Eskil (arcybiskup Lund)
Eskil (ur. ok. 1100, zm. 6 lub 7 września 1181) – duński duchowny katolicki, w latach 1134–1137 biskup Roskilde, w latach 1137–1177 arcybiskup Lund.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Eskil pochodził z możnej rodziny duńskiej. Ok. 1116 r. wstąpił do szkoły katedralnej w Hildesheim. Najpóźniej w 1133 r. został prepozytem katedralnym w Lund nominowany na to stanowisko przez swego stryja, pierwszego arcybiskupa Lund, Assera. W 1134 r. otrzymał sakrę biskupa Roskilde, a w 1137 r. został arcybiskupem Lund, która to archidiecezja wówczas obejmowała całą Skandynawię[1]. W 1147 r. konsekrował katedrę w Lund. Był przyjacielem Bernarda z Clairvaux, odwiedził go w opactwie w Clairvaux i promował cystersów na terenie Danii (zakładał też zgromadzenia innych zakonów, m.in. benedyktynów, augustianów, norbertanów). W 1152 r. współuczestniczył w założeniu norweskiego arcybiskupstwa w Nidaros (analogiczny plan w stosunku do Szwecji musiał zostać odłożony, z uwagi na wojnę domową w tym kraju). W 1156 r. udał się do grobu Bernarda w Clairvoux, a następnie do Rzymu, gdzie uzyskał potwierdzenie zakresu praw arcybiskupstwa (wobec zakusów ich ograniczenia przez arcybiskupów Bremy) – w drodze powrotnej został uwięziony, prawdopodobnie z inspiracji tych ostatnich. Po powrocie brał udział w wyprawach króla duńskiego Waldemara I Wielkiego przeciwko pogańskim Słowianom połabskim. Wkrótce jednak rozpoczął się konflikt między arcybiskupem i królem: m.in. Eskil poparł papieża Aleksandra III, zaś Waldemar związanego z cesarstwem Wiktora IV. Z tego powodu Eskil opuścił Danię, w 1161 r. odbył podróż do Rzymu i Ziemi Świętej, a następnie zamieszkał we Francji. Tam w 1164 r. nadał paliusz arcybiskupi Stefanowi, pierwszemu arcybiskupowi Uppsali (zachował jednak prymat Lund nad Uppsalą), wyświęcił też kilku innych biskupów. Do Lund powrócił dopiero w 1167 r., gdy spór z Waldemarem został wreszcie zakończony. W 1169 r. uczestniczył w kolejnej krucjacie przeciw Wendom[2] (zakończonej zdobyciem Rugii), ok. 1171 r. uczestniczył w wyprawie przeciwko wagryjskiemu Oldenburgowi. Ustąpił z zajmowanego stanowiska w 1177 r., udał się wówczas do Clairvaux, gdzie jako mnich żył aż do śmierci w 1181 r., tam również został pochowany. Czczony był przez cystersów jako błogosławiony[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wyborowi Eskila towarzyszyły następujące okoliczności: początkowo kapituła wybrała biskupa Szlezwiku Rike, którego kandydaturę narzucił król Danii Eryk II Pamiętny, gdy jednak ten ostatni zmarł, wybór został zmieniony na korzyść Eskila (Rike najprawdopodobniej nie protestował zanadto, w zamian otrzymał stanowisko biskupa Roskilde). Angelo Forte, Richard Oram, Frederik Pedersen: Viking Empires. Cambridge: Cambridge University Press, 2005, s. 380. ISBN 0-521-82992-5. [dostęp 2010-02-09]. (ang.)
- ↑ a b Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 2: D-G. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 193. ISBN 83-7097-374-4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- A 128: Eskil (Áskell). W: Dominik Waßenhoven: Skandinavier unterwegs in Europa (1000-1250): Untersuchungen zu Mobilität und Kulturtransfer auf prosopographischer Grundlage. Berlin: Akademie Verlag, 2006, s. 183–184, seria: Europa in Mittelalter. 8. ISBN 978-3-05-004285-5. [dostęp 2016-08-10]. (niem.)
- Friedrich Wilhelm Bautz: Eskil von Lund. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon. Friedrich Wilhelm Bautz (red.). T. 1. Hamm: Verlag Traugott Bautz, 1990, s. 1542–1543. ISBN 978-3-88309-013-9. [dostęp 2010-02-09]. (niem.)
- Philipp von Kettenburg: Eskil. W: Catholic Encyclopedia. T. 5. New York: Robert Appleton Company, 1909. [dostęp 2010-02-09]. (ang.)
- Bd Eskil of Lund, Bishop. W: Butler's Lives of the Saints: New Full Edition. David Hugh Farmer, Paul Burns (red.), Sarah Fawcett Thomas (wer.). T. 9: September. Tunbridge Wells: Burns & Oates, 2000, s. 43–44. ISBN 0-86012-258-1. [dostęp 2010-02-09]. (ang.)
