Hebankowate
Diospyros kaki | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina |
hebankowate |
Nazwa systematyczna | |
Ebenaceae Gürcke in H. G. A. Engler & K. A. E. Prantl Nat. Pflanzenfam. IV, 1: 153. Dec 1891[3] |
Hebankowate (Ebenaceae) – rodzina roślin należąca do rzędu wrzosowców Ericales. Obejmuje 4 rodzaje liczące w sumie około 550 gatunków[2]. Występują one w strefie tropikalnej i subtropikalnej, nieliczni przedstawiciele spotykani są także w strefie ciepłego klimatu umiarkowanego w strefie międzyzwrotnikowej (południowo-wschodnie Stany Zjednoczone, Bliski Wschód, Korea i Japonia). Niektóre gatunki dostarczają cenionego drewna – hebanu (zwłaszcza hurma hebanowa). Owoce kilku gatunków są jadalne (zwłaszcza hurmy wschodniej, kaukaskiej i amerykańskiej)[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Niewielkie drzewa i krzewy z zimozielonymi liśćmi i ciemną, czarną korą[4].
- Liście
- Pojedyncze, całobrzegie, zwykle ogonkowe, wyrastają skrętolegle, rzadko naprzeciwlegle. U niektórych gatunków wykształcają się na dolnej stronie liści pozakwiatowe miodniki[4].
- Kwiaty
- Wyrastają w skąpokwiatowych kwiatostanach, czasem pojedynczo (zwłaszcza żeńskie). Kwiaty są zazwyczaj rozdzielnopłciowe, przy czym rośliny mogą być dwupienne lub jednopienne. Kwiaty są 3- lub 5-krotne, rzadko 6- lub 7-krotne. Działki kielicha są zrośnięte, płatki zrastają się w rurkę i z wolnymi końcami. Kolor mają biały, kremowy lub lekko różowy. W kwiatach męskich pręciki wyrastają w dwóch okółkach w liczbie 2 lub 4 razy większej od liczby płatków. Ich nitki są krótkie i spłaszczone. W kwiatach żeńskich wykształcone są prątniczki w jednym okółku. Zalążnia jest górna i składa się takiej liczby komór ile w kwiecie jest płatków. W każdej komorze rozwijają się dwa zarodki rozdzielone fałszywą przegrodą. Słupek u nasady jest zrośnięty, w górze rozdziela się na tyle znamion, ile jest komór zalążni[4].
- Owoce
- Jagody o mięsistej owocni, wsparte trwałymi i często powiększonymi działkami kielicha[4].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2018)
Jedna z rodzin w obrębie rzędu wrzosowców w kladzie astrowych, siostrzana wobec pierwiosnkowatych[2].
wrzosowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podrodzina: Lissocarpoideae Wallnöfer
- Lissocarpa Bentham
Podrodzina: Ebenoideae Thorne & Reveal
- Diospyros L. – hurma, hebanek, hebanowiec, persymona
- Euclea L. – euklea, niegota
- Royena L. – royena, wikotek, lustrowiec
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b c d Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-12-11] (ang.).
- ↑ Robert W. Kiger, James L. Reveal: A comprehensive scheme for standardized abbreviation of usable plant-family names and type-based suprafamilial names. University of Maryland. [dostęp 2014-10-15].
- ↑ a b c d e Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 134-135. ISBN 1-55407-206-9. (ang.).
- ↑ GRIN Genera of Ebenaceae. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN). [dostęp 2014-10-15]. (ang.).
- EoL: 4262
- Flora of China: 10293
- Flora of North America: 10293
- GBIF: 6709
- identyfikator iNaturalist: 71506
- IPNI: 77126676-1
- ITIS: 23852
- NCBI: 19955
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:77126676-1
- Tela Botanica: 100143
- identyfikator Tropicos: 42000151
- identyfikator taksonu Fossilworks: 54725
- CoL: 9JQ