Katedra w Ratzeburgu

Katedra śś. Marii i Jana Ewangelisty

Dom St. Marien und Johannis Evangelistae

Widok z południa
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Szlezwik-Holsztyn
Miejscowość	Ratzeburg
Adres	Domhof 18, 23909 Ratzeburg
Wyznanie	protestanckie
Kościół	Ewangelicko-Luterański Północnych Niemiec
Imię	śś. Marii i Jana Ewangelisty
Historia Data rozpoczęcia budowy 11 sierpnia 1154 Data zakończenia budowy ok. 1220 Data zniszczenia • przez 19 sierpnia 1893 pożar
Dane świątyni Styl romański Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież 1 Liczba naw 3 Organy • liczba głosów 60
Położenie na mapie Niemiec Katedra śś. Marii i Jana Ewangelisty
Położenie na mapie Szlezwika-Holsztynu Katedra śś. Marii i Jana Ewangelisty
53°42′14″N 10°46′30″E
Strona internetowa

Katedra śś. Marii i Jana Ewangelisty (niem. Dom St. Marien und Johannis Evangelistae) – świątynia luterańska znajdująca się w niemieckim mieście Ratzeburg, romańska z elementami gotyku. Wzniesiono ją na północnym krańcu wyspy nad Ratzeburger See. Dawna siedziba katolickiej diecezji.

Historia

Kamień węgielny pod budowę wmurowano 11 sierpnia 1154, wkrótce po ponownym założeniu diecezji przez Henryka Lwa, co czyni ją pierwszą ceglaną budowlą monumentalną w północnych Niemczech. Prace budowlane zakończono ok. 1220 roku. Klasztor z krużgankiem i kapitularz wzniósł w 1251 roku zakon norbertanów. Po nadejściu reformacji w 1556 roku budynek przekształcono w kościół parafialny. Biskupstwa nie włączono jednak do superintendentury Lauenburga, lecz podporządkowano je Meklemburgii z powodu zakupu diecezji przez księcia Jana Albrechta I i przekazania jej swojemu bratu Krzysztofowi; dopiero w 2017 roku tereny włączono do okręgu kościelnego Lubeki-Lauenburga. 19 sierpnia 1893 roku świątynia spłonęła wskutek uderzenia pioruna w sygnaturkę. Dach i wieża zostały zniszczone, zginęła osoba przebywająca wówczas na dzwonnicy, lecz solidne sklepienia zapobiegły przedostaniu się płomieni do wnętrza. Mniejsze dzwony uległy stopieniu, a największy spadł i przebił sklepienie ponad organami, lecz nie wyrządził większych szkód. Wieżę przykryto tymczasowym dachem, który został zerwany przez burzę w 1894 roku. W tym samym roku odlano pięć brązowych dzwonów z odlewni Carl Voss & Sohn w Szczecinie, z których cztery zarekwirowano podczas I wojny światowej. W latach 1961–1966 odrestaurowano wnętrze świątyni, nadając mu pierwotny, romański wygląd. W 2022 rozpoczęto restaurację elewacji i dachu.

Architektura i wyposażenie

Świątynia romańska, trójnawowa, o układzie bazylikowym, z transeptem. Nad skrzyżowaniem naw ustawiona jest sygnaturka. Kościół wzniesiono z cegieł, niekiedy glazurowanych. Przykryty sklepieniem krzyżowym o cechach gotyckich.

Najstarszym elementem wyposażenia są stalle chórowe z roku 1200, które wkomponowano w nowe stalle, wykonane w 1880 roku. Krzyż tęczowy pochodzi z roku 1260, a brązową chrzcielnicę wykonano w roku 1440. Renesansową ambonę z 1576 zdobi podobizna pierwszego luterańskiego kaznodziei katedry, Georga Uslera. Ołtarz główny został obrabowany w 1552 roku przez Vollrada von Mansfelda, w 1582 zainstalowano w nim scenę męki pańskiej z około 1430 roku, sprowadzoną z Güstrowa. Ołtarz przebudowano go w okresie baroku, dodając do niego m.in. rzeźbę Chrystusa Zbawiciela. Obecny wygląd osiągnął w latach 1960–1966. W południowym ramieniu transeptu ustawiono dawny, wczesnobarokowy ołtarz główny z 1629 roku. Z tamtego okresu pochodzi również 12-metrowe epitafium księżnej Katarzyny, żony księcia Augusta z Saksonii-Lauenburga. W 1979 roku na dziedzińcu zainstalowano figurę żebraka autorstwa Ernsta Barlacha, podarowaną przez jego syna, Nikolausa. Organy główne wykonano w austriackim zakładzie Rieger Orgelbau w 1978 roku, składają się z 60 głosów. Prócz nich w katedrze znajdują się jeszcze dwa instrumenty – dwunastogłosowe organy chórowe, wybudowane w 1972 i rozbudowane w 2016, oraz jedenastogłosowe organy w kruchcie, wykonane w 1985 i wyremontowane w 2018 roku. W 2001 roku na wieży zawieszono sześć dzwonów z ludwisarni Rincker, które zastąpiły trzy stalowe dzwony z 1926 roku. Dane dzwonów:

Imię	Waga	Średnica	Ton
Friedensglocke	443 kg	86 cm	h'
Gottesdienstglocke	648 kg	99,5 cm	as'
Taufglocke	857 kg	109,2 cm	ges'
Abendmahlsglocke	1292 kg	126,7 cm	es'
Betglocke	1886 kg	143,1 cm	des'
Sterbeglocke	2947 kg	167,7 cm	b°

Galeria

• 
  Wypalona świątynia w 1893
• 
  Dzwon zniszczony w pożarze
• 
  Widok z południowego zachodu
• 
  Widok ze wschodu
• 
  Pomnik przy katedrze
• 
  Krużganek
• 
  Wnętrze
• 
  Ołtarz główny
• 
  Ambona
• 
  Organy