Izydor (patriarcha Konstantynopola) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Izydor Wukiras
Ισίδωρος Βουχειράς
Patriarcha Konstantynopola
Kraj działania	Cesarstwo Bizantyńskie
Data śmierci	1350
Patriarcha Konstantynopola
Okres sprawowania	1347–1350

Wyznanie	prawosławne
Kościół	Patriarchat Konstantynopolitański
Chirotonia biskupia	do 1347
Wybór patriarchy	17 maja 1347

Izydor, gr. Ισίδωρος, Isidōros (zm. 1350) – patriarcha Konstantynopola od 17 maja 1347 do 1350.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Izydor Wukiras początkowo uczył się u Gerazyma Eubejskiego w Tesalonice. Około 1320 r., zainspirowany wspomnieniami swego mistrza, współpracownika Grzegorza Synaity, opuścił Tesalonikę i udał się na górę Atos, gdzie został uczniem Synaity^[1].

17 maja 1347 Izydor, wówczas już biskup Monemwazji^[2], a przy tym uczeń i przyjaciel Grzegorza Palamasa^[3] został wybrany na, opustoszały po usunięciu przez cesarzową Annę Jana XIV Kalekasa, tron patriarszy^[2]. Wcześniej przyjęcia tej godności odmówili Grzegorz Palamas i czcigodny Sawa z klasztoru Watopedi. Nowo wybrany patriarcha wyświęcił 32 nowych biskupów życzliwie nastawionych do idei teologicznych Grzegorza Palamasa, którzy podpisali tomos z 1347 r. 21 maja Izydor koronował po raz drugi cesarza Jana VI Kantakuzena. Tej wiosny powołał też Grzegorza Palamasa na stolicę metropolitalną Tesaloniki w miejsce usuniętego Hiacynta^[4].

Wiosną 1347 r. nieco ponad 20 biskupów wystąpiło przeciw ustanowieniu Izydora patriarchą. Dystansując się od potępionego Akyndyna, wydali własny tomos, w którym składali z urzędu Izydora (ustanowionego, ich zdaniem, bezprawnie i przy pomocy władzy świeckiej i podejmującego szereg bezprawnych czynności) i Grzegorza Palamasa, obwiniając ich o szpiegowanie i prześladowanie opozycji, bezbożność, oddzielanie dzieci od rodziców pod pozorem ascezy (zarzut dotyczył przepowiadania Izydora w Tesalonice, w okresie gdy był jeszcze osobą świecką), ikonoklazm i odrzucenie przedmiotów sakralnych. W sierpniu 1347 r. po nieudanych próbach doprowadzenia opozycjonistów do posłuszeństwa Izydor i jego synod formalnie złożył zbuntowanych biskupów z urzędu. Wykonanie postanowień synodu zostało jednak odłożone w czasie w nadziei na ich nawrócenie^[4].

Izydor zmarł w 1350 r. Żywot Izydora opisał w latach 1355–1357 patriarcha Filoteusz Kokkin^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b M. Żełtow: Grigorij Sinait.
↑ ^a ^b Donald Nicol: Les derniers siècles de Byzance. s. 256.
↑ G. Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. s. 481.
↑ ^a ^b M. M. Bernatsky: Grigorij Pałama.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

M. M. Bernatsky: Grigorij Pałama. [w:] Prawosławnaja enciklopedia, Т. 13., ss. 12–41 [on-line]. [dostęp 2012-12-08]. (ros.).
R. Browning: Cesarstwo Bizantyńskie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 212–213. ISBN 83-06-02615-2.
Venance Grumel, Traité d'études byzantines, « La Chronologie I. », Presses universitaires de France, Paryż, 1958, s. 437.
Donald Nicol: Les derniers siècles de Byzance. Paryż: éditions Texto, 2008.
M. Żełtow: Grigorij Sinait. [w:] Prawosławnaja enciklopedia, Т. 13., ss. 50–68 [on-line]. [dostęp 2012-12-08]. (ros.).

Prawosławny patriarcha Konstantynopola

Do 1204	Konstantyn III Lichudes (1059–1063) Jan VIII Ksifilinos (1064–1075) Kosma I Jerozolimski (1075–1081) Eustracjusz Garidas (1081–1084) Mikołaj III Gramatyk (1084–1111) Jan IX Agapet (1111–1134) Leon Styppes (1134–1143) Michał II Kurkuas (1143–1146) Kosma II Attykos (1146–1147) Mikołaj IV Muzalon (1147–1151) Teodot II (1151–1153) Neofit I (1153) Konstantyn IV Chliaren (1154–1156) Łukasz Chryzoberges (1156–1169) Michał III z Anchialos (1170–1177) Charyton Eugeniota (1177–1178) Teodozjusz I Boradiota (1179–1183) Bazyli II Kamater (1183–1186) Nicetas II Muntanes (1186–1189) Dozyteusz (1189) Leoncjusz Teotokita (1189) Dozyteusz (1189–1191) Jerzy II Ksyfilin (1191–1198) Jan X Kamater (1198–1206)
W Nicei 1204–1261	Michał IV Autorejan (1206–1212) Teodor II Irenik (1213–1216) Maksymus II (1216) Manuel I Charitopul (1217–1222) German II (1222–1240) Metody II (1240) Manuel II (1244–1255) Arseniusz Autorejan (1255–1259) Nicefor II (1260–1261)
1261–1453	Arseniusz Autorejan (1261–1267) German III (1267) Józef I Galezjota (1267–1275) Jan XI Bekkos (1275–1282) Józef I Galezjota (1282–1283) Grzegorz II Cypryjczyk (1283–1289) Atanazy I (1289–1293) Jan XII (1294–1303) Atanazy I (1303–1309) Nifon I (1310–1314) Jan XIII Glykys (1315–1320) Gerazym I (1320–1321) Izajasz (1323–1334) Jan XIV Kalekas (1334–1347) Izydor (1347–1350) Kalikst I (1350–1354) Filoteusz Kokkin (1354–1355) Kalikst I (1355–1363) Filoteusz Kokkin (1364–1376) Makary (1376–1379) Nil Kerameus (1379–1388) Antoni IV (1389–1390) Makary (1390–1391) Antoni IV (1391–1397) Kalikst II Ksantopul (1397) Mateusz I (1397–1410) Eutymiusz II (1410–1416) Józef II (1416–1439) Metrofan II (1440–1443) Grzegorz III Mammas (1443–1450) Atanazy II (1450–1453)
Po 1453	Gennadiusz II Scholar (1453–1456, 1458, 1462–1463, 1464) Izydor II Ksantopulos (1456–1457) Sofroniusz I Syropulos (1463–1464) Joazaf (1464, 1464–1466) Marek II Ksylokarawes (1466) Symeon I z Trapezuntu (1466, 1471–1474, 1481–1486) Dionizy I (1466–1471, 1489–1491) Rafał I (1475–1476) Maksym III Manasses (1476–1481) Nefon II (1486–1488, 1497–1498, 1502) Maksym IV (1491–1497) Joachim I (1498–1502, 1504) Pachomiusz I (1503–1504, 1504–1513) Teolept I (1513–1522) Jeremiasz I (1522–1546) Joannik I (1524–1525) Dionizy II (1546–1555) Joazaf II (1555–1556) Metrofan III (1565–1572, 1579–1580) Jeremiasz II Tranos (1572–1579, 1580–1584, 1587–1595) Pachomiusz II (1584–1585) Teolept II (1585–1586) Mateusz II (1596, 1598–1602, 1603) Gabriel I (1596) Teofan I Karikes (1596–1597) Melecjusz I Pegas (1597–1598, 1601) Neofit II (1602–1603, 1607–1612) Rafał II (1603–1607) Tymoteusz II (1612–1620) Cyryl I Lukaris (1612, 1620–1623, 1623–1635, 1637–1638) Grzegorz IV z Amasei (1623) Antym II (1623) Cyryl II Kontares (1633, 1635–1636, 1638–1639) Atanazy III Patelaros (1634) Neofit III Nicejski (1636–1637) Parteniusz I (1639–1644) Parteniusz II (1644–1646, 1648–1651) Joannik II (1646–1648, 1651–1656) Cyryl III (1652, 1654) Paisjusz I (1652–1655) Parteniusz III (1656–1657) Gabriel II (1657) Parteniusz IV (1657–1662, 1665–1667, 1671, 1675–1676, 1684–1685) Dionizy III (1662–1665) Klemens (1667) Metody III (1668–1671) Dionizy IV Muzułmanin (1671–1673, 1676–1679, 1682–1684, 1686–1687, 1693–1694) Gerazym II (1673–1674) Atanazy IV (1679) Jakub (1679–1682, 1685–1688) Kallinik II (1688, 1689–1693, 1694–1702) Neofit IV (1688) Gabriel III (1702–1707) Neofit V (1707) Cyprian I (1707–1709, 1713–1714) Atanazy V (1709–1711) Cyryl IV (1711–1713) Kosma III (1714–1716) Jeremiasz III (1716–1726, 1732–1733) Paisjusz II (1726–1732, 1740–1743, 1744–1748) Serafim I (1733–1734) Neofit VI (1734–1740, 1743–1744) Cyryl V (1748–1751, 1752–1757) Kallinik III (1757) Serafim II (1757–1761) Joannik III (1761–1763) Samuel I Chaceres (1763–1768, 1773–1774) Melecjusz II (1768–1769) Teodozjusz I (1769–1773) Sofroniusz II (1774–1780) Gabriel IV (1780–1785) Prokopiusz I (1785–1789) Neofit VII (1789–1794, 1798–1801) Gerazym III (1794–1797) Grzegorz V (1797–1798, 1806–1808, 1818–1821) Kallinik IV (1801–1806, 1808–1809) Jeremiasz IV (1809–1813) Cyryl VI (1813–1818) Eugeniusz II (1821–1822) Antym III (1822–1824) Chryzant I (1824–1826) Agatangel (1826–1830) Konstancjusz I (1830–1834) Konstancjusz II (1834–1835) Grzegorz VI (1835–1840, 1867–1871) Antym IV (1840–1841, 1848–1852) Antym V (1841–1842) German IV (1842–1845, 1852–1853) Melecjusz III (1845) Antym VI (1845–1848, 1853–1855, 1871–1873) Cyryl VII (1855–1860) Joachim II (1860–1863, 1873–1878) Sofroniusz III (1863–1866) Joachim III (1878–1884, 1901–1912) Joachim IV (1884–1886) Dionizy V (1887–1891) Neofit VIII (1891–1894) Antym VII (1895–1897) Konstantyn V (1897–1901) German V (1913–1918) Melecjusz IV Metaksakis (1921–1923) Grzegorz VII (1923–1924) Konstantyn VI (1924–1925) Bazyli III (1925–1929) Focjusz II (1929–1935) Beniamin (1936–1946) Maksym V (1946–1948) Atenagoras I (1948–1972) Dymitr I (1972–1991) Bartłomiej I (od 1991)

Kontrola autorytatywna (osoba):