Kamień runiczny z Alstad

Kamień runiczny z Alstad (N 61-62) – norweski kamień runiczny pochodzący z Alstad w gminie Østre Toten^[1]. Znajdują się na nim dwie inskrypcje.

Głaz znajduje się w zbiorach Muzeum historycznego w Oslo. Ma 2,70 m wysokości, 49 cm szerokości i grubość 13 cm. Wykonany został z piaskowca^[1]. Pochodzi z około 1000 roku^[2]. Na jego frontowej ścianie został umieszczony rysunek. Przedstawia on scenę łowów: widać dwóch myśliwych, z których jeden dosiada konia, drugi natomiast stoi obok rumaka i trzyma na przedramieniu gotowego do polowania ptaka. Mężczyznom towarzyszą dwa psy łowcze, ponad całą sceną unosi się natomiast nieproporcjonalnie duży w stosunku do pozostałych postaci ptak^[3]. Na lewej krawędzi kamienia wyryta została natomiast inskrypcja runiczna o treści:

iurun ¤ rais(t)i [¤] s(t)ain ¤ þina ¤ af(t)ir [¤] au-aun- ¤ is ¤ (h)ana ¤ --(t)i [¤] auk ¤ furþi ¤ af ¤ hrikariki ¤ u(t)an ¤ ur ulb¤aui-

× auk ¤ (m)unta¤stain ¤ ----ir ¤ þusi ×^[2]

co znaczy:

Jórunn wzniosła ten kamień ku pamięci ... który był jej poślubiony, i zabrała go z Ringerike na wyspie Ulvøy. Upamiętnia ich malowany kamień^[4].

Między 1050 a 1075 rokiem pod rysunkiem wyryta została biegnąca w trzech linijkach kolejna inskrypcja o treści:

× ikli × reisti stein þana eftir × þoral... sun sin is uarþ tauþr × i uitahol(m)(i) miþli u(i)taulms auk karþa ×^[5]

co znaczy:

Engla kazała wznieść ten pomnik dla swego syna Thoralda, który znalazł śmierć w Vitaholm, położonym między Ustaholm a Gardhar^[6].

Wymienione w tekście nazwy miejscowe odnoszą się do grodów na Rusi: Gardhar to Kijów, Ustaholm to Ustje (ob. Zarub), zaś Vitaholm to Witczew nad Dnieprem^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Katalogtekst. unimus.no. [dostęp 2014-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-26)]. (norw.).
↑ ^a ^b N 61. christerhamp.se. [dostęp 2014-12-26]. (szw.).
↑ Paulina Horbowicz, Gert Kreutzer, Witold Maciejewski, Dominika Skrzypek: Runy. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2011, s. 155-156. ISBN 978-83-7436-259-7.
↑ Terje Spurkland: Norwegian Runes and Runic Inscriptions. Woodbridge: Boydell Press, 2005, s. 101. ISBN 1-84383-186-4.
↑ N 62. christerhamp.se. [dostęp 2014-12-26]. (szw.).
↑ ^a ^b Marian Adamus: Tajemnice sag i run. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1970, s. 233.

[unimus-1] Katalogtekst. unimus.no. [dostęp 2014-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-26)]. (norw.).

[N61-2] N 61. christerhamp.se. [dostęp 2014-12-26]. (szw.).

[3] Paulina Horbowicz, Gert Kreutzer, Witold Maciejewski, Dominika Skrzypek: Runy. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2011, s. 155-156. ISBN 978-83-7436-259-7.

[4] Terje Spurkland: Norwegian Runes and Runic Inscriptions. Woodbridge: Boydell Press, 2005, s. 101. ISBN 1-84383-186-4.

[5] N 62. christerhamp.se. [dostęp 2014-12-26]. (szw.).

[adamus-6] Marian Adamus: Tajemnice sag i run. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1970, s. 233.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Kamienie runiczne w Danii	Egå Gunderup Gørlev Horne Kingittorsuaq Rimsø Skivum Snoldelev Sønder Kirkeby Tillitse Virring
Kamienie runiczne w Norwegii	Alstad Dynna Eggja Einang Galteland Hogganvik Kuli Oddernes Stangeland Tune Vang
Kamienie runiczne w Szwecji	Altuna kościół w Angarn Badelunda Björketorp Bro Eggeby Gårdby Granby Gummarp Högby Husby Istaby Jarlabankego w Täby Jarlabankego z Vallentuna Ledberg Levene Möjbro Nävelsjö Noleby Pilgårds Rävsal Rö Rörbro Sälna Sjörup Skärkind Stentoften Stentoften Stora Köpinge Tjängvide Tullstorp Valleberga Yttergärde
Kamienie runiczne w Niemczech	Eryka Skarthiego Sigtryga