Przejdź do zawartości

Karel Klapálek

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karel Klapálek
Ilustracja
Pomnik gen. Karela Klapáleka w Dukli
generał armii generał armii
Data i miejsce urodzenia

26 maja 1893
Nowe Miasto nad Metują

Data i miejsce śmierci

18 listopada 1984
Praga

Przebieg służby
Lata służby

1915–1951

Siły zbrojne

Armia Czechosłowacka
Czechosłowacka Armia Ludowa

Formacja

Legion Czechosłowacki

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa

Odznaczenia
Bohater Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej
Order Klementa Gottwalda Order Sokoła (Czechosłowacja) Czechosłowacki Wojskowy Order Lwa Białego „Za zwycięstwo” – Srebrny Medal Order 25 lutego 1948 I stopnia (Czechosłowacja) Order Czerwonego Sztandaru (Czechosłowacja) Order Czerwonej Gwiazdy (Czechosłowacja) Order Słowackiego Powstania Narodowego I Klasy Krzyż Wojenny Czechosłowacki Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939 (pięciokrotnie) Order Kutuzowa II klasy (ZSRR) Order Partyzanckiej Gwiazdy I klasy Order za Odwagę (Jugosławia) Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Order Krzyża Grunwaldu II klasy Krzyż Walecznych (1920–1941) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wojenny 1914–1918 (Francja) Krzyż Wojenny 1939–1945 (Francja) Order Imperium Brytyjskiego od 1936 (wojskowy) Order Wybitnej Służby (Wielka Brytania) Oficer Orderu Korony Rumunii

Karel Klapálek (ur. 26 maja 1893 w Nowym Mieście nad Metują, zm. 18 listopada 1984 w Pradze) – czechosłowacki generał, żołnierz Korpusu Czechosłowackiego, Bohater Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej (1968).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie kolejarza. W 1911 ukończył gimnazjum i później pracował jako księgowy Kralupach, w 1915 został powołany do armii i skierowany na front wschodni. We wrześniu 1915 dostał się do rosyjskiej niewoli, gdzie w 1916 wstąpił do Drużyny Czeskiej – prekursora późniejszego Korpusu Czechosłowackiego. W 1917 walczył w bitwie pod Zborowem. Na froncie zachorował na gruźlicę, w związku z czym został zwolniony z dalszej służby. Później przeszedł szlak bojowy Korpusu Czechosłowackiego przez Syberię, po czym statkiem zwrócił do ojczyzny. W czerwcu 1920 został czechosłowackim oficerem zawodowym w stopniu kapitana, pełnił wiele funkcji w armii, służył m.in. w Użhorodzie, gdzie poznał Ludvíka Svobodę. W listopadzie 1937 został zastępcą dowódcy pułku piechoty w Brnie, w 1938 podczas mobilizacji dowodził 51 pułkiem piechoty w Czeskich Budziejowicach, w lipcu 1939 po zajęciu Czech przez III Rzeszę zwolniony z armii. Włączył się wówczas w działalność konspiracyjną organizacji Obrona Narodu i został dowódcą jej oddziału w Czeskich Budziejowicach, jednocześnie w cywilu kierował miejscowym urzędem ewidencji działalności gospodarczej. W maju 1940, zagrożony aresztowaniem przez gestapo, które wpadło na jego trop, opuścił kraj i przez Słowację, Węgry, Jugosławię i Turcję dotarł na Bliski Wschód, gdzie w czerwcu 1940 został zastępcą dowódcy 4 czechosłowackiego pułku piechoty w Palestynie.

Od października 1941 do kwietnia 1942 wraz z pułkiem brał udział w bitwie o Tobruk i walkach z wojskami niemieckimi i włoskimi w Libii, we wrześniu 1943 został zastępcą dowódcy 1 Czechosłowackiej Brygady Pancernej w Wielkiej Brytanii, od marca do sierpnia 1944 kierował wydziałem Ministerstwa Obrony Narodowej w Londynie, później został włączony w skład I Czechosłowackiego Korpusu Armijnego walczącego u boku Armii Czerwonej, gdzie objął dowództwo 3 Czechosłowackiej Samodzielnej Brygady, a 3 kwietnia 1945 całego korpusu. Uczestniczył w operacji karpacko-dukielskiej i w walkach o wyzwolenie Słowacji i Moraw, był dwukrotnie ranny. W maju 1945 wziął udział w paradzie wojskowej na Placu Wacława. Następnia dowódca 1 Okręgu Wojskowego w Pradze w stopniu generała dywizji, 20 lutego 1947 awansowany do stopnia generała armii, jednak wraz z postępującym upartyjnieniem czechosłowackiej armii jego pozycja ulegała osłabieniu. W lutym 1948 wraz z gen. Svobodą brał udział w posiedzeniu założycielskim Wykonawczego Komitetu Wyborczego Frontu Narodowego, którego działalność była postrzegana jako wsparcie dla KPCz podczas kryzysu rządowego. W czerwcu 1948 został członkiem KPCz. W 1949 odznaczono go Orderem Białego Lwa „Za zwycięstwo”. W lutym 1951 jako „niegodny zaufania” i niewiarygodny politycznie został zmuszony do przejścia na emeryturę, a 20 listopada 1952 aresztowany i internowany w Valdicach, w 1953 usunięty z partii, w lutym 1954 zdegradowany, a w listopadzie 1954 skazany na 6 lat pod zarzutem sabotowania w armii programu władz. W kwietniu 1956 za wstawiennictwem Chruszczowa, Żukowa i Koniewa został wypuszczony i objęty wojskową rehabilitacją. W 1968 został zrehabilitowany politycznie i uhonorowany tytułem Bohatera Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]