Adolf Dostal (podpułkownik)
podpułkownik intendent | |
Data i miejsce urodzenia |
30 grudnia 1873 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1894–1895, |
Siły zbrojne | |
Formacja |
Legiony Polskie |
Jednostki |
8 Pułk Piechoty Obrony Krajowej |
Główne wojny i bitwy | |
Późniejsza praca | |
Odznaczenia | |
Adolf Bogusław Dostal (ur. 30 grudnia 1873 w Veleslavínie-Praga, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik intendent Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, burmistrz Ottyni w okresie II Rzeczypospolitej, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 30 grudnia 1873 w Veleslavínie (obecnie część Pragi) w rodzinie pochodzenia czeskiego jako syn Leopolda i Marii. Został absolwentem studiów prawniczych na Uniwersytecie Karola. Od 1894 do 1895 odbył obowiązkową jednoroczną służbę wojskową w szeregach 8 Pułku Piechoty Obrony Krajowej. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany 1 stycznia 1897. Posiadał przydział w rezerwie do 13 Pułku Piechoty Obrony Krajowej w Ołomuńcu[1]. Działał jako redaktor czasopisma „Zlatá Praha”.
Podczas I wojny światowej został przydzielony do Legionów Polskich, wpierw w marcu 1916 do Stacji Zbornej w Pradze, następnie do Stacji Zbornej LP w Przemyślu, później mianowany jej komendantem. W 1917 leczył się w Karlsbadzie. Służył w Intendenturze II Brygady Legionów Polskich. Został mianowany porucznikiem kancelaryjnym legionów. Od połowy stycznia 1918 służył w kancelarii referenta sanitarnego w ramach działu superrewizji Dowództwa Uzupełnień Polskiego Korpusu Posiłkowego.
Jako kapitan byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego reskryptem Rady Regencyjnej z 31 października 1918 roku został przydzielony do podległego jej Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia[2]. Rozkazem z 15 kwietnia 1919 w stopniu kapitana został przeniesiony ze Stacji Zbornej w Warszawie do Sekcji Poborów i Uzupełnień w Departamencie VII Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych[3]. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej pracował w Ministerstwie Spraw Wojskowych. W listopadzie 1920 został awansowany do stopnia majora gospodarczego ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920. Został awansowany do stopnia podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów rezerwy administracji, dział gospodarczy[4][5]. W 1923, 1924 służył w Departamencie VII Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych[6] i wówczas był nadetatowym oficerem rezerwowym Okręgowego Zakładu Gospodarczego I (w 1923 Warszawie jako oficer zatrzymany w służbie czynnej)[7][8]. Był referentem budżetowym Oddziału III Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (1924). Ukończył Wyższą Szkołę Intendentury. Został oficerem w Biurze Ogólno-Organizacyjnym II wiceministra Spraw Wojskowych. Z dniem 30 września 1926 został przeniesiony w stan spoczynku[9]. Mieszkał w Warszawie przy ul. Siennej 8 m. 19[9][10].
Od kwietnia 1934 do 1935 sprawował urząd burmistrza Ottyni[11].
W 1939 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Po wybuchu II wojny światowej podczas kampanii wrześniowej służył w charakterze oficera łącznikowego Legionu Czechów i Słowaków. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku[12][13]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[13], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[14]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1051[13].
Jego żoną była Maria.
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- 5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[15][16][17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[18][19][20].
- W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” został zasadzony Dąb Pamięci honorujące Adolfa Dostala: przy Zespole Szkół i Placówek Oświatowych w Lidzbarku Warmińskim[21].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości – 19 grudnia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[22]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
- Krzyż Obrony Państwa – Czechy, 2024, pośmiertnie[23][24]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Schematismus 1911 ↓, s. 175, 310.
- ↑ Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1918, R. 1, nr 3, s. 21.
- ↑ 1498. Rozkaz. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 1009, nr 45 z 26 kwietnia 1919.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 1330.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 1196.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 23.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 1281.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 1159.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 34 z 25 sierpnia 1926, s. 280.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 891.
- ↑ Z Otynji. Pożegnanie. „Wschód”, s. 7, nr 18 z 20 lipca 1936.
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 299. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 95.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 4 [dostęp 2024-10-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Adolf Dostal. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2015-06-25].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 292, poz. 318.
- ↑ Jan Schejbal , Ministryně obrany Jana Černochová udělila resortní vyznamenání [online], mocr.army.cz, 6 maja 2024 [dostęp 2024-05-08] (cz.).
- ↑ Post Mateusza Gniazdowskiego - ambasadora RP w Czechach [online], twitter.com, 8 maja 2024 [dostęp 2024-05-08] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1911. Wiedeń: styczeń 1911. (niem.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Żołnierze Niepodległości : Dostal, Adolf. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-08-06].
- Absolwenci Wydziału Prawa Uniwersytetu Karola
- Burmistrzowie miast II Rzeczypospolitej
- Ludzie związani z Ottynią
- Ludzie związani z Pragą
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (dwukrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Obrony Państwa
- Oficerowie kancelaryjni Legionów Polskich 1914–1918
- Oficerowie Polskiego Korpusu Posiłkowego
- Jeńcy polscy obozu NKWD w Starobielsku (1939–1940)
- Ofiary zbrodni katyńskiej zamordowane w Charkowie
- Oficerowie cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie
- Polacy pochodzenia czeskiego
- Podpułkownicy intendenci II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1873
- Zmarli w 1940
- Żołnierze II Brygady Legionów Polskich
- Żołnierze Polskiego Korpusu Posiłkowego
- Żołnierze Wojska Polskiego (Rada Regencyjna)