Franciszek Jastrzębski (pilot)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Jastrzębski
31/2 zwycięstwa
Ilustracja
kapitan pilot kapitan pilot
Data i miejsce urodzenia

10 listopada 1905
Zglechów koło Siennicy

Data śmierci

25 października 1940

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF

Jednostki

5 pułk lotniczy
142 eskadra myśliwska
143 eskadra myśliwska
132 eskadra myśliwska
dywizjon 302

Stanowiska

dowódca eskadry

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
kampania wrześniowa
kampania francuska
bitwa o Anglię

Odznaczenia
Polowa Odznaka Pilota
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (od 1941, czterokrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Lotniczy Krzyż Wojenny 1939–1945 (Francja)

Franciszek Jastrzębski (ur. 10 listopada 1905 w Zglechowie, zm. 25 października 1940) – kapitan pilot Wojska Polskiego i Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jego rodzicami byli Karol i Julianna z domu Osica, miał czwórkę rodzeństwa. W 1926 uzyskał maturę w Seminarium Nauczycielskim w Siennicy[1]. Został powołany do odbycia służby wojskowej i wstąpił do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, a w 1927 został przeniesiony do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Szkołę ukończył w 1929 r. jako obserwator z 61. lokatą[2]. Otrzymał przydział do 54 eskadry liniowej 5 pułku lotniczego w Lidzie, w 1932 r. został przeniesiony został do 51 eskadry liniowej[3].

W 1933 otrzymał przydział do 142 eskadry myśliwskiej w Toruniu, a następnie do nowo utworzonej 143 eskadry myśliwskiej, gdzie pełnił funkcję oficera technicznego i zastępcy dowódcy. W 1934 pracował w Lotniczej Szkoły Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu jako instruktor. W 1937 został przeniesiony do 3 pułku lotniczego w Poznaniu, w którym objął stanowisko dowódcy 132 eskadry myśliwskiej[1][4]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 54. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa[5].

We wrześniu 1939 roku był dowódcą 132 eskadry myśliwskiej, zestrzelił 3 samoloty. 17 września jednostka otrzymała rozkaz przelotu do Rumunii, jednak Jastrzębski był zmuszony lądować przymusowo w okolicach Parczewa. Dołączył do oddziałów gen. Franciszka Kleeberga i walczył jako ułan do rozbicia SGO „Polesie” po bitwie pod Kockiem. Udało mu się przedostać do okupowanej Warszawy[3].

W styczniu 1940 r. przez Tatry, Słowację, Węgry i Jugosławię przedostał się do Francji, gdzie po przeszkoleniu na samolotach Bloch MB.152 został dowódcą Podwójnego Klucza Frontowego Nr 8 „Ja” (sześciu pilotów) przydzielonego do GC II/1, stacjonującego w Buc. 5 czerwca 1940 został zestrzelony – ranny w nogi i poparzony[3].

Po upadku Francji przedostał się do Anglii, gdzie otrzymał numer służbowy P-1296 i po przeszkoleniu na sprzęcie brytyjskim został przydzielony 26 lipca 1940 roku do dywizjonu 302 – został dowódcą eskadry B[1]. Brał udział w bitwie o Anglię. Nie powrócił z lotu bojowego 25 października 1940 roku. Jak wynika z relacji Wacława Króla prawdopodobnie stracił przytomność z powodu awarii aparatury tlenowej i uderzył w powierzchnię wody[1]. Pilota pochowano początkowo na wyspie Sylt, po wojnie ciało zostało ekshumowane na Brytyjski Cmentarz Wojenny w Kilonii (grób nr 6, działka nr 4, rząd H)[6].

Zwycięstwa powietrzne[edytuj | edytuj kod]

Na liście Bajana figuruje na 61. pozycji z 3 i 1/2 zniszczonymi samolotami oraz 1 prawdopodobnie.

Chronologiczny wykaz zwycięskich walk powietrznych:

Zestrzelenia pewne:

  • He-111 – 2 września 1939[7]
  • Do 17 – 7 września 1939[8]
  • Bf 110 – 8 września 1939[9][8]
  • Bf 110 – 9 września 1939[8]
  • Bf 109 – 10 września 1939 – sam również został zestrzelony i omal nie zlinczowany przez polskich chłopów
  • Bf 110 – 11 września 1939[8]
  • 1/2 Do 17 – 15 września 1940 – wspólnie z F/O Tadeuszem Chłopikiem

Zestrzelenia prawdopodobne:

  • Do-17 – 18 września 1940

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Marianna Górska: Kpt. pilot myśliwski Franciszek Jastrzębski, zapomniany bohater II wojny światowej. Rocznik Mińsko Mazowiecki 17, 2009. [dostęp 2019-02-27].
  2. Spis absolwentów III promocji.
  3. a b c Franciszek Jastrzębski. polishairforce.pl. [dostęp 2019-02-27].
  4. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 780.
  5. a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 211.
  6. Jastrzębski Franciszek. listakrzystka.pl. [dostęp 2019-02-27].
  7. Brak potwierdzenia przez Biuro Historyczne Lotnictwa w Londynie.
  8. a b c d Pomyłka Biura Historycznego Lotnictwa w Londynie.
  9. Zdaniem mjr. Mieczysława Mümlera.
  10. Jastrzebski, Franticizek - TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2022-01-31].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]