Koronowo (gmina)

Koronowo
	gmina miejsko-wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	bydgoski
TERC	0403043
Burmistrz	Patryk Mikołajewski (od 2018)
Powierzchnia	411,7 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 24 199
• gęstość	58,8 os./km²
Nr kierunkowy	52
Tablice rejestracyjne	CBY
	Adres urzędu:pl. Zwycięstwa 1; 86-010 Koronowo
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	34
Liczba miejscowości	56
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Koronowo
	Położenie na mapie Polski Koronowo
	53°19′N 17°56′E/53,316667 17,933333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Koronowo – gmina miejsko-wiejska w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w północno-zachodniej części powiatu bydgoskiego. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Gmina ma charakter turystyczno-rolniczy, jest największa w powiecie.

Siedzibą gminy jest miasto Koronowo.

Według danych z 30 czerwca 2010^[2] gminę zamieszkiwało 23 716 osób.

Przy drodze krajowej nr 25 koło Koronowa znajduje się pomnik bitwy pod Koronowem stoczonej 10 października 1410, w czasie wielkiej wojny, między siłami zakonu krzyżackiego, a wojskami polskimi, dowodzonymi przez Sędziwoja z Ostroroga i Piotra Niedźwiedzkiego, pod wsią Wilcze, zakończona zwycięstwem Polaków.^[3]

Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2002^[4] gmina Koronowo ma obszar 411,7 km², w tym:

użytki rolne: 56%
użytki leśne: 31%

Gmina stanowi 29,52% powierzchni powiatu.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Dane z 30 czerwca 2010^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	23 716	100	11 690	49,3	12 026	50,7
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	57,6		28,4		29,2

Piramida wieku mieszkańców gminy Koronowo w 2014 roku^[1].

Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]

Na terenie gminy znajdują się 2 rezerwaty przyrody

Rezerwat przyrody Bagno Głusza – faunistyczny, chroni środowisko wodne, bagienne, łąkowe i leśne będące miejscem lęgowym i siedliskowym rzadkich gatunków ptaków
Rezerwat przyrody Różanna Dęby – leśny, chroni naturalny 200-letni drzewostan dębu szypułkowego

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Wykaz zarejestrowanych zabytków nieruchomych na terenie gminy^[5]:

most kolejowy nad rzeką Kamionką z 1909 roku w Buszkowie, nr A/490/1 z 17.07.1997 roku
kościół parafii pod wezwaniem Świętej Trójcy z 1663 roku w Byszewie, nr 64/31/A z 04.03.1931 roku
zespół dworski w Gościeradzu, obejmujący: dwór z lat 1931–1934; park z drugiej połowy XIX w., nr A/462/1-2 z 21.02.1996 roku
zespół dworski w Hucie, obejmujący: dwór i par z połowy XIX w.; stajnię z 1897; gorzelnię z 1897 roku, nr A/258/1-4 z 15.05.1991 roku
dzielnica starego miasta Koronowa drugiej połowy XIV w., nr A/1418 z 16.09.1957 roku
kościół klasztorny cystersów, obecnie parafia pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z końca XIV w. w Koronowie, nr 65/31 z 04.03.1931 roku
synagoga z 1858 roku, od 1938 siedziba Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” przy ul. Szkolnej 6 w Koronowie, nr A/471/1 z 24.06.1996 roku
cmentarz żydowski z połowy XIX w. przy ul. Kotomierskiej w Koronowie, nr A/241 z 03.01.1990 roku
pałac opata z przełomu XII/XIII w., obecnie dom mieszkalny przy ul. Klasztornej 1 w Koronowie, nr A/873 z 24.04.1995 roku
młyn wodny „Diabelski Młyn” z 1920 roku w Koronowie, nr 358 z 03.04.1957 roku
stalowy most kolejowy wąskotorowy z 1895 roku na Brdzie w Koronowie, nr A/491/1 z 21.07.1997 roku
zespół dworski z połowy XIX w. w Krąpiewie, obejmujący: ruinę dworu; park z drugiej połowy XIX w.; ruinę spichrza, nr A/211/1-3 z 05.06.1987 roku
zespół kościelny parafii pod wezwaniem św. Wawrzyńca w Mąkowarsku, obejmujący: kościół rzymskokatolicki z lat 1790–1791; cmentarz przykościelny, nr A/188/1-2 z 23.08.2004 roku
dwór drewniano-murowany z XVIII w. w Lucimiu, nr 157/A z 15.06.1985 roku
zespół kościelny parafii pod wezwaniem św. Anny w Łąsku Wielkim, obejmujący: kościół z lat 1765–1772 (nr A/756 z 04.03.1931 roku); dzwonnicę z połowy XIX w.; cmentarz przykościelny wraz z murowanym ogrodzeniem z połowy XIX w., nr A/1576/1-3 z 10.12.2010 roku
ruiny zamku z XIV w. wraz z otoczeniem w Nowym Jasińcu, nr A/761 z 18.10.1934 roku
kościół parafii pod wezwaniem śś. Apostołów Piotra i Pawła z lat 1929–1930 w Wierzchucinie Królewskim, nr A/1546 z 01.12.2009 roku
kościół parafii pod wezwaniem św. Michała Archanioła z 1785 roku we Wtelnie, nr A/778 z 08.06.1955 roku.

Sołectwa[edytuj | edytuj kod]

Buszkowo, Byszewo, Bytkowice, Dziedzinek, Glinki, Gogolin, Gogolinek, Gościeradz, Huta, Krąpiewo, Lucim, Łąsko Małe, Łąsko Wielkie, Mąkowarsko, Morzewiec, Nowy Dwór, Nowy Jasiniec, Okole, Osiek, Popielewo, Salno, Samociążek, Sitowiec, Skarbiewo, Stary Dwór, Stary Jasiniec, Tryszczyn, Wierzchucin Królewski, Więzowno, Wilcze, Wiskitno, Witoldowo, Wtelno.

Pozostałe miejscowości[edytuj | edytuj kod]

Białe, Bieskowo, Brzozowo, Byszewo (osada), Drzewianowo, Iwickowo, Kadzionka, Krówka, Lipinki, Łakomowo, Ługowo, Rybkowo, Młynkowo, Motyl, Olszyniec, Osiedle Awaryjne, Pobrdzie, Puszczyn, Romanowo, Różanna, Rudno, Sokole-Kuźnica, Srebrnica, Stefanowo, Stopka, Stronno, Tuszyny, Tylna Góra, Wilcza Góra, Wilcze Gardło, Wymysłowo.

Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]

Bydgoszcz, Dobrcz, Gostycyn, Lubiewo, Osielsko, Pruszcz, Sicienko, Sośno, Świekatowo

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Gmina Koronowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ ^a ^b Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2010 r.. GUS. [dostęp 2011-02-11]. (pol.).
↑ Pomnik pod Koronowem. Żadna firma nie chce dokonać remontu [online], metropoliabydgoska.pl, 27 września 2023 [dostęp 2023-09-28] (pol.).
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Rejestr zabytków nieruchomych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego stan na dzień 31 grudnia 2011 roku, s. 11–12. [dostęp 2012-02-06].

[populacja2016-1] Gmina Koronowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[GUS-2] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2010 r.. GUS. [dostęp 2011-02-11]. (pol.).

[3] Pomnik pod Koronowem. Żadna firma nie chce dokonać remontu [online], metropoliabydgoska.pl, 27 września 2023 [dostęp 2023-09-28] (pol.).

[REGIOset-4] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[5] Rejestr zabytków nieruchomych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego stan na dzień 31 grudnia 2011 roku, s. 11–12. [dostęp 2012-02-06].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Miasto	Koronowo
Wsie	Buszkowo Byszewo Bytkowice Dziedzinek Glinki Gogolin Gogolinek Gościeradz Huta Krąpiewo Lucim Łąsko Małe Łąsko Wielkie Mąkowarsko Morzewiec Nowy Dwór Nowy Jasiniec Okole Osiek Popielewo Salno Samociążek Sitowiec Skarbiewo Sokole-Kuźnica Stary Dwór Stary Jasiniec Tryszczyn Wierzchucin Królewski Więzowno Wilcze Wiskitno Witoldowo Wtelno
Osady	Bieskowo Młynkowo Motyl Olszyniec Osiedle Awaryjne Stefanowo Stopka
Osady leśne	Białe Brzozowo Byszewo Kadzionka Krówka Ługowo Pobrdzie Puszczyn Różanna Rudno Stronno Tylna Góra Wilcze Gardło Wymysłowo
Integralne części wsi	Ameryka Barlikowo Gogoliński Młyn Grzmotny Młyn Janowo Kacze Doły Kadzionka (Lucim) Kamionka Kencerowo Lipie Łakomowo Młotki Młynki Na Nowej Szosie Na Polach Nowy Dwór-Kolonia Pólko Rybkowo Stara Huta Szmytowo Wejnowo Wiktorowo Wilcza Góra Wtelenko Wybudowanie Glinkowskie
Nieofic. cz. wsi	Tryszczyn-Elektrownia
Nazwy zniesione	Cygański Koniec Pod Witoldowo Witoldowo Drugie

Miasta	Koronowo Solec Kujawski
Gminy miejsko-wiejskie	Koronowo Solec Kujawski
Gminy wiejskie	Białe Błota Dąbrowa Chełmińska Dobrcz Nowa Wieś Wielka Osielsko Sicienko

Przynależność wojewódzka	woj. poznańskie (II RP) (1919–38) woj. pomorskie (II RP) (1938–39) woj. pomorskie (PRL) (1945–50) woj. bydgoskie (1950–75)
Miasta (1919–75)	Fordon (do 1972) Koronowo Solec (Kujawski)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Białe Błota (1973–75) Bydgoszcz (1934–54) Dąbrówka Nowa (1934–40 i 1945–54) Dobrcz (1934–54 i 1973–75) Jastrzębie (1940–45) Koronowo (1934–54 i 1973–75) Mąkowarsko (1934–54) Nowa Wieś Wielka (1940–45 i 1973–75) Osielsko (1934–40, 1945–54 i 1973–75) Serock (1973–75) Sicienko (1940–45 i 1973–75) Solec Kujawski (1934–54 i 1973–75) Ślesin (1934–54 i 1973–75) Wierzchucin Królewski (1934–54) Wtelno (1934–54)
Gromady (1954–72)	Białebłota (1954–72) Brzoza (1954–61) Buszkowo (1954–59) Dobrcz (1954–72) Fordon (1954–71) Koronowo (1954–72) Kruszyn (1954–59) Łochowo (1954–59) Łukowiec (1954–59) Mąkowarsko (1954–72) Nowawieś Wielka (Nowa Wieś Wielka) (1954–72) Osielsko (1954–72) Salno (1954–59) Serock (← 1969–72) Sicienko (1954–72) Sitowiec (1954–59) Solec Kujawski (1954–72) Strzelce Górne (1954–59) Ślesin (1954–72) Teresin (1954–59) Trzeciewiec (1954–59) Wierzchucin Królewski (1954–72) Wierzchucinek (1954–59) Wtelno (1954–72) Wudzyn (1954–68) Żołędowo (1954–71)