Chojna (gmina)
gmina miejsko-wiejska | |||||||
Ratusz w Chojnie | |||||||
| |||||||
Państwo | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||
Powiat | |||||||
TERC |
3206033 | ||||||
Burmistrz |
Barbara Rawecka | ||||||
Powierzchnia |
332,89 km² | ||||||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||||
• gęstość |
41,8 os./km² | ||||||
Urbanizacja |
52,5% | ||||||
Nr kierunkowy |
91 | ||||||
Tablice rejestracyjne |
ZGR | ||||||
Adres urzędu: ul. Jagiellońska 474-500 Chojna | |||||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie powiatu | |||||||
52°57′48″N 14°25′37″E/52,963333 14,426944 | |||||||
Strona internetowa | |||||||
Biuletyn Informacji Publicznej |
Chojna (w 1946 gmina Chojnice Odrzańskie[2]) – gmina miejsko-wiejska w Polsce położona w środkowej części powiatu gryfińskiego. Siedzibą gminy jest miasto Chojna.
Sąsiednie gminy:
Gmina graniczy także z Republiką Federalną Niemiec:
- powiat Uckermark (land Brandenburgia)
Do 31.12.1998 r. wchodziła w skład województwa szczecińskiego.
Miejsce w województwie (na 114 gmin):
powierzchnia 14., ludność 27.
Gmina stanowi 17,8% powierzchni powiatu.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Dane z 31 grudnia 2011[3]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 14048 | 100 | 6901 | 49,1 | 7147 | 50,9 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
42,3 | 20,8 | 21,5 |
Rok | Liczba ludności[3] |
---|---|
1995 | 13 874 |
1996 | 14 033 |
1997 | 14 133 |
1998 | 14 230 |
1999 | 14 295 |
2000 | 14 207 |
2001 | 14 206 |
2002 | 14 150 |
2003 | 14 166 |
2004 | 14 084 |
2005 | 14 072 |
2011 | 14 048 |
Gminę zamieszkuje 16,9% ludności powiatu.
- Piramida wieku mieszkańców gminy Chojna w 2014 roku[1].
Przyroda i turystyka
[edytuj | edytuj kod]Gmina leży na Pojezierzu Myśliborskim. Południowo-zachodnia część położona jest w granicach Cedyńskiego Parku Krajobrazowego, w którym znajdują się 3 rezerwaty: Dąbrowa Krzymowska, Olszyny Ostrowskie i Słoneczne Wzgórza. Przez gminę przepływa rzeka Rurzyca, dostępna dla kajaków od Trzcińska-Zdroju do ujścia do Odry oraz szlaki turystyczne: zielony od Piaska przez Krajnik Dolny do Krzymowa, czerwony „Szlak Nadodrzański” i niebieski z Lubiechowa Górnego do Mieszkowic. Tereny leśne zajmują 36% powierzchni gminy, a użytki rolne 51%.
Na terenie gminy, w parku w Chojnej, rośnie jedno z najgrubszych (prawdopodobnie drugie pod względem obwodu pnia, stan na 2015 rok) drzew w Polsce – Platan Olbrzym.
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]Przez gminę prowadzą drogi krajowe nr 26 łącząca Chojnę z przejściem granicznym w Krajniku Dolnym (11 km) i dalej do niemieckiego Schwedt/Oder (16 km) oraz z Trzcińskiem-Zdrojem (12 km), nr 31 do Mieszkowic (20 km) i przez Krzywin (15 km) i Widuchową (20 km) do Gryfina (38 km) oraz wojewódzkie: nr 124 do Cedyni (20 km) i nr 122 z Krajnika Dolnego przez Krzywin (skrzyżowanie z drogą nr 31, 10 km) do Banii (19 km).
Chojna uzyskała połączenie kolejowe w 1876 r. po wybudowaniu odcinka z Kostrzyna nad Odrą (wcześniej wybudowano część Wrocław – Kostrzyn), a rok później linię przedłużono do Szczecina. W 1985 r. odcinek linii przez Chojnę został zelektryfikowany. 7 km za Chojną w kierunku Kostrzyna znajduje się stacja węzłowa Godków, z której w 1892 r. zbudowano linię do Wriezen (Niemcy), a w 1899 r. odcinek do Pyrzyc. W latach 1991–1992 zamknięto obie linie. Odcinek Stargard – Pyrzyce (otwarty w 1882 r.) był jeszcze czynny do 2004 r. Obecnie w gminie czynne są 3 stacje: wcześniej wymienione Chojna i Godków oraz Lisie Pole.
W gminie czynny jest 1 urząd pocztowy: Chojna Szczecińska (nr 74–500).
Edukacja
[edytuj | edytuj kod]W gminie znajdują się następujące placówki edukacyjne:
- Szkoła Podstawowa nr 1 w Chojnie
- Szkoła Podstawowa nr 2 w Chojnie
- Szkoła Podstawowa w Brwicach
- Szkoła Podstawowa w Godkowie
- Szkoła Podstawowa w Grzybnie
- Szkoła Podstawowa w Krzymowie
- Szkoła Podstawowa w Lisim Polu
- Szkoła Podstawowa w Nawodnej
- Szkoła Podstawowa w Strzelczynie
- Zespół Szkół Zawodowych w Chojnie
- Liceum Ogólnokształcące w Chojnie
Zespół Szkół Zawodowych i Liceum Ogólnokształcące zostało przekształcone w Zespół Szkół nr 1 w Chojnie
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]W średniowieczu Chojna była najbogatszym miastem Nowej Marchii. Z tego okresu pochodzą najokazalsze w regionie zabytki architektury gotyckiej: ratusz, kościół mariacki, poagustiański zespół klasztorny oraz mury miejskie.
W krajobrazie wiejskim występują zachowane układy ruralistyczne o metryce średniowiecznej, które były często rozbudowane o założenia rezydencjonalno-parkowo-folwarczne. Zachował się tu liczny zespół wczesnogotyckich i gotyckich kościołów granitowych.
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego wskazuje uwzględnić w polityce przestrzennej jednostek samorządu terytorialnego utworzenie parków kulturowych w: Nawodnej, Rurce oraz w Zatoni Dolnej, z kolei w rekomendacjach znalazł się zapis, aby ustanowić pomnik historii obejmujący "zespół średniowiecznych umocnień miejskich z kościołem klasztornym poaugustiańskim, kościołem Mariackim ratuszem w Chojnie". Kolejne 17 zespołów zabytkowych – układów urbanistycznych i ruralistycznych rekomenduje do wpisania do rejestru zabytków.
- układ urbanistyczny – obszar Starego Miasta w obrębie murów obronnych i przyległy teren w promieniu 100 m (1244 r.)
- miejskie mury obronne (kon. XIII – pocz. XIV, pocz. XVI w.)
- Brama Barnkowska (1 poł. XV w.)
- Brama Świecka (1 poł. XIV – XV w.)
- Baszta Bociana (1 poł. XIV w.)
- Baszta przy Bramie Barnkowskiej (XV – XVI w.)
- Baszta Piekarska (kon. XIV lub pocz. XV w.)
- Baszta Więzienna (2 poł. XV w.)
- Baszta Mała Prochowa (kon. XV w.)
- planty – aleja spacerowa (2 poł. XIX w.)
- planty – park miejski na miejscu dawnej fosy (2 poł. XIX w.)
- kościół Mariacki (po 1267 r., XV w.)
- kościół pw. Świętej Trójcy (1290–1388, 1820, 1850, 1959–1965)
- klasztor poaugustiański (1290–1388, XIV/XV w., 1820, 1959–1965)
- ruina kaplicy szpitalnej pw. św. Gertrudy (1409 r.)
- kościół filialny pw. św. Marka Ewangelisty (XIV-XV w., 1620)
- ratusz, ob. Centrum Kultury (XIV, XV w., 1702, XIX w., 1977–1986)
- kamienica przy Jagiellońskiej 9 (XIX/XX w.)
- dom przy Jagiellońskiej 33A (kon. XIX w.)
- willa przy Kościuszki 12 (kon. XIX w.)
- gmach Urzędu Powiatowego wraz z otoczeniem, ob. nieużytkowany (pocz. XX w.)
- willa przy Roosevelta 2, ob. poczta (ok. 1900)
- kościół – spichlerz, w zespole folwarcznym; ob. nieużytkowany (XIII/XIV w., 1840 i lata 20. XX w.)
- park podworski {XIX w.)
- kościół (XIII w., 1900)
- park podworski (XIX w.)
- park pałacowy (XVIII, XIX w.)
- kościół pw. Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych (XIII/XIV w., 1742, 1945, 1989–1990)
- kościół pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego {2 poł. XIII w., 1855, 1945, 1970–1976)
- kościół pw. św. Antoniego z Padwy {XIII w., pocz. XVIII w.)
Administracja
[edytuj | edytuj kod]W 2016 r. wykonane wydatki budżetu gminy Chojna wynosiły 48,2 mln zł, a dochody budżetu 47,9 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 18,6 mln zł, co stanowiło 38,9% poziomu dochodów[4].
Miejscowości
[edytuj | edytuj kod]- Chojna, miasto od II poł. XIII wieku
Sołectwa gminy Chojna:
- Białęgi, Brwice, Czartoryja, Garnowo, Godków, Godków-Osiedle, Grabowo, Graniczna, Grzybno, Jelenin, Kamienny Jaz, Krajnik Dolny, Krajnik Górny, Krzymów, Lisie Pole, Łaziszcze, Mętno, Narost, Nawodna, Rurka, Stoki, Strzelczyn i Zatoń Dolna.
Miejscowości w sołectwach: Bara, Barnkowo, Boguszczyn, Drozdowo, Jelonki, Kaliska, Krupin, Kuropatniki, Lisie Pole, Mętno Małe, Ognica, Ostrów, Pniewko, Przyciesie, Raduń, Strzeszewko, Trzeszcze, Wilcze, Wilkoszyce.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Gmina Chojna w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-18] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS (1947). Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: GUS
- ↑ a b Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2016 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2016 r. /Tabele: 5, 6, 7. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-19].