Język adang
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
7–12 tys. | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| UNESCO | 3 zdecydowanie zagrożony↗ | ||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | adn | ||
| IETF | adn | ||
| Glottolog | adan1251, adan1250 | ||
| Ethnologue | adn | ||
| BPS | 0104 5 | ||
| WALS | adg | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język adang – język papuaski używany w prowincji Małe Wyspy Sundajskie Wschodnie w Indonezji, przez grupę ludności w północno-zachodniej części wyspy Alor. Należy do grupy języków alor-pantar[1].
Jego użytkownicy zamieszkują wsie położone na północ i północny wschód od miasta Kalabahi (miejscowości: Adang-Buom, Kenarilang, O’a, Afeng Male (Bang Palol), ’Eh don, Aimoli, Adang-Kokar, Bot Bag (Bota), Alila, Bu Mol)[2].
Jest blisko spokrewniony z językami hamap i kabola, tworząc z nimi kontinuum dialektalne[3]. W niektórych publikacjach „adang” wzmiankowano wręcz jako alternatywną nazwę (bądź dialekt) języka kabola[4]. Serwis Glottolog łączy je w ramach grupy adang-hamap-kabola[5]. Łącznie posługuje się nimi 12 tys. osób (2013–2014), z czego 7 tys. to użytkownicy adang właściwego[6]. Adang wykazuje bliskie pokrewieństwo z językiem klon[7].
Jest zagrożony wymarciem[3]. Do osłabienia pozycji języka adang przyczyniają się migracje ludności, wraz z presją ze strony języka narodowego, który uchodzi za bardziej prestiżowy (sprzyja temu lokalizacja społeczności – w pobliżu miasta Kalabahi)[8]. Pozostaje w użyciu w kontaktach domowych, ale w wielu sferach życia dominuje język indonezyjski[9]. Znany jest także malajski alorski (lokalna lingua franca)[3]. Ponadto wiele tradycyjnych rejestrów adang wyszło z obiegu, co jest związane z zanikiem rodzimej kultury[10].
Istnieją nieliczne publikacje poświęcone temu językowi i lokalnej kulturze[5]. Został opisany w postaci dwóch opracowań gramatycznych: The grammar of Adang (2001)[11], Adang (w: The Papuan languages of Timor, Alor and Pantar: Sketch grammars, 2014)[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Adang, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-03-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-01] (ang.).
- ↑ Haan 2001 ↓, s. 4.
- ↑ a b c Robinson i Haan 2014 ↓, s. 222.
- ↑ Haan 2001 ↓, przyp. 7, s. 5.
- ↑ a b Harald Hammarström i inni, Adang-Hamap-Kabola [online], Glottolog 4.6, 2022 [dostęp 2022-09-04] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-04] (ang.).
- ↑ UNESCO Atlas of the World’s Languages in danger [online], www.unesco.org [dostęp 2020-03-02] (ang.).
- ↑ Robinson i Holton 2012 ↓, s. 136, 145.
- ↑ Haan 2001 ↓, s. 5–6.
- ↑ Hamilton, Perla i Robinson 2013 ↓, s. 24.
- ↑ Haan 2001 ↓, s. 6.
- ↑ Haan 2001 ↓.
- ↑ Robinson i Haan 2014 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Amanda Hamilton, Jawee Perla, Laura C. Robinson, A psycholinguistic assessment of language change in Eastern Indonesia: Evidence from the HALA project, [w:] Mari C. Jones, Sarah Ogilvie (red.), Keeping Languages Alive: Documentation, Pedagogy and Revitalization, Cambridge: Cambridge University Press, 2013, s. 16–28, ISBN 978-1-107-02906-4, OCLC 854623876 (ang.).
- Johnson Welem Haan, The grammar of Adang: a Papuan language spoken on the Island of Alor, East Nusa Tenggara, Indonesia, Department of Linguistics, Faculty of Arts, University of Sydney, 2001, OCLC 223333334 [dostęp 2023-05-20] (ang.).
- Laura C. Robinson, John W. Haan, Adang, [w:] Antoinette Schapper (red.), The Papuan Languages of Timor, Alor and Pantar: Sketch grammars, t. 1, Berlin–Boston: De Gruyter, 2014 (Pacific Linguistics 644), s. 221–284, DOI: 10.1515/9781614515241.221, ISBN 978-1-61451-524-1, OCLC 893623315 (ang.).
- Laura C. Robinson, Gary Holton, Internal Classification of the Alor-Pantar Language Family Using Computational Methods Applied to the Lexicon, „Language Dynamics and Change”, 2 (2), 2012, s. 123–149, DOI: 10.1163/22105832-20120201, ISSN 2210-5824, OCLC 5170328189 (ang.).