Chamadja

Chamadja

‏חמדיה‎

Widok z lotu ptaka na kibuc
Państwo	Izrael
Dystrykt	Północny
Poddystrykt	Jezreel
Samorząd Regionu	Emek ha-Majanot
Wysokość	-186 m n.p.m.
Populacja (2013) • liczba ludności	379
Położenie na mapie Dystryktu Północnego Chamadja
Położenie na mapie Izraela Chamadja
32°31′13″N 35°31′11″E
Strona internetowa

Chamadja (hebr. חמדיה; ang. Hamadia) – kibuc położony w Samorządzie Regionu Emek ha-Majanot, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu. Członek Ruchu Kibuców (Ha-Tenu’a ha-Kibbucit).

Położenie

Kibuc Chamadja jest położony na wysokości od 160 do 186 metrów p.p.m. w północnej części intensywnie użytkowanej rolniczo Doliny Bet Sze’an. Cały ten obszar jest położony w depresji Doliny Jordanu, na północy Izraela. Okoliczny teren posiada bardzo urozmaiconą rzeźbę. Po stronie zachodniej wznosi się w kierunku północno-zachodnim do wzniesienia Ramat Cva’im (111 m n.p.m.). Ze zboczy tej góry spływa strumień Nachal Chamadja, którego wadi znajduje się na północ od kibucu. Po drugiej stronie wadi teren wznosi się w kierunku północno-wschodnim do płaskowyżu Ramot Jissachar, który osiąga w tym rejonie wysokość 175 metrów n.p.m. Po stronie południowej kibucu przebiega wadi rzeki Charod, która na wschodzie łączy się ze strumieniem Nachal Chamadja i następnie wpada do rzeki Jordan. Woda obu rzek jest wykorzystywana do zasilania okolicznych stawów hodowlanych i celów rolniczych. Cały teren położony na wschód od kibucu, opada do depresji Jordanu, która w tym rejonie jest na wysokości 240 metrów p.p.m. W otoczeniu kibucu Chamadja znajduje się miasto Bet Sze’an, kibuce Newe Etan, Ma’oz Chajjim i Sede Nachum, oraz moszaw Bet Josef. Na zachód i południe od kibucu są położone dwie strefy przemysłowe Bet Sze’an. W odległości niecałych 2 km na wschód od kibucu, wzdłuż rzeki Jordan przebiega granica jordańsko-izraelska. Po stronie jordańskiej znajduje się miasto Wakkas, oraz wioski Al-Kulajat, Kalla’at, Al-Harawijja i Al-Dżasura.

Chamadja jest położony w Samorządzie Regionu Emek ha-Majanot, w Poddystrykcie Jezreel, w Dystrykcie Północnym Izraela.

Historia

Chamadja

Otoczenie kibucu Chamadja

Zabudowa kibucu

Domy kibucu

Pierwotnie w okolicy tej znajdowały się dwie arabskie wioski al-Hamidija i Arab al-Bawati. W wyniku I wojny światowej w 1918 roku cała Palestyna przeszła pod panowanie Brytyjczyków, którzy w 1921 roku utworzyli Brytyjski Mandat Palestyny. Otworzyło to drogę dla osadnictwa żydowskiego w Palestynie. Organizacje syjonistyczne od początku 30. lat XX wieku interesowały się Doliną Bet Sze’an i wykupywały grunty rolne od arabskich właścicieli, jednak pierwsza żydowska osada powstała tutaj dopiero w 1936 roku - był to położony w zachodniej części doliny kibuc Nir Dawid. W 1937 roku na północy doliny powstały kibuc Sede Nachum i moszaw Bet Josef, oraz położone bliżej rzeki Jordan dwa kibuce Ma’oz Chajjim i bardziej na południu Tirat Cewi. W kolejnym 1938 roku pomiędzy kibucem Ma’oz Chajjim a arabskim miastem Beisan powstał kibuc Newe Etan, na zachód od tego miasta kibuc Mesillot, a przy samej rzece Jordan kibuc Kefar Ruppin. W 1939 roku planowano dalszą ekspansję w dolinie, i dlatego w jej północnej części założono kibuc Chamadja. Ponieważ nadal trwało arabskie powstanie w Palestynie, nowy kibuc powstał jako typowa na owe czasy żydowska obronna osada rolnicza, która posiadała palisadę i wieżę obserwacyjną. Nazwę zaczerpnięto od sąsiedniej wioski arabskiej al-Hamidija. Warunki życia pierwszych pionierów były bardzo ciężkie, a brak wody spowodował, że kibuc został szybko porzucony przez swoich mieszkańców. Opuszczone budynki Arabowie najpierw splądrowali, a następnie spalili.

Na początku II wojny światowej Brytyjczycy wzmocnili współpracę z żydowskimi organizacjami w Palestynie, co umożliwiło w 1942 roku odbudowę kibucu Chamadja. Tym razem wybrano bardziej dogodną lokalizację, blisko drogi i źródeł wody. Znajdował się on teraz bardziej na południe i bliżej arabskiej wioski Arab al-Bawati. Kibuc powstał jako rolnicza osada obronna z palisadą i wieżą obserwacyjną. Grupa założycielska kibucu składała się z żydowskich imigrantów z Czechosłowacji, Austrii i Niemiec. Na północ i zachód od kibucu przebiegała linia kolejowa Doliny. Była to odnoga linii Kolei Hidżaskiej, która łączyła Damaszek z Medyną. Najbliższą stacją była stacja kolejowa w Bet Sze’an. Funkcjonowanie linii kolejowej ożywiało całą tutejszą gospodarkę, ułatwiając przewóz towarów do portowego miasta Hajfa. W poszukiwaniu skutecznego rozwiązania narastającego konfliktu izraelsko-arabskiego w dniu 29 listopada 1947 roku została przyjęta Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181. Zakładała ona między innymi, że kibuc Chamadja miał znaleźć się w granicach nowo utworzonego państwa żydowskiego. Arabowie odrzucili tę rezolucję i dzień później doprowadzili do wybuchu wojny domowej w Mandacie Palestyny. Już w pierwszych dniach wojny całkowicie została sparaliżowana żydowska komunikacja w okolicy, co zmusiło organizację żydowskiej samoobrony Haganę do przeprowadzenia licznych operacji w Galilei. W trakcie tych działań, w dniu 12 maja 1948 roku zdobyta i wysiedlona została arabska wieś al-Hamidija. Natomiast na samym początku I wojny izraelsko-arabskiej, w dniu 16 maja 1948 roku podobny los spotkał wieś Arab al-Bawati. Po wojnie kibuc Chamadja przejął ziemie zniszczonych wiosek.

W 1958 roku w sąsiedztwie kibucu wykryto pozostałości starożytnej osady z epoki neolitu i wczesnego chalkolitu. Osada znajdowała się na brzegu dawnego jeziora Beisan, a jej pozostałości odkryto na sąsiednich wzgórzach Tel Kuneizir, Tel Hasida i Tel Huga. Wykopaliska archeologiczne odkryły ceramikę, liczne siekiery, kilofy i inne narzędzia wykonane z krzemienia. Wyniki badań nie zostały jeszcze opublikowane . Podczas wojny na wyczerpanie (1967–1970) kibuc był wielokrotnie ostrzeliwany przez jordańską artylerię. W latach 90. XX wieku kibuc przeszedł przez proces prywatyzacji, zachowując kolektywną organizację instytucji kultury, edukacji i ochrony zdrowia. Istnieją plany jego rozbudowy o kolejnych 86 domów, które zostaną przeznaczone na sprzedaż lub wynajem.

Demografia

Większość mieszkańców kibucu jest Żydami, jednak nie wszyscy identyfikują się z judaizmem. Tutejsza populacja jest świecka:

Gospodarka i infrastruktura

Gospodarka kibucu opiera się na intensywnym rolnictwie, sadownictwie (gaj oliwny i plantacja palm), hodowli bydła, farmie drobiu i stawach hodowlanych. Z przemysłu znajduje się tutaj fabryka Hamadia-Doors produkująca drzwi. Zakład Amber produkuje wzmocnione elementy poliestrowe. W kibucu jest przychodnia zdrowia, pralnia, zakład kosmetyczny, sklep wielobranżowy i warsztat mechaniczny.

Transport

Z kibucu wyjeżdża się na południowy wschód na drogę nr 90, którą jadąc na południe dojeżdża się do skrzyżowania z drogą nr 71 i dalej do miasta Bet Sze’an, lub jadąc na północny wschód dojeżdża się do moszawu Bet Josef.

Edukacja i kultura

Kibuc utrzymuje przedszkole i szkołę podstawową Dkalim. Starsze dzieci są dowożone do szkoły średniej do kibucu Newe Etan. W kibucu znajduje się ośrodek kultury z biblioteką, sala sportowa z siłownią, basen kąpielowy i boisko do piłki nożnej. Kibuc posiada własną synagogę.

Turystyka

W pobliżu kibucu odnaleziono wiele kamieni milowych, które w czasach rzymskich i we wczesnym okresie bizantyjskim odmierzały odległość pomiędzy Scytopolis a Tyberiadą. Na południe od kibucu znajduje się bazaltowy kanion, którym rzeka Charod serią wodospadów spływa do depresji Jordanu. Wybudowano tutaj most widokowy, z którego można podziwiać cały kanion. Po obu stronach mostu urządzono tereny rekreacyjne ze stołami piknikowymi, zacienionymi miejscami i źródłami wody. Istnieje także możliwość zejścia na dół kanionu, gdzie można kąpać się w niewielkich naturalnych basenach. Na wschód od kibucu jest położony park wodny Tel Huga. Przy parku rozrywki znajduje się pole namiotowe.

Wojsko

Na zachód od kibucu znajduje się baza wojskowa Sił Obronnych Izraela, w której prawdopodobnie mieszczą się wyrzutnie rakiet Chetz-2.

Osoby związane z Chamadją

• Gal Newo – izraelski pływak urodzony w kibucu.

Widok na kibuc Chamadja

Bibliografia

• Francis Hours: Atlas des sites du proche orient (14000-5700 BP). Maison de l'Orient méditerranéen, 1994. ISBN 978-2-903264-53-6.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie satelitarne Chamadja. [w:] Google Maps [on-line]. [dostęp 2012-12-11]. (ang.).
• Mapa Chamadja. [w:] Amudanan [on-line]. [dostęp 2012-12-11]. (hebr.).