Lewi Eszkol

Lewi Eszkol לוי אשכול
Imię i nazwisko po urodzeniu	Lewi Skolnik
Data i miejsce urodzenia	25 października 1895 Oratów
Data i miejsce śmierci	26 lutego 1969 Jerozolima
Premier Izraela
Okres	od 26 czerwca 1963 do 26 lutego 1969
Przynależność polityczna	Mapai, Partia Pracy
Poprzednik	Dawid Ben Gurion
Następca	Golda Meir

Lewi Eszkol i Bjarni Benediktsson (1964)

Lewi Eszkol hebr. לוי אשכול; właśc. Lewi Skolnik (ur. 25 października 1895 w Oratowie pod Kijowem, zm. 26 lutego 1969 w Jerozolimie) – izraelski polityk, poseł do Knesetu od 1951 do 1969, minister, premier Izraela w latach 1963–1969. Stał na czele jedenastego, dwunastego i trzynastego rządu Izraela.

Życiorys

W wieku 16 lat przystąpił do syjonistycznej grupy Tzeirei Tzion. Otrzymał tradycyjne żydowskie wykształcenie na wyższej uczelni w Wilnie. W 1913 wyemigrował do Palestyny, będącej wówczas częścią Imperium Osmańskiego.

Podczas I wojny światowej jako ochotnik zaciągnął się do brytyjskiej armii i służył w Żydowskim Legionie. Po wojnie przyłączył się do grupy, która założyła kibuc Deganja Bet. W 1921 był jednym z założycieli Powszechnej Organizacji Robotników Żydowskich w Ziemi Izraela (Histadrut).

Konwencja założycielska Koalicji Pracy, od lewej: Mosze Karmel, Jigal Allon, Re’uwen Barkat, Lewi Eszkol, Jisra’el Galili i Aharon Becker (1965)

W 1937 odegrał centralną rolę w założeniu Kompanii Wodnej Mekorot. Zajmował ważne stanowisko w żydowskiej podziemnej organizacji wojskowej Hagana i brał udział w walkach wojny o niepodległość.

W 1948 został szefem Światowej Organizacji Syjonistycznej. W latach 1950–1951 zajmował kierownicze stanowisko w Ministerstwie Obrony. Działał na rzecz stworzenia izraelskiego przemysłu obronnego.

W 1951 został wybrany do izraelskiego parlamentu Knesetu z ramienia Mapai. Został ministrem rolnictwa i przemysłu. Współpracował z Agencją Żydowską, pozyskując środki dla rozwoju państwa Izrael. Po kampanii synajskiej (1956) został ministrem finansów.

26 czerwca 1963 objął obowiązki premiera rządu izraelskiego i jednocześnie ministra obrony.

W 1964 odbył pierwszą państwową wizytę premiera Izraela w Stanach Zjednoczonych. Doprowadził do zbliżenia pomiędzy oboma państwami i ułatwił podpisanie licznych umów gospodarczych.

Za jego kadencji w Izraelu w 1964 zbudowano narodowy system nawadniający połacie kraju wodami z Jeziora Tyberiadzkiego.

Nawiązał stosunki dyplomatyczne z Niemcami w 1965 i więzi kulturalne z ZSRR. W 1966 odwiedził sześć afrykańskich państw.

W 1967 przeprowadził wojnę sześciodniową z krajami arabskimi. Dzięki sprawnym manewrom taktycznym w ciągu zaledwie sześciu dni izraelska armia zajęła Judeę, Samarię, Gazę, Wzgórza Golan oraz zajęła jordańską dotychczas część Jerozolimy.

Zmarł na atak serca 26 lutego 1969.

Po jego śmierci mandat poselski objął po nim Ari Ankorjon.

Zobacz też

• Światowa Organizacja Syjonistyczna
• ustrój polityczny Izraela

Bibliografia

• Lewi Eszkol (ang.) – profil na stronie Knesetu.