Święta prawosławne w Polsce

Święta prawosławne w Polsce – grupa świąt w prawosławnym roku liturgicznym oraz okolicznościowe dni obchodzone przez Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny (PAKP).

Kalendarium[edytuj | edytuj kod]

W kalendarium podane jest podwójne datowanie z uwagi na liturgię odprawianą w Cerkwi według kalendarza juliańskiego (tj. według tzw. starego stylu). Data według obowiązującego kalendarza gregoriańskiego (tzw. nowy styl) dla lat 1900-2100 występuje na 2.pozycji.

Kolor czerwony pogrubiony – „12 głównych wielkich świąt” oraz „święto świąt” czyli Pascha (Wielkanoc)
Kolor zielony pogrubiony – inne ważne święta
kolor czarny pogrubiony – „małe święta”
czcionka normalna – lokalne święta lub ważniejsze wspomnienia oraz okolicznościowe dni
język cerkiewnosłowiański (w transliteracji) – skrót „cs.”
zobacz też: data Paschy (Wielkanocy) (od której zależą święta ruchome) i sobór (świątynia)

25 grudnia/7 stycznia – (Gr.) η γέννησης του Χριστού (cs.) Rożdiestwo Christowo, Narodzenie Chrystusa, Boże Narodzenie
26 grudnia/8 stycznia – Sobór Najświętszej Bogurodzicy
27 grudnia/9 stycznia – Apostoła i pierwszego męczennika Stefana
1/14 stycznia
- „stary” Nowy Rok
- Obrzezanie Pańskie
- Świętego Bazylego Wielkiego
6/19 stycznia
- (Gr.) η βάπτισης (cs.) Kreszczenije Hospodnie, Chrzest Pański połączony z Epifanią, czyli Objawieniem Pańskim (zw. Teofanią) podczas którego ma miejsce obrzęd święcenia wody zwany świętem Jordanu (Epifania to również potoczne określenie tej grupy świąt)

święta ruchome:
- Maslenica – ostatni tydzień przed początkiem Wielkiego Postu tj. 7 tygodni przed Paschą (Wielkanocą)
- Niedziela przebaczenia win (Niedziela Seropustna) – w ostatni dzień Maslenicy
30 stycznia/12 lutego – Trzech Wielkich Hierarchów i Nauczycieli Kościoła: Bazylego Wielkiego, Grzegorza Teologa i Jana Złotoustego
2/15 lutego:
- (Gr.) η Υπαπαντή (cs.) Sretienije Hospodnie, Spotkanie Pańskie^[1], Ofiarowanie Pańskie, Ofiarowanie Chrystusa w Świątyni
- Światowy Dzień Młodzieży Prawosławnej

święta ruchome:
- (cs.) Wschod Hospodien wo Ijerusalim, Wjazd Pański do Jerozolimy, Niedziela Palmowa – tydzień przed Zmartwychwstaniem Pańskim

święta ruchome:
- Πάσχα święto świąt: Zmartwychwstanie Pańskie, Pascha (Wielkanoc) – 1. niedziela po 1. wiosennej pełni księżyca i po Passze Żydowskiej (kwiecień, maj)
- (Gr.) Η Αναστάσις (cs.) Woskresienije Christowo, Tydzień Paschy (po Wielkanocy od Poniedziałku do Soboty Paschy)
- Radonica – powielkanocne modlitwy nad grobami
25 marca/7 kwietnia – (Gr.) Ο ευαγγελισμος (cs.) Błahowieszczenije Prieswiatoj Bohorodicy, Zwiastowanie Bogurodzicy (Zwiastowanie Pańskie)

święta ruchome:
- (Gr.) η ανάληψης (cs.) Wozniesienije Hospodnie, Wniebowstąpienie Pańskie – 40.dzień po Zmartwychwstaniu Pańskim
- (Gr.) η Πεντικοστα (cs.) Soszestwije Swiataho Ducha na Apostołow, Zesłanie Ducha Świętego na Apostołów, Trójcy Przenajświętszej – 8.niedziela po Zmartwychwstaniu Pańskim, tzw. Pięćdziesiątnica
- Wszystkich Świętych – I Niedziela po Pięćdziesiątnicy
- Międzynarodowy Festiwal „Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej” (od 2002 pod patronatem PAKP, mający swoje początki w Hajnówce z 1982 roku)^[2]
23 kwietnia/6 maja – Wielkiego Męczennika Jerzego Zwycięzcy
9/22 maja – Przeniesienie Relikwii Świętego Mikołaja
11/24 maja
- Dzień Świętego Ducha
- Równych apostołom świętych: Cyryla i Metodego

święta ruchome:
- Świętych Męczenników Chełmskich i Podlaskich – 1. niedziela czerwca
14/27 czerwca – Sobór świętych z Diwiejewa^[3]

6/19 sierpnia – (Gr.) η μεταμόρφωσης(cs.) Preobrażenije Hospodnie, Przemienienie Pańskie, Święto Spasa
15/28 sierpnia – (Gr.)η κοιμησις τις Θεοτόκου (cs.) Uspienije Preswiatoj Bohorodicy, Zaśnięcie Najświętszej Bogurodzicy

29 sierpnia/11 września – Ścięcie Św. Jana Chrzciciela
1/14 września – Początek Nowego Roku Kościelnego 7519 (na rok 2010) od stworzenia świata
8/21 września – (Gr.) η γέννησης τις Θεοτόκου (cs.) Rożdiestwo Prieswiatoj Bohorodicy, Narodzenie Najświętszej Bogurodzicy
9/22 września – Białostockie Dni Muzyki Cerkiewnej w rocznicę przeniesienia relikwii św. Gabriela Zabłudowskiego (męczennika)^[4]
14/27 września – (cs.) Wozdwiżenije Kriesta Hospodnia, Podwyższenie Krzyża Pańskiego

1/14 października – (cs.) Pokrowa Preswiatoj Bogorodicy, Święto Opieki Najświętszej Bogurodzicy^[5]

święta ruchome:
- Niedziela Świętych Praojców – druga niedziela przed Bożym Narodzeniem w czasie „Małego” Wielkiego Postu)
- Niedziela Świętych Ojców – niedziela przed Bożym Narodzeniem (w czasie której wspomina się starotestamentowych proroków i świętych)
21 listopada/4 grudnia – (cs.) Wwiedienije wo chram Prieswiatoj Bohorodicy, Wprowadzenie Bogurodzicy do Świątyni^[7]
6/19 grudnia - Świętego Mikołaja Cudotwórcy

↑ Spotkanie Pańskie w „serwisie” (opr. Jarosław Charkiewicz)
↑ Międzynarodowy festiwal Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej 2010 w „serwisie” (autor: Krystyna Kościewicz) (ang. • pol. • ros.)
↑ Sobór świętych z Diwiejewa w serwisie (opr. Tomasz Sulima)
↑ Białostockie Dni Muzyki Cerkiewnej w serwisie
↑ Święto Opieki Najświętszej Bogurodzicy w „serwisie” (opr. o. Mariusz Synak i Piotr Makal)
↑ Sobór Archanioła Michała w „serwisie” (opr. Piotr Makal)
↑ Wprowadzenie Bogurodzicy do Świątyni w „serwisie” {oprac. Jarosław Charkiewicz)

Daty Wielkanocy 2000–2050. grecja.home.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-17)]. w Kościele zachodnim i wschodnim według kalendarza gregoriańskiego
Dz.U. z 1999 r. nr 26, poz. 235 – Rozporządzenie Ministrów Pracy i Polityki Socjalnej oraz Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 1999 r. w sprawie zwolnień od pracy lub nauki osób należących do kościołów i innych związków wyznaniowych w celu obchodzenia świąt religijnych niebędących dniami ustawowo wolnymi od pracy.