Cekhauz (Białystok)
| ||
![]() | ||
![]() Cekhaus – widok współczesny | ||
Państwo | ![]() | |
Miejscowość | Białystok | |
Adres | Rynek Kościuszki 4 | |
Architekt | Zenon Filipczuk | |
Rozpoczęcie budowy | 1795 | |
Ukończenie budowy | 1807 | |
Zniszczono | 1944 | |
Odbudowano | 1953-1956 | |
Pierwszy właściciel | Jan Klemens Branicki | |
Obecny właściciel | Archiwum Państwowe w Białymstoku | |
Położenie na mapie Białegostoku ![]() | ||
Położenie na mapie Polski ![]() | ||
Położenie na mapie województwa podlaskiego ![]() | ||
![]() |
Cekhauz – barokowo-klasycystyczny budynek znajdujący się w centrum Białymstoku przy Rynku Kościuszki 4. Obecnie znajduje się Archiwum Państwowe naprzeciw którego jest umiejscowiony (od 2008 r.) pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Budynek wybudowany w kształcie dworku szlacheckiego przez hetmana Jana Klemensa Branickiego w latach 1795-1807. Pierwotnie przeznaczony miał on być na zbrojownię, jednak ostatecznie służył jako magazyn sprzętu strażackiego.
Na przełomie XIX i XX wieku w budynku mieściła się kuchnia prowadzona przez Białostockie Stowarzyszenie Trzeźwości. W okresie międzywojennym budynek był zagospodarowany przez sklepy i kawiarnię. Od 1919 miasto wydzierżawiło budynek Chrześcijańskiemu Stowarzyszeniu Spółdzielczemu "Zjednoczenie". Rosjanie w 1939 zaplanowali przebudowę dawnej zbrojowni na kawiarnię, co zostało zrealizowane przez niemieckich okupantów w 1941, nazywając kawiarnię „Deutsches Hauskaffe”.
W lipcu 1944 r. Cekhauz zniszczono, po wojnie w latach 1953-1956 został odbudowany według projektu Zenona Filipczuka, nie oddając pierwotnego wyglądu w dużym stopniu. W nowym budynku mieściła się Pracownia Konserwacji Zabytków Architektonicznych i siedziba Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Od 1960 roku jest siedzibą Archiwum Państwowego.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Rynek Kościuszki w Białymstoku.
- Archiwum Państwowe w Białymstoku.
- Pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie. 2020-09-30. [dostęp 2020-05-13].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Lechowski: Białystok: przewodnik historyczny. Białystok: Benkowski Publishing, 2009, s. 478. ISBN 978-83-60742-16-7.