Hańczowa
49°28′15″N 21°09′37″E/49,470833 21,160278| wieś | |
.jpg) Cerkiew Opieki Matki Bożej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
498[2] |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
38-316[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KGR |
| SIMC |
0468051 |
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |
| 49°28′15″N 21°09′37″E/49,470833 21,160278[1]
| |
Hańczowa (łem. Ганчова, Hanczowa) – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Uście Gorlickie, nad rzeką Ropą.
Leży w południowo-zachodniej części Beskidu Niskiego i bezpośrednio graniczy z uzdrowiskiem Wysowa-Zdrój. We wsi znajduje się zabytkowa drewniana cerkiew prawosławna na małopolskim szlaku architektury drewnianej. Miejscowość jest siedzibą parafii prawosławnej w dekanacie Krynica diecezji przemysko-gorlickiej. Od 1964 funkcjonuje technikum rolnicze obecnie pod nazwą Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego.
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0468068 | Markowiec | część wsi |
| 0468074 | Za Rzeką | część wsi |
Historia i teraźniejszość[edytuj | edytuj kod]
Hańczowa powstała w 1480, założona na prawie wołoskim przez Gładyszów[6]. W 1581 wieś należała do Adama Brzezińskiego, w 1680 do Jana Zborowskiego, a w 1799 do Jana Rudnickiego. W 1800 powstała w Hańczowej pierwsza szkoła podstawowa. Według spisu z 1921 wieś liczyła 724 mieszkańców w tym 685 grekokatolików 24 rzymskich katolików i 15 Żydów. Po 1931 wieś przeszła na prawosławie. Z kolei według spisu z 1936 mieszkało we wsi 1189 osób. Po deportacjach ludności łemkowskiej w latach 1945–1947 wiele osób powróciło po 1956. Obecnie Hańczowa to jedno z większych skupisk Łemków.
W 1964 powstało w Hańczowej Technikum Hodowlane z gospodarstwem hodowlanym, a w 1973 oddano do użytku stadion sportowy wybudowany w czynie społecznym. Ze składek wiernych wzniesiono w 1982 nowy kościół filialny pw. Dobrego Pasterza parafii rzymskokatolickiej w Wysowej. W 1985 odbyła się tu III Łemkowska Watra. W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne – Zakład Rolny Nawojowa. W 1993 jednostką nadrzędną było Gospodarstwo Rolne Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa Nawojowa[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. W 2002 było 61 budynków mieszkalnych.
-
Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego -
Patron Zespołu Szkół CKR -
Internat Zespołu Szkół CKR
.jpg)
.jpg)
Ludność[edytuj | edytuj kod]
Hańczowa według danych na koniec 2011 liczyła 527 mieszkańców w tym 241 kobiet i 286 mężczyzn. Było 337 osób w wieku produkcyjnym, 107 w wieku przedprodukcyjnym i 83 w wieku poprodukcyjnym. W 1998 na ogólną liczbę 625 mieszkańców 35 posiadało wyższe wykształcenie, 67 osób miało średnie, zawodowe 62 i podstawowe 249 osób.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[10].
- cerkiew Opieki Matki Bożej,
- cmentarz,
- ogrodzenie.
-
Szkoła Podstawowa -
Osiedle mieszkaniowe -
Kaplica rzymskokatolicka
.jpg)
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Szlaki piesze[edytuj | edytuj kod]
Banica – Izby – Ropki – Hańczowa – Kozie Żebro (847 m n.p.m.) – Regietów – Rotunda (771 m n.p.m.) (Główny Szlak Beskidzki)
Szlaki rowerowe[edytuj | edytuj kod]
Wielokulturowy Szlak Rowerowy z Przełęczy Wysowskiej do Sędziszowej[11]
Urodzeni we wsi[edytuj | edytuj kod]
- Ihor Duda – ukraiński historyk sztuki, działacz społeczny[12], dyrektor Obwodowego Muzeum Sztuki w Tarnopolu[13].
-
Pamiątkowy krzyż przy cerkwi -
Tablica pamięci na cerkwi -
Na cmentarzu
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 40793
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 349 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Roman Reinfuss, Śladami Łemków, Wydawnictwo PTTK Kraj, Warszawa 1990, s. 10, ISSN 83-7005-238-X
- ↑ Internetowy System Aktów Prawnych
- ↑ Wojciech Krukar, Kryciński Stanisław i inni, Beskid Niski. Przewodnik, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 1999, str.280
- ↑ Bank Danych Lokalnych– GUS – data dostępu 2015-07-15.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Opis szlaku
- ↑ Bohdan Melnyczuk: Duda Ihor Mykytowycz. W: Encykłopedija suczasnoji Ukrajiny. T. 8. Kijów: 2008, s. 499. ISBN 978-966-02-4458-0. [dostęp 2017-08-01]. (ukr.).
- ↑ Muzeum Sztuki w Tarnopolu obchodzi 20 lat założenia. zik.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-01)]. na str. ZIK
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Kłos, Gorlice i okolice, Sport i Turystyka, Warszawa 1976
- Wojciech Krukar, Kryciński Stanisław i inni, Beskid Niski. Przewodnik, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 1999, ISBN 83-85557-59-8;
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Hańczowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 25.
- Hańczowa na stronie beskid-niski.pl
Siedziba gminy: Uście Gorlickie
| Wsie | |
|---|---|
| Części wsi |
|
| Przysiółki wsi | |
| Nieistniejące wsie |
