Łopatka
Łopatka (łac. scapula) – kość płaska, w przybliżeniu trójkątna. Wyróżnia się na niej powierzchnię przednią – żebrową i tylną – grzbietową.
Funkcja
Wraz z obojczykiem tworzy obręcz kończyny górnej. Ponadto stanowi miejsce przyczepu mięśni, np. czworobocznego[1]. U ssaków, u których kończyny przednie pełnią rolę podporowonośną (np. u konia) łopatka jest jedyną kością obręczy kończyny górnej. Dzieję się tak również u ssaków o kończynach pływnych. W wymienionych przypadkach łopatka jest znacznie rozrośnięta[2].
Łopatka za pomocą stawu ramiennego łączy się z kością ramienną, a z pomocą stawu barkowo-obojczykowego z obojczykiem[1].
Budowa
Na łopatce wyróżnia się brzeg przyśrodkowy. Drugim z wyróżnianych brzegów jest brzeg boczny, który wraz z przyśrodkowym tworzy kąt dolny. Przednia, lekko wklęsła powierzchnia łopatki, pokrywa żebra od II do VII[3].
Na powierzchni grzbietowej znajduje się grzebień łopatki, który zaczynając się na brzegu przyśrodkowym, ciągnie się skośnie ku kątowi bocznemu, jako coraz bardziej wystająca listewka kostna[4]. Grzebień łopatki, nie dochodząc do samego kąta kończy się spłaszczonym od góry ku dołowi wyrostkiem barkowym[1]. W części żebrowej łopatki, poniżej wyrostka barkowego, znajduje się wyrostek kruczy[4]. Jest to pozostałość po kości kruczej, bardzo dobrze rozwiniętej u ptaków[5].
U koni i świni pośrodku grzebienia łopatki występuje guz grzebienia łopatki. Przeżuwacze i mięsożerne mają grzebień łopatki zakończony wyrostkiem barkowym[5].
Przypisy
- ↑ a b c praca zbiorowa: Mała Encyklopedia Medycyny. T. II H-O. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 618.
- ↑ praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 2. G-M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 790.
- ↑ Liczenie żeber. Zakład Anatomii Prawidłowej. Centrum Biostruktury AM w Warszawie. [dostęp 13 kwietnia 2014].
- ↑ a b Kościec kończyn (skeleton appendiculare). Kości kończyny górnej (ossa membri superioris). Zakład Anatomii Prawidłowej. Centrum Biostruktury AM w Warszawie. [dostęp 13 kwietnia 2014].
- ↑ a b Helena Przespolewska, Henryk Kobryń, Tomasz Szara & Bartłomiej J. Bartyzel: Podstawy anatomii zwierząt domowych. Warszawa: 2014, s. 28. ISBN 978-83-62815-22-7.