1 Pułk Rozpoznawczy
 Odznaka pamiątkowa 1 pułku rozpoznawczego | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1940 |
| Rozformowanie |
1943 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
dywizjon rozpoznawczy I KP |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
ppłk Emil Gruszecki |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
1 Pułk Rozpoznawczy – jednostka rozpoznawcza 1 Dywizji Pancernej.
Dywizjon rozpoznawczy
[edytuj | edytuj kod]
Powstał w 1 października 1940 jako dywizjon rozpoznawczy I Korpusu Polskiego. Na jego dowódcę wyznaczony został ppłk Emil Gruszecki. Dywizjon zakwaterowano w Perth. Początkowo posiadał dwa improwizowane samochody pancerne Bedford OXA oraz cztery Bren Carriery. Nie otrzymał żadnego czołgu. Szwadron czołgów przekazano do 1 pułku czołgów, a w jego miejsce zorganizowano szwadron samochodów pancernych.
W lipcu 1941 dywizjon otrzymał taką liczbę Universal Carrierów, która pokryła potrzeby etatowe szwadronów. Rozpoczęto intensywne szkolenie żołnierzy. W październiku zwiadowcy szkolili się wspólnie z pododdziałami szkockiej 51 Dywizji występując jako "strona przeciwna". W trakcie ćwiczeń dywizjon "wziął do niewoli" znaczną liczbę "jeńców".
Skład organizacyjny
[edytuj | edytuj kod]- dowództwo
- szwadron dowodzenia
- trzy szwadrony liniowe
Dwa szwadrony miały być wyposażone w samochody pancerne a jeden w czołgi[a].
W składzie 1 Dywizji Pancernej
[edytuj | edytuj kod]
8 kwietnia 1942 dowódca I Korpusu podporządkował dywizjon dowódcy 1 Dywizji Pancernej[1]. Trzy dni później dyon zmienił miejsce postoju. Stacjonował w Deer Park Camp. Na przełomie czerwca i lipca rozpoczęły się stopniowe dostawy sprzętu pancernego. Pułk otrzymał samochody Daimler Dingo oraz Humber. Rozpoczęto przeszkalanie żołnierzy na nowym sprzęcie.
30 czerwca 1942 dywizjon został przeformowany w 1 Pułk Rozpoznawczy według brytyjskiego etatu Nr I/44/1 o stanie 860 oficerów i szeregowych[2]. W maju 1943 pułk musiał zdać wszystkie samochody Daimler. Dwa szwadrony liniowe czasowo pozostawały bez zasadniczego wyposażenia. Jednak w końcu miesiąca otrzymano nowe samochody Humber. Od tego momentu pułk dysponował całym wyposażeniem pancernym przewidzianym etatem.
W związku z przejściem 1 DPanc na nowe etaty, z dniem 1 października 1943 rozwiązano l Pułk Rozpoznawczy.
Pułkiem rozpoznawczym dywizji został pancerny pułk rozpoznawczy – 10 Pułk Strzelców Konnych. Na bazie kadry i sprzętu 1 Pułku Rozpoznawczego sformowano 1 Samodzielny Szwadron CKM.
Struktura organizacyjna pułku
[edytuj | edytuj kod].jpg)
dowództwo
- szwadron dowodzenia
- pluton sztabowy
- pluton techniczno–gospodarczy
- pluton regulacji ruchu
- cztery szwadrony liniowe
- pluton dowódcy
- pięć plutonów samochodów pancernych
- pluton łączności
- czołówka naprawcza
Odznaka pamiątkowa
[edytuj | edytuj kod]Odznaka zatwierdzona została rozkazem Naczelnego Wodza i Ministra Spraw Wojskowych, Dz. Rozk.nr 1 z 20 stycznia 1942. Odznaka o wymiarach: 32,8x32,5 mm, dwuczęściowa, mocowana na śrubce. Na metalowym, równoramiennym, pokrytym żółtą emalią krzyżu nałożony szyszak husarski, wykonany z białego, oksydowanego metalu[3].
Inne wersje posiadają różnice w kolorze emalii. Występuje też wersja: tombak srebrzony, bez emalii, łączona jednym nitem, a pod odznakę podkładano bordową podkładkę. Kolejna wersja: bez emalii, krzyż ręcznie wykonany z brązu z nałożonym szyszakiem, łączona jednym nitem[4].
Kadra pułku
[edytuj | edytuj kod]- Dowódcy pułku
- ppłk Emil Gruszecki (1 X 1940 – 30 VI 1941)
- ppłk dypl. Antoni Grudziński (30 VI 1941 – 13 VII 1942)
- mjr dypl. Zbigniew Dudziński (13 VII 1942 – 5 III 1943)
- mjr Andrzej Szajowski (5 – 20 III 1944)
- mjr Marian Kochanowski (5 IV 1944 – 1 VII 1946)
- rtm. Jerzy Nowakowski (1 VII 1946 – 10 IV 1947)
- Inni
- rtm. Narcyz Łopianowski
- plut. Kazimierz Kubicz
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Faktycznie był wyposażony również w samochody pancerne
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tym 2009 ↓, s. 122.
- ↑ Tym 2009 ↓, s. 133, 135.
- ↑ Dembiniok, Szczech i Urbański 1984 ↓, s. 23.
- ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 479.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Józef Dembiniok, Bernard Szczech, Andrzej Urbański: Oznaki i odznaki Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Cześć I. Wojsko Polskie we Francji; I Korpus Polski w Wielkiej Brytanii. Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00719-X.
- Zbigniew Lalak: Broń pancerna w PSZ 1939–1945. Warszawa: Pegaz–Bis : O.K. Media, 2004. ISBN 83-922002-0-9.
- Juliusz Tym: 1 Dywizja Pancerna. Organizacja i wyszkolenie. Warszawa: ZP Grupa sp.z.o.o., 2009. ISBN 978-83-61529-27-9.
- Zbigniew Wawer: Organizacja polskich wojsk lądowych w Wielkiej Brytanii 1940–1945. Warszawa: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk : Bellona, 1992. ISBN 83-11-08218-9.
- Tadeusz Antoni Wysocki: 1 Polska Dywizja Pancerna 1939–1947 : geneza i dzieje. Warszawa: Bellona, 1994. ISBN 83-11-08219-7.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918–1945. Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918–1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.