszczyna jest miejscowością o dużej rozpiętości terenowej. Z jednej strony zbliża się do Noteci, z drugiej sięga Puszczy Noteckiej. Część mieszkańców ma swoje domostwa już w środku lasu. Położenie między rzeką a puszczą na nieuprzemysłowionym obszarze sprawia, że jest to dość atrakcyjna turystycznie miejscowość, chociaż wieś nie posiada rozwiniętej bazy w tym zakresie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Okolice wsi zamieszkane były w okresie prehistorycznym. Wieś szlachecka Wrzeszczina położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[4]. W 1908 miejscowi nauczyciele odkryli tutaj relikty dawnych osad, m.in. duże cmentarzysko kultury łużyckiej (około 300 naczyń), czy rozproszone fragmenty naczyń wzdłuż krawędzi dokiny, na przeciągu kilku kilometrów. Pierwsza wzmianka pisana o wsi pochodzi z 1458, kiedy to lokalne dziesięciny przekazywano na utrzymanie kapeli muzycznej przy szamotulskiej kolegiacie (fundacja Piotra Sokolnickiego). 4 lutego 1919, mimo rozejmu w powstaniu wielkopolskim, Niemcy zajęli wieś. Musiał w tej sytuacji zainterweniować oddział polski z Roska, który wieś odbił, a następnie odparował kolejny atak niemiecki, zadając atakującym znaczne straty w ludziach[5].
W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Wrzeszczyna”[6].
Liczba mieszkańców wynosi 569 osób i od lat kształtuje się na podobnym poziomie. Około jedna trzecia mieszkańców związana jest z rolnictwem, pozostali pracują w okolicznych przedsiębiorstwach i innych podmiotach.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
Zabytki i osobliwości[edytuj | edytuj kod]
- najstarszy dom we wsi przy ul. 4 lutego 9 (XIX wiek),
- dawna szkoła, obecne przedszkole, a przy nim stela upamiętniająca Bohaterów Powstania Wielkopolskiego postawiona w 75. rocznicę walk,
- kościół Matki Boskiej Różańcowej (1992-1993),
- kapliczka słupowa (ceglano-kamienna) z początku XX wieku,
- na zachód od wsi, przy drodze do Bęglewa rośnie pomnikowa parasolowa sosna o obwodzie około 300 cm (wiek - około 200 lat), objęta ochroną już w 1884[5].
Sport[edytuj | edytuj kod]
We wsi działa Młodzieżowy Klub Sportowy LZS "Tarzani" Wrzeszczyna, klub piłkarski założony w 1948, obecnie grający w klasie B. Prezesem jest Łukasz Machowina. Stadion im. Jana Welki znajduje się przy ulicy Polnej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 151829
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1568 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dz.U. z 2016 r. poz. 1134
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 41.
- ↑ a b Paweł Anders, Władysław Kusiak, Puszcza Notecka, Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań, 2011, s.253, ISBN 978-83-7272-242-3
- ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 22. ISBN 83-87424-77-3.
