1963 w polityce
| ◄◄ | 1958 | 1959 | 1960 | 1961 | 1962 |
| 1963 |
| 1964 | 1965 | 1966 | 1967 | 1968 | ►► |
Wydarzenia polityczne w 1963 roku.
Styczeń
[edytuj | edytuj kod]- 23 stycznia – zaginął pracownik wywiadu brytyjskiego Kim Philby. W czerwcu ZSRR potwierdził, że Philby, członek siatki szpiegowskiej Cambridge znajduje się w Moskwie[1].
Marzec
[edytuj | edytuj kod]- 8 marca – w Syrii doszło do zamachu stanu[2].
- 16 marca – zmarła Elżbieta Maria Habsburg, córka arcyksięcia Rudolfa[3].
Maj
[edytuj | edytuj kod]- 1 maja – decyzją ONZ Indonezja przejęła władzę nad Nową Gwineą Holenderską[4].
- 25 maja – w Addis Abeba zakończyły się obrady 31 państw afrykańskich. 25 państw podpisało Kartę Organizacji Jedności Afrykańskiej[4].
- Przez cały miesiąc w Iranie toczyły się walki pomiędzy wojskami Mohammada Rezy Pahlawiemu a zwolennikami ajatollaha Ruhollaha Chomejniego[4].
Czerwiec
[edytuj | edytuj kod]- 1 czerwca – Kenia uzyskała wewnętrzną autonomię i uchwaliła nową konstytucję. Premierem kraju został Jomo Kenyatta[4].
- 2 czerwca – król Arabii Saudyjskiej Su’ud ibn Abd al-Aziz Al Su’ud zniósł niewolnictwo[4].
- 9 czerwca – gazeta News of the World zamieściła szczegóły dotyczące romansu brytyjskiego polityka Johna Profumo z Christine Keeler, mającej związki z wywiadem radzieckim, co daje początek aferze Profumo[5].
- 16 czerwca – premier Izraela Dawid Ben Gurion podał się do dymisji[4].
- 20 czerwca – w Genewie podpisano memorandum między USA i ZSRR w sprawie ustanowienia tzw. gorącej linii Waszyngton-Moskwa[6].
- 24 czerwca – Lewi Eszkol został nowym premierem Izraela[4].
- 26 czerwca – prezydent Stanów Zjednoczonych John F. Kennedy wygłosił w Berlinie przemówienie, w którym użył zdania Ich bin ein Berliner (Jestem berlińczykiem)[7].
Lipiec
[edytuj | edytuj kod]- 4–6 lipca, odbyło się XIII plenum KC PZPR, usunięto z Sekretariatu Romana Zambrowskiego, koniec procesu liberalizacji w partii[8][9].
- 8 lipca we Wrocławiu zmarła pierwsza ofiara epidemii ospy prawdziwej. Stan epidemii ogłoszono 17 lipca[10].
Sierpień
[edytuj | edytuj kod]- 5 sierpnia – w Moskwie podpisano traktat o częściowym zakazie prób jądrowych[11].
- 28 sierpnia – w Waszyngtonie odbył się wielka manifestacja na rzecz obrony praw człowieka. Podczas jej trwania pastor Martin Luther King wygłosił przemówienie, zaczynając od słów I had a dream (Miałem sen)[4].
- 30 sierpnia – zmarła Aleksandra Hanowerska, wielka księżna Meklemburgii i Schwerinu[12].
Wrzesień
[edytuj | edytuj kod]- 15 września – pierwsze wybory prezydenckie w Algierii wygrał lider Frontu Wyzwolenia Narodowego Ahmad Ben Bella[4].
- 16 września – Federacja Malezyjska proklamowała niepodległość. Tego samego dnia nowe państwo przyjęto do ONZ[4].
Październik
[edytuj | edytuj kod]- 5 października – urodził się Giuseppe Castiglione, włoski polityk, eurodeputowany[13].
- 18 października – premier Wielkiej Brytanii Harold Macmillan złożył rezygnację[14]. Tego samego dnia premierem został Alec Douglas-Home[15].
- Pokojową Nagrodę Nobla otrzymały: Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża i Liga Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża[4].
Listopad
[edytuj | edytuj kod]- 22 listopada – John F. Kennedy zginął w zamachu w Dallas[16]. Tego samego dnia zainaugurował prezydenturę Lyndon B. Johnson[17].
- 24 listopada – domniemany sprawca ataku na prezydenta Kennedy’ego, Lee Harvey Oswald, został postrzelony przez Jacka Ruby’ego i wkrótce zmarł w szpitalu[18].
Grudzień
[edytuj | edytuj kod]- 12 grudnia – Kenia ogłosiła niepodległość[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ George Carrey: Kim Philby: The spy who went into the cold. [w:] BBC [on-line]. 2013-11-18. [dostęp 2017-10-07]. (ang.).
- ↑ March 8, 1963: The Ba’ath Party Seizes Power in Syria. thenation.com. [dostęp 2017-10-07]. (ang.).
- ↑ Petznek, Elisabeth (Erzherzogin Elisabeth Marie). austria-forum.org. [dostęp 2017-10-07]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Oxford Wielka Encyklopedia Świata. T. 20. Poznań: Oxford Educational, 2006, s. 259, 261. ISBN 83-7425-500-5.
- ↑ Richard Farmer: The Profumo affair in popular culture: The Keeler Affair (1963) and ‘the commercial exploitation of a public scandal’. [w:] Taylor Francis Online [on-line]. 2016-10-29. [dostęp 2017-10-07]. (ang.).
- ↑ E. Cziomer, Przesłanki i istota kształtowania się konfliktu Wschód-Zachód, [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne, red. E. Cziomer, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2008, s. 132.
- ↑ John F. Kennedy: Ich bin ein Berliner. en.wikisource.org. [dostęp 2017-10-07]. (ang.).
- ↑ Historia Polski. Kalendarium dziejów 1943-2009, Andrzej Nowak, t. 4, Kraków: Marketing Room Poland, 2010, s. 171, ISBN 978-83-61923-75-6, OCLC 751083188.
- ↑ M. Szumiło, Elita PZPR w dokumentach dyplomacji sowieckiej z lat 1959-1964, „Komunizm: System-Ludzie-Dokumentacja. Rocznik Naukowy“, 4, 2015, s. 297.
- ↑ Grażyna Trzaskowska: Epidemia czarnej ospy we Wrocławiu w 1963 roku. Wrocław: Stowarzyszenie na rzecz Promocji Dolnego Śląska, 2008. ISBN 978-83-923255-9-8.
- ↑ Historia Polski. Kalendarium dziejów 1943-2009, Andrzej Nowak, t. 4, Kraków: Marketing Room Poland, 2010, s. 172, ISBN 978-83-61923-75-6, OCLC 751083188.
- ↑ Großherzogin Alexandra von Mecklenburg-Schwerin. deutsche-schutzgebiete.de. [dostęp 2017-10-07]. (niem.).
- ↑ Giuseppe Castiglione. europarl.europa.eu. [dostęp 2017-10-07]. (pol.).
- ↑ William D. Tubenstein: Twentieth-Century Britain: A Political History. Londyn: Palgrave Macmillan, 2003, s. 273. ISBN 0-333-77224-5.
- ↑ Past Prime Ministers Sir Alec Douglas-Home Conservative 1963 to 1964. [w:] gov.uk [on-line]. [dostęp 2017-10-07]. (ang.).
- ↑ Zamach na Johna F. Kennedy’ego. polskieradio.pl. [dostęp 2017-10-07]. (pol.).
- ↑ Robert A. Caro: The Transition Lyndon Johnson and the events in Dallas.. [w:] The New Yorker [on-line]. 2012-04-02. [dostęp 2017-10-07]. (ang.).
- ↑ Lee Harvey Oswald, (1939–1963). biography.com. [dostęp 2017-10-07]. (ang.).