Działko GSz-30-1
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Rodzaj |
działko automatyczne |
| Zasada działania | |
| Historia | |
| Produkcja |
początek lat 80. – obecnie |
| Dane techniczne | |
| Kaliber |
30 mm |
| Nabój |
30x165 mm |
| Zasilanie |
taśmowe |
| Wymiary | |
| Długość |
1970 mm[1] |
| Wysokość |
156 |
| Szerokość |
185 |
| Masa | |
| broni |
50 kg[2] |
| Inne | |
| Prędkość pocz. pocisku |
875–900 m/s[2] |
| Masa pocisku |
386 – 395 g (827–839 g całego naboju)[2] |
| Szybkostrzelność teoretyczna | |
| Zasięg skuteczny |
1200 – 1800 m |
| Dane operacyjne | |
| Platformy strzeleckie | |
| MiG-29, Su-27, Su-33, Su-34, Su-57, Ił-102, Jak-141, | |
| Użytkownicy | |
| Związek Radziecki/Rosja | |
GSz-30-1 (ros. ГШ-30-1 skrót od nazwisk konstruktorów Griaziew-Szypunow) – działko automatyczne kalibru 30 mm skonstruowane w Związku Radzieckim jako pokładowe uzbrojenie strzeleckie samolotów, wprowadzone do uzbrojenia na początku lat 80. pod oznaczeniem 9A-4071K. Obecnie jest produkowane przez zakłady Iżmasz w Iżewsku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W odróżnieniu od większości powojennych broni lotniczych, działko to zostało skonstruowane jako działające na klasycznej zasadzie krótkiego odrzutu lufy, a nie jako działko rewolwerowe, czy napędowe typu Gatlinga. Ryglowanie zamka odbywa się przy pomocy wahliwego klina. Dzięki odpowiednim przyspieszaczom osiąga szybkostrzelność porównywalną z działkami rewolwerowymi, przy mniejszej masie i wymiarach broni. M.in. naboje są dosyłane do komory nabojowej specjalnym sprężynowym dosyłaczem, a otwarcie komory następuje jeszcze przy wysokim ciśnieniu gazów prochowych, co powoduje gwałtowny wyrzut łuski[3], która wylatuje z prędkością ok. 100 m/s[4], co pozwala traktować działko jako łączące cechy konstrukcji z krótkim odrzutem lufy i zamkiem swobodnym[3]. By przyspieszyć możliwość otwarcia zamka lufa broni jest skrócona, a mechanizm przyspieszający dosyła zamek z powrotem, by skrócić czas otwarcia do minimum[4]. Działko jest wyposażone w niewielki ładunek wybuchowy, którego eksplozja, w przypadku niewypału, ma przebić ścianę łuski i wymusić zapłon ładunku prochowego w naboju[3].
Działko strzela odpalanym elektrycznie[5] nabojem ze stosunkowo ciężkim pociskiem (ok. 390 g), o 1/3 cięższym od pocisków do porównywalnych działek zachodnich (np. 270 g dla działka ADEN), co przekłada się na mniejszą prędkość wylotową, przy większej energii wybuchu pocisku. W połączeniu z dużą szybkostrzelnością, jedna armata GSz-30-1 ma porównywalną siłę ognia co cztery 30 mm niemieckie działka MK 103, z czasów II wojny światowej, ważąc tyle co jedno 20 mm działko MG 151/20 z tego samego okresu[6]. Półsekundowa seria GSz-30-1 liczy 14 pocisków o łącznej wadze ponad 5 kg; dla porównania działko GIAT 30 wystrzeliwuje 21 pocisków o łącznej masie ok. 5,7 kg, ale jest nieco dłuższe i ponad dwukrotnie cięższe[7].
Działko jest chłodzone wodą o objętości 7 litrów, znajdującą się w płaszczu okrywającym lufę. Chłodzenie jest ewaporacyjne, a mieszanka pary i powietrza przepuszczana jest przez gwintowany przewód lufy, chłodząc go dodatkowo[2].
W działka te uzbrojone są samoloty MiG-29 (z zapasem 100 nabojów), rodziny Su-27 (Su-30, Su-32, Su-33, Su-34), przenoszące między 150 a 180 nabojów[8]; planowano je także dla Jaka-141, ale samolot nie wszedł do służby[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Williams 2000 ↓, s. 241.
- ↑ a b c d e Shirokorad 1999 ↓, s. 193.
- ↑ a b c Williams i Gustin 2004 ↓, s. 16.
- ↑ a b Williams 2000 ↓, s. 76.
- ↑ Williams 2000 ↓, s. 25.
- ↑ Williams 2000 ↓, s. 194-195.
- ↑ Williams 2000 ↓, s. 210.
- ↑ Williams i Gustin 2004 ↓, s. 112.
- ↑ Williams i Gustin 2004 ↓, s. 116.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- A.B. Shirokorad: Istoriia aviatsionnogo vooruzheniia. Kratkiĭ ocherk. Mińsk: Kharvest, 1999. ISBN 985-433-695-6. (ros.).
- Anthony G. Williams: Rapid Fire: The Development of Automatic Cannon and Heavy Machine Guns for Armies, Navies, and Air Forces. Airlife Publishing, Ltd, 2000. ISBN 978-1840371222.
- Anthony G. Williams, Emmanuel Gustin: Flying Guns: The Modern Era. Ramsbury, UK: The Crowood Press, 2004. ISBN 1-86126-655-3. (ang.).