Butylowany hydroksyanizol
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C11H16O2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
180,24 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
białe lub lekko żółte, woskowate ciało stałe[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Butylowany hydroksyanizol (C11H16O2, skrót: BHA, E320, nazwa systematyczna: mieszanina 3-tert-butylo-4-hydroksyanizolu i 2-tert-butylo-4-hydroksyanizolu) – organiczny związek chemiczny, pochodna anizolu, stosowany głównie jako konserwant i przeciwutleniacz w produktach spożywczych, a także w maściach i produktach kosmetycznych w stężeniu 0,002%[4].
W temperaturze pokojowej związek ten w formie czystej tworzy białe kryształy. W handlu dostępny jest albo w formie żółtego proszku lub wosku. Związek ten posiada lekki, słabo wyczuwalny, ale dość charakterystyczny zapach. Nie rozpuszcza się w wodzie.
Wykazuje działanie kancerogenne, ulega przekształceniu w pochodne chinonowe[5]. Może wywierać toksyczny wpływ na nerki, wywoływać wysypkę, pokrzywkę, rzadko duszność. W wysokim stężeniu wywołuje nowotwory u zwierząt laboratoryjnych, natomiast z innych badań wynika, że może hamować działanie innych związków rakotwórczych. W 6-letnim badaniu grupy 120 tys. osób prowadzonym od roku 1986 w Holandii, nie stwierdzono związku obecności butylowanego hydroksyanizolu w pożywieniu z ryzykiem wystąpienie choroby nowotworowej[6].
W wielu krajach jest niedozwolony w produktach dla dzieci.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Department of Chemistry, The University of Akron: Butylated hydroxyanizole. [dostęp 2012-05-20]. (ang.).
- ↑ a b Butylated hydroxyanisole, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-05-20] (ang.).
- ↑ a b 2(3)-tert-Butylo-4-hydroksyanizol (nr B1253) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski.
- ↑ S. Janiski, A. Fiebig, M. Sznitowska: Farmacja stosowana: podręcznik dla studentów farmacji. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 719. ISBN 978-83-200-3778-4.
- ↑ 2.3.9. Sztuczne antyoksydanty i niby-enzymy. W: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 199, seria: Środowisko. ISBN 978-83-01-13847-9.
- ↑ Botterweck, A.A.M, Verhagen, H, Goldbohm, R.A, Kleinjans, J i inni. Intake of butylated hydroxyanisole and butylated hydroxytoluene and stomach cancer risk: results from analyses in the Netherlands Cohort Study. „Food and Chemical Toxicology”. 38 (7), s. 599-605, 2000. DOI: 10.1016/S0278-6915(00)00042-9.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Gazeta Wyborcza – Encyklopedia zdrowia
- www.rakstop.engo.pl
