Koło kwintowe
Koło kwintowe (krąg kwintowy) – termin muzyczny oznaczający zależność tonacji w systemie dur-moll. Nazwa wywodzi się od odległości kwinty między kolejnymi tonacjami tego samego trybu, rozmieszczonymi w formie graficznej na okręgu. Na obwodzie zaznacza się kolejno (co kwintę czystą) następujące po sobie gamy według zwiększającej się liczby znaków przykluczowych. Jest to tzw. pokrewieństwo kwintowe.
W kierunku ruchu wskazówek zegara w każdej następnej gamie przybywa dodatkowo jeden krzyżyk, przy czym tonika gamy (nadająca jednocześnie jej nazwę) jest dominantą gamy wyjściowej.
W kierunku przeciwnym zwiększa się liczbę bemoli, a tonika jest subdominantą gamy wyjściowej.
Każda tonacja durowa posiada pokrewną tonację molową (zbudowaną na tonice znajdującą się o tercję małą poniżej toniki pokrewnej tonacji durowej). Obie mają takie same znaki przykluczowe. W kole kwintowym daje to układ tonacji molowych rozpoczynający się począwszy od a-moll (pokrewnej do C-dur).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ulrich Michels: Atlas muzyki Tom I. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2002, s. 86, 87. ISBN 83-7255-085-9.
- Encyklopedia RMF Classic (pol.). [dostęp 2010-02-07].
| ||||||||
