Etyn odkryty został przez angielskiego chemika Edmunda Davy’ego (1785–1857) w roku 1836[6]. Davy odkrycia dokonał przypadkowo, mieszając węglik potasu (K2C2) z wodą. Zauważył, że powstały gaz pali się jasnym płomieniem i stwierdził, że może on być wykorzystywany jako źródło światła. Z uwagi jednak na wysokie koszty węgliku potasu było to nieopłacalne do momentu, gdy niemiecki chemik Friedrich Wöhler odkrył węglik wapnia, co spowodowało wzrost popytu na etyn do lamp i innych zastosowań[7].
czysty acetylen nie ma zapachu, jednak zwykle zawiera zanieczyszczenia związkami siarki i fosforu (głównie PH3 i H2S[8]), które nadają mu nieprzyjemny zapach[9]
bardzo słabo rozpuszczalny w wodzie i innych rozpuszczalnikach polarnych – jednak bardzo dobrze w acetonie
po osiągnięciu pewnego ciśnienia ulega wybuchowemu rozkładowi według reakcji:
C2H2 → 2C + H2
wobec węgla aktywnego (jako katalizatora) ulega reakcji polimeryzacji najpierw do winyloacetylenu a później benzenu
na powietrzu (zawierającym 21% tlenu) spala się niecałkowicie, z powodu bardzo dużej procentowej zawartości węgla w cząsteczce (92,3%):
2C2H2 + O2 → 4C + 2H2O
Ze względu na to w spawalnictwie (w palnikach acetylenowo-tlenowych) stosuje się czysty tlen, aby reakcja spalania była całkowita.
Acetylen przechowuje się w butlach stalowych, pod ciśnieniem 1,2 MPa, w postaci roztworu w acetonie. Butle są wypełnione porowatą masą, która absorbuje aceton i acetylen.
Acetylen zaliczany jest do gazów „duszących fizycznie”. Wykazuje działanie narkotyczne. Nie jest bezpośrednio toksyczny dla błon śluzowych układu oddechowego, jednakże poprzez zmniejszenie ilości tlenu w powietrzu powoduje hipoksję, której objawami mogą być zaburzenia ruchowe, przyśpieszenie akcji serca, przyśpieszenie oddechu i trudności w koncentracji. W przypadku stężeń powyżej 50% mogą pojawiać się nudności, wymioty, skrajne wyczerpanie, zaburzenia świadomości oraz zapaść prowadząca do zgonu w wyniku asfiksji. Najczęściej jednak acetylen powoduje wybuch, zanim osiągnie stężenie działające dusząco[11][12].
↑Henri A.H.A.FavreHenri A.H.A., Warren H.W.H.PowellWarren H.W.H., Nomenclature of Organic Chemistry. IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book), Royal Society of Chemistry, International Union of Pure and Applied Chemistry, 2014, s. 31, 375, DOI: 10.1039/9781849733069-FP001, ISBN 978-0-85404-182-4, Cytat: The name acetylene is retained for the compound HC=CH. It is the preferred IUPAC name, but substitution of any kind is not allowed; however, in general nomenclature, substitution is allowed, for example fluoroacetylene [fluoroethyne (PIN)], but not by alkyl groups or any other group that extends the carbon chain, nor by characteristic groups expressed by suffixes.
↑ abcdefghijklmnopEtyn (ZVG: 13570)(ang. • niem.) w bazie GESTIS, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung (IFA). [dostęp 2017-04-16].
↑Stefan Chudzyński, Jan Puternicki, Wiktor Surowiak: 1000 słów o tworzywach sztucznych. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981, s. 10. ISBN 83-11-06641-8. (pol.)
↑Chemical Compounds, NeilN.Schlager (red.), JayneJ.Weisblatt (red.), David E.D.E.Newton (red.), Thomson Gale, 2006, s. 27–30, ISBN 978-1-4144-0150-8.
↑ abW.W.RimarskiW.W., Die Betäubung mittels „Narcylen” bei operativen Eingriffen in sicherheits-technischer Hinsicht, „Angewandte Chemie”, 38 (19), 1925, s. 409–412, DOI: 10.1002/ange.19250381905(niem.).
