Kościół św. Klemensa w Zakrzewie

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół pw. św. Klemensa w Zakrzewie
Sanktuarium Ziemi Rawickiej
Matki Bożej Pocieszenia
608 z dnia 1 lutego 1957[1]
kościół parafialny, sanktuarium
Ilustracja
Widok ogólny części drewnianej i murowanej (kaplicy Matki Bożej Pocieszenia)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Zakrzewo

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

Klemens I Rzymski

Wspomnienie liturgiczne

23 listopada, ostatnia niedziela sierpnia (odpust maryjny)

Przedmioty szczególnego kultu
Cudowne wizerunki

obraz Matki Bożej Pocieszenia

Położenie na mapie gminy Miejska Górka
Mapa konturowa gminy Miejska Górka, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. św. Klemensa w Zakrzewie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. św. Klemensa w Zakrzewie”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. św. Klemensa w Zakrzewie”
Położenie na mapie powiatu rawickiego
Mapa konturowa powiatu rawickiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. św. Klemensa w Zakrzewie”
Ziemia51°40′15,0″N 16°53′39,3″E/51,670833 16,894250
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół pw. św. Klemensa w Zakrzewie – rzymskokatolicki kościół parafialny w Zakrzewie w powiecie rawickim w województwie wielkopolskim. Został wpisany do rejestru zabytków 1 lutego 1957 pod numerem 608. Pełni rolę lokalnego sanktuarium ku czci Maryi.

Historia i architektura[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy kościół wzniesiono we wsi pomiędzy 1381 a 1428 ze środków Wyskotów Zakrzewskich[2], a pierwsza pisana wzmianka o nim pochodzi z 1453. W 1510 proboszczem był tu Maciej z Grodziska. Obecna drewniana świątynia konstrukcji pierwotnie wieńcowej pochodzi z 1610 (fundacja rodu Zakrzewskich[2]). Według ludowych podań w 1647 doszło do objawień Matki Bożej na przykościelnym drzewie. Od tego czasu w kościele szczególnie czczona jest Maryja, a kościół nosi miano lokalnego sanktuarium maryjnego. W 1728 dobudowano również drewnianą wieżę (fundacja Franciszka Wilkońskiego i Doroty z Zakrzewskich Wilkońskiej[2]), którą w 1852 zwieńczono piramidalnym hełmem. W 1647 do drewnianej nawy dobudowano murowane: zakrystię i kaplicę (fundatorem był Mikołaj Wyskota Zakrzewski). Poświęcenie obiektu nastąpiła 30 września 1658 (biskup Wojciech Tolibowski. W 1831 świątynię mógł odwiedzić Adam Mickiewicz, który przebywał w zakrzewskim dworze. W 1871 wymieniono pokrycie dachu – gont został zastąpiony dachówką. W 1886 zbudowano organy firmy Gebruder Walther z nieodległej Góry. W 1897 remontowano wieżę, czego dokonało przedsiębiorstwo Charaszkiewicza z Ponieca. W 1928 postawiono figurę św. Jana Nepomucena koło plebanii. W 1938 kościół otynkowano. 15 stycznia 1940 okupanci niemieccy zamienili świątynie w magazyn leków. Ponownie otwarto kościół dla wiernych w 1945. Świątynia była gruntownie remontowana w latach 1966-1967[3]. W 1989 wykonano kopię cudownego obrazu (Roman Dworak). W 1996 nastąpiła renowacja krypty grobowej. 28 listopada 2005 do rejestru zabytków wpisano wyposażenie kościoła. W 2007 Ryszard Gulczyński z zespołem dokonał konserwacji polichromii. W 2010 remontowano wieżę i otynkowano kaplicę, a w 2013 wprowadzono relikwie wówczas błogosławionego Jana Pawła II[2][4].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Kościoły o zdwojonej konstrukcji ścian w Wielkopolsce.

Obecny charakter architektoniczny świątyni pochodzi z okresu przebudowy w 1728. Kościół jest obiektem salowym, wzniesionym na planie prostokąta, z zamkniętą trójbocznie partią ołtarzową. Zakrystia jest murowana, na planie kwadratu. Jest zespolona z również murowaną, kwadratową kaplicą. Drewniana wieża kryta dachem namiotowym jest także wzniesiona na rzucie kwadratu i zawiera kruchtę w przyziemiu. Wieńczy ją pseudolatarnia z dachem brogowo-iglicowym. Szczyt kaplicy i półszczyt zakrystii mają cechy manierystyczne. Do wieży przylega ganek nad wejściem[2].

Wnętrze świątyni pokrywa pozorne sklepienie kolebkowe osadzone nad wydatnym gzymsem koronującym. Ściany są wzmocnione nieregularnie rozmieszczonymi lisicami. W belce tęczowej zawieszono dzwon z datą 1728. Empora chóru ma bogato profilowane belki podciągów i wspiera się na dwóch kolumnach. Kaplica jest otwarta na nawę półkolistą, murowaną arkadą. Wnętrze w większości pokrywają barokowe malowidła (ściany, sklepienie i balustrada empory)[2].

Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

Belka tęczowa z grupą pasyjną pochodzi z 1728. Barokowy ołtarz główny (styl regencji) i polichromia są z około 1730. Wejście do kaplicy zamyka barokowa krata. Wewnątrz kaplicy wisi obraz Matki Bożej Pocieszenia z około 1650 i XVII-wieczne tablice herbowe[3].

Otoczenie[edytuj | edytuj kod]

Na cmentarzu przykościelnym stoi pomnik 31 poległych w I wojnie światowej oraz powstaniu wielkopolskim (1920). Liczne są płyty nagrobne, również XIX-wieczne. Rosną tu także pomnikowe lipy i kasztanowce[3]. Na ścianie kościoła umieszczono tablicę pamiątkowa ku czci księdza Franciszka Woschke, proboszcza zakrzewskiego, zamordowanego przez Niemców 15 sierpnia 1940 w ich obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen[5].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

1
Widok od strony prezbiterium
2
Pomnik poległych (1920)
3
Stare tablice grobowe

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wielkopolski WKZ, s.201
  2. ↑ a b c d e f Aleksander Jankowski, Kościoły drewniane o zdwojonej konstrukcji ścian w Wielkopolsce, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2009, s. 321-323, ISBN 978-83-7096-678-2 [dostęp 2024-04-08].
  3. ↑ a b c praca zbiorowa, Słownik krajoznawczy Wielkopolski, PWN, 1992, s.300, ISBN 83-01-10630-1
  4. ↑ informacja na tablicy in situ
  5. ↑ napis na tablicy in situ
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_św._Klemensa_w_Zakrzewie&oldid=73545483”