Jerzy Bralczyk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Jerzy Bralczyk
Ilustracja
Jerzy Bralczyk (2004)
Państwo działania  Polska
Data i miejsce urodzenia 23 maja 1947
Ciechanów
Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: kultura języka, nauka o współczesnym języku polskim
Alma Mater Uniwersytet Warszawski
Doktorat 1973
Habilitacja 1986
Profesura 2000
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona domowa
Jerzy Bralczyk
J. Bralczyk, III Festiwal Góry Literatury, 2017
Jerzy Bralczyk, Grzegorz Miecugow i Dorota Simonides[1]

Jerzy Bralczyk (ur. 23 maja 1947 w Ciechanowie) – polski językoznawca i gramatyk normatywny, profesor nauk humanistycznych, specjalista w zakresie języka mediów, reklamy i polityki. Jeden z popularnych autorytetów normatywnych w dziedzinie języka polskiego[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jest synem Tadeusza (1918–1996) i Jadwigi Bralczyk z domu Gołaszewskiej (1918–1998). Jest absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego w Ciechanowie[3].

Jerzy Bralczyk doktoryzował się w 1973, habilitował w 1986, a tytuł profesorski uzyskał w 2000. Od 1999 wykłada na Uniwersytecie SWPS w Warszawie oraz w Instytucie Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Jest członkiem Rady Języka Polskiego od 1996, czyli od początku jej istnienia, a od 2003 zasiada w jej prezydium (od 2007 jako wiceprzewodniczący[4]); w konsekwencji jest współodpowiedzialny m.in. za wszystkie uchwały ortograficzne Rady. Jest także członkiem Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, Komitetu Językoznawstwa PAN, Rady Etyki i Ładu Informacyjnego przy Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie i Collegium Invisibile[5].

W swojej działalności reprezentuje preskryptywne podejście do języka[2]. W TVP Polonia prowadził cotygodniowy program Mówi się (od 2001 do 2007) oraz w TVN Lingua we wtorki i czwartki audycję Na słówko (od 2008 do 2009[6]). W Polskim Radiu prowadzi codzienną audycję Słowo o słowie. Pisze również felietony dla miesięcznika „Wiedza i Życie”. Układa lub prowadzi różne ogólnopolskie i regionalne dyktanda w Radiu i w Telewizji.

Od 1 września 2020 do 26 lutego 2021 prowadził na antenie Radia Pogoda swoją autorską audycję pt. Słowo się rzekło, gdzie omawiał pochodzenie, znaczenie oraz kontekst użycia wybranych słów występujących w polskich piosenkach, które można usłyszeć na antenie tej rozgłośni[7][8][9]. Następnie w lutym 2021 został felietonistą Radia Nowy Świat, na antenie którego, co piątek między godziną 9:00 a 10:00 omawia kwestie związane z językiem polskim w ostatniej godzinie programu Poranna Manna, prowadzonym przez Wojciecha Manna wraz z synem Marcinem[10][11].

Jego hobby jest zbieranie wydań Pana Tadeusza oraz podręczników dobrego zachowania i mówienia[12].

Wystąpił jako gość specjalny na płycie 100 dni do matury Maty (2020)[13], w utworze Konkubinat.

Profesor Bralczyk odznaczony został Złotym Krzyżem Zasługi (1988) i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1998)[14]. W 2013 otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[15].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Warszawa 1984
  • Przestrogi i porady językowe dla dziennikarzy, Warszawa 1984
  • Język na sprzedaż, Warszawa 1996
  • Mówi się. Porady językowe profesora Bralczyka, Warszawa 2001
  • O języku polskiej polityki lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, 2004
  • Leksykon zdań polskich, Warszawa 2004
  • Mój język prywatny, Warszawa 2004, Wydawnictwo Iskry
  • Leksykon nowych zdań polskich, Warszawa 2005
  • Polak potrafi: przysłowia, hasła i inne polskie zdania osobne, Warszawa 2006
  • 444 zdania polskie, Warszawa 2007
  • Nowe słowa, Warszawa 2007
  • O języku propagandy i polityki, Warszawa 2007
  • Porzekadła na każdy dzień, Warszawa 2008
  • Świat przez słowa, Warszawa 2009
  • Słowo o słowie: porady językowe profesora Bralczyka, Warszawa 2009
  • Mówi się: poradnik językowy profesora Bralczyka, Warszawa 2009
  • ...Kiełbasa i sznurek, Warszawa 2012 (wraz z Michałem Ogórkiem)
  • Jeść, wyd. Bosz, Olszanica 2014
  • 500 zdań polskich, Warszawa 2015
  • Na drugie Stanisław: nowa księga imion, Warszawa 2015 (wraz z Michałem Ogórkiem)
  • W drogę, wyd. Bosz, Olszanica 2016
  • Trzy po 33, Warszawa 2016 (wspólnie z profesorami Miodkiem i Markowskim)
  • Wszystko zależy od przyimka, Warszawa 2017 (wspólnie z profesorami Miodkiem i Markowskim)
  • Rozmowy przy stole, Olszanica 2017 (wspólnie z Katarzyną Lengren i Jackiem Wasilewskim)
  • 1000 słów, Warszawa 2017
  • Pokochawszy. Miłość w języku, Warszawa 2018 (wspólnie z żoną, Lucyną Kirwil, w rozmowie z Karoliną Oponowicz)
  • Zwierzyniec, Warszawa 2019

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Podczas panelu dyskusyjnego Język polskiej polityki po 1989 roku w Senacie RP (2009)
  2. ↑ a b Maciej Rataj, Małgorzata Rocławska-Daniluk, Polish in supplementary schools in Great Britain: A case study of the Polish School of Manchester, „Beyond Philology”, 15 (1), Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2018, s. 172, ISSN 1732-1220 (ang.).
  3. ↑ Znani absolwenci, „I Liceum Ogólnokształcące im. Zygmunta Krasińskiego w Ciechanowie” [dostęp 2018-12-01].
  4. ↑ Rada Języka Polskiego: Historia Rady. [dostęp 2015-04-12].
  5. ↑ Lista tutorów Collegium Invisibile. ci.edu.pl. [dostęp 2 kwietnia 2011].
  6. ↑ Prof. Bralczyk w TVN Lingua, Mediarun.com, 7 marca 2008 [dostęp 2021-01-31] (pol.).
  7. ↑ Wrześniowe nowości w Radiu Pogoda. gazetapl. [dostęp 2020-08-29].
  8. ↑ Łukasz Knapik: Jesienne nowości w Radiu Pogoda. satkurier.pl, 2020-09-02. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-07)].
  9. ↑ RadioPogodaNajpiekniejszeMelodie, Profesor Bralczyk w Radiu Pogoda [POSŁUCHAJ] » ️🏅 Radio Pogoda - wiadomości, radio, porady, ️🏅 Radio Pogoda - wiadomości, radio, porady, 10 listopada 2020 [dostęp 2021-03-07] (pol.).
  10. ↑ Nowości Radia Nowy Świat. Lista przebojów, serial interaktywny, profesor Bralczyk i Nogaś z nową audycją, Media2.pl [dostęp 2021-02-06] (pol.).
  11. ↑ Marcin Mann na antenie Radia Nowy Świat „uniemożliwia skupienie się na pracy”. Słuchacze chwalą, gazetapl [dostęp 2021-02-06] (pol.).
  12. ↑ O autorze. bralczyk.blog.polityka.pl. [dostęp 2012-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-18)].
  13. ↑ Mata zaprosił na płytę słynnego profesora. cgm.pl, 6 stycznia 2020. [dostęp 22 stycznia 2020].
  14. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 listopada 1997 r. o nadaniu orderów (M.P. z 1998 r. nr 6, poz. 110).
  15. ↑ Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2020-05-27].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Bralczyk&oldid=64050888”