Güstrow
53°48′N 12°11′E/53,800000 12,183333 Ratusz | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj związkowy | |||||
| Powierzchnia |
70,86 km² | ||||
| Wysokość |
14 m n.p.m. | ||||
| Populacja (31.12.2013) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
03843 | ||||
| Kod pocztowy |
18273 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
LRO, BÜZ, DBR, GÜ, ROS, TET | ||||
Położenie na mapie Meklemburgii-Pomorza Przedniego  | |||||
Położenie na mapie Niemiec  | |||||
| 53°48′N 12°11′E/53,800000 12,183333
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Niemcy
| |||||
Güstrow [ˈgʏstroː], Barlachstadt[1] (pol. Miasto Barlacha) – miasto w Niemczech w landzie Meklemburgia-Pomorze Przednie, w powiecie Landkreis Rostock, siedziba związku gmin Amt Güstrow-Land. Do 3 września 2011 siedziba powiatu Güstrow. Güstrow jest siódmym pod względem wielkości miastem landu z ok. 31 tys. mieszkańców. Leży około 45 km na południe od Rostocku nad rzeką Nebel (dopływ Warnow). W pobliżu miasta leżą jeziora Insel, Sumpf, Parumer stanowiące północną część Pojezierza Meklemburskiego.
Toponimia[edytuj | edytuj kod]
Nazwa miasta ma pochodzenie słowiańskie. Pierwotnie pisana była w formie Gustrowe (1226) i Guzstrow (1305), w formie Güstrow poświadczona jest od XVI wieku[2]. Jej pierwotna połabska forma ma postać Guščerov i wywodzi się od słowa guščer „jaszczurka”[3]. Stanisław Kozierowski rekonstruował ją w formie Ostrów[4], ponadto spotyka się formę Guszczerowo[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1226 roku Henryk Borwin II, wnuk Henryka Lwa, ufundował w tym miejscu kolegiatę. Tereny te, gdzie istniała słowiańska osada Ostrów, od ok. 1230 należały aż do reformacji do diecezji kamieńskiej. W 1228 roku miejscowość otrzymała prawa miejskie. Wkrótce rozpoczęto w tym miejscu budowę zamku.
W latach 1503, 1508 i 1512 miasto ucierpiało od pożarów, a w 1556 roku pożar zniszczył także zamek. Oficjalnie w 1533 miasto przyjęło luteranizm, kapituła kolegiacka 1547.
W latach 1556–1695 Güstrow był siedzibą książąt Meklemburgii, którzy w 1558 roku rozpoczęli odbudowę zamku po pożarze. W 1621 roku po podziale Meklemburgii miasto stało się stolicą niewielkiego księstwa Mecklenburg-Güstrow. Jednym z książąt był Albrecht von Wallenstein, który mieszkał na zamku w czasie wojny trzydziestoletniej, w latach 1628–1629.
W 1721 roku w mieście toczyły się negocjacje dotyczące zawieszenia broni w III wojnie północnej.
W latach 1910–1938 w Güstrow mieszkał rzeźbiarz niemiecki Ernst Barlach.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Zamek wybudowany w latach 1558–1589 w stylu renesansowym. W latach 1963–1981 zamek został odnowiony. Dodano również renesansowy ogród utworzony na podstawie starych rycin.
- Gotycka kolegiata (niem. Dom) budowana w latach 1226–1335 z bogatym wystrojem gotyckim (m.in. krucyfiks, stalle, późnogotycki ołtarze z około 1500 roku, figury apostołów), renesansowy nagrobek książęcy.
- Kościół farny Najśw. Marii Panny (niem. Pfarrkirche), obecna forma 1503–1509. Późnogotycki ołtarz.
- Kaplica św. Gertrudy (niem. Gertrudenkapelle), gotycka, fundowana 1430. Muzeum Ernsta Barlacha.
- Kościół katolicki, zbud. 1928–1929 (proj. Paul Korff).
- Ratusz, 1797–1798, z wcześniejszymi reliktami.
- Domy z XVI–XIX w.
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
W mieście znajduje się cukrownia należąca do koncernu Nordzucker AG (drugiego co do wielkości producenta cukru w Europie[potrzebny przypis]). Ponadto w mieście rozwinął się przemysł spożywczy, drzewny, odzieżowy, maszynowy oraz metalowy[6].
Transport[edytuj | edytuj kod]
W pobliżu przebiega autostrada A19. Miasto posiada połączenie S-Bahn z Rostockiem. Przez Güstrow przebiega także linia kolejowa Szczecin – Hagenow, ze stacją Güstrow, której fragment do miejscowości Bützow został wybudowany już w 1850 roku.
Urodzeni w mieście[edytuj | edytuj kod]
- Joachim Daniel Jauch – generał wojsk koronnych, inżynier wojskowy, architekt
- Daniel Gottfried Georg Langermann – uczestnik powstania listopadowego, kawaler orderu Virtuti Militari
- Peter Kurth – niemiecki aktor filmowy i serialowy
Współpraca[edytuj | edytuj kod]
Miejscowości partnerskie[7]:
- Kronshagen, Szlezwik-Holsztyn
- Gryfice, Polska
- Neuwied, Nadrenia-Palatynat
- Ribe, Dania
- Valkeala, Finlandia
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tytuł miasta
- ↑ Dieter Berger, Geographische Namen in Deutschland, Dudenverlag, Mannheim 1993, s. 120.
- ↑ Ernst Eichler, Städtenamenbuch der DDR, Leipzig 1988, s. 125.
- ↑ ks. Stanisław Kozierowski: Atlas nazw geograficznych Słowiańszczyzny Zachodniej. T. Zeszyt IIA. Poznań: 1937.
- ↑ Jarosław Kociuba „Pomorze. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach dawnego Księstwa Pomorskiego”, Walkowska Wydawnictwo Szczecin 2012.
- ↑ Güstrow, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-07-05].
- ↑ Współpraca.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Denkmale in der Stadt Güstrow, Red. und Text Bärbel Blaschke, 2. erw. Aufl., Güstrow, Museum der Stadt Güstrow, 1977
- Gerhard Bosinski, Güstrow und seine Kirchen, Berlin, Evangelische Verlagsanstalt, 1980
- Mecklenburg-Vorpommern (Deutsche Kunstdenkmäler – ein Bildhandbuch), ausgew. und erl. von Gerd Baier, Aufn. von Klaus G. Beyer, Leipzig, Ed. Leipzig, 1992, ISBN 3-361-00352-0.
- Marek Okoń, Güstrow, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 6, Lublin, Towarzystwo Naukowe KUL, 1993