Zygmunt Kawecki (inżynier)

Zygmunt Kawecki

Mars

Data i miejsce urodzenia	11 kwietnia 1919 Wieliczka
Data śmierci	10 listopada 2003
Zawód, zajęcie	inżynier mechanik
Tytuł naukowy	profesor zwyczajny
Alma Mater	Akademia Górniczo-Hutnicza
Uczelnia	Akademia Górniczo-Hutnicza
Odznaczenia

Zygmunt Kawecki (ur. 11 kwietnia 1919 w Wieliczce, zm. 10 listopada 2003) – inżynier, profesor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, dyrektor Instytutu Maszyn Górniczych, Przeróbczych i Automatyki, podczas II wojny światowej żołnierz Armii Krajowej.

Życiorys

Zygmunt Kawecki pochodził z rodziny o tradycjach górniczych, jego ojciec Franciszek, absolwent Akademii Górniczej w Loeben, był kierownikiem warzelni w kopalni soli w Wieliczce. Po ukończeniu wielickiego Gimnazjum im. Jana Matejki odbywał służbę wojskową w Szkole Podchorążych Saperów w Modlinie. W kampanii wrześniowej, w stopniu plutonowego-podchorążego, otrzymał przydział mobilizacyjny do batalionu saperów w Przemyślu. 4 września został poważnie ranny podczas bombardowania pociągu z transportem wojska w Trzcianie koło Rzeszowa. Podczas okupacji hitlerowskiej związał się ze Związkiem Walki Zbrojnej i Armią Krajową. Miał pseudonim „Mars”. Do 1943 roku był dowódcą plutonu w Wieliczce, następnie miejscowego plutonu Kedywu, a od marca 1944 roku inspektorem dywersyjnym Kedywu w obwodzie miechowskim. Brał udział w licznych akcjach dywersyjnych, między innymi nieudanej próbie wysadzenia pociągu wiozącego Hansa Franka w nocy z 29 na 30 stycznia 1944 roku, wysadzeniu pociągu ewakuacyjnego pod Kasiną Wielką, likwidacji dowódcy Stützpunktu w Dalewicach. Podczas akcji „Burza” uczestniczył, w składzie Samodzielnego batalionu partyzanckiego „Skała”, w walkach pod Moczydłem, Krzeszówką, Zarszynem, Sadkami i Złotym Potokiem. Wojnę zakończył w stopniu podporucznika, za swoją działalność został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Krzyżem Partyzanckim.

Po zakończeniu wojny podjął studia na Akademii Górniczo-Hutniczej. Współuczestniczył w pracach profesorów Ludgera Szklarskiego i Mieczysława Jeżewskiego nad konstrukcją defektoskopu magnetycznego lin stalowych, wykorzystywanego następnie przy badaniach trwałości lin nośnych kolei linowej na Kasprowy Wierch. Doświadczenia te znalazły później zastosowanie przy kontroli bezpieczeństwa lin w kopalniach. W 1959 roku Zygmunt Kawecki obronił na AGH pracę doktorską Zagadnienia teoretyczne i praktyczne związane z elektromagnetyczną defektoskopią lin stalowych, dwa lata później habilitował się na podstawie pracy Zagadnienia poprawy ekonomiki transportu szybowego kopalń przez zastosowanie wyciągów jednonaczyniowych w nowym układzie. Wraz z profesorem Juliuszem Stachurskim był współautorem pionierskiej pracy Defektoskopia magnetyczna lin stalowych (1969), tłumaczonej na języki rosyjski i angielski. Dwukrotnie był prodziekanem Wydziału Maszyn Górniczych i Hutniczych AGH. W 1967 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym, zaś pięć lat później objął funkcję dyrektora Instytutu Maszyn Górniczych, Przeróbczych i Automatyki, którą pełnił do przejścia na emeryturę w 1982 roku. W 1974 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego.

Był autorem lub współautorem 43 patentów, 193 publikacji oraz kilkuset innych opracowań. Należał do Sekcji Mechanizacji Górnictwa Komitetu Górnictwa Polskiej Akademii Nauk. W 1993 roku otrzymał doktorat honorowy Akademii Górniczo-Hutniczej. Był członkiem Komitetu Naukowo-Programowego „Zeszytów Naukowo-Technicznych Katedry Transportu Linowego AGH”. Był także współtwórcą i w latach 1995–2001 prezesem Konwentu Seniorów AGH. Był odznaczony między innymi: Złotym Krzyżem Zasługi (1956), Krzyżem Kawalerskim (1972), Oficerskim (1976) i Komandorskim (1982) oraz Gwiazdą do Krzyża Komandorskiego (1999) Orderu Odrodzenia Polski a także Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Bibliografia

• Adam Klich: Profesor Zygmunt Kawecki: Wspomnienie. „Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH”. Nr 124, grudzień 2003. ISSN 1425-4271.