Ludwik Łata

Ludwik Łata
	Starszy Sierżant
Data i miejsce urodzenia	21 sierpnia 1901 ; Radziszów
Data i miejsce śmierci	27 marca 1985 ; Radziszów
	Przebieg służby
Lata służby	1924–1946
Siły zbrojne	Wojsko Polskie; Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego; Armée de l’air; RAF
Jednostki	48 Pułk Piechoty, 4 Brygada KOP, Batalion KOP „Kopyczyńce” 63 Toruński Pułk Piechoty, 1 Pułk Lotniczy, I Klucz Kominowy (Kr), dywizjon 303, 1 Polskie Skrzydło Myśliwskie
Stanowiska	szef obsługi naziemnej
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: kampania wrześniowa,; kampania francuska 1940,; bitwa o Anglię;
Późniejsza praca	magazynier w Krakowskiej Fabryce Kabli
	Odznaczenia

Ludwik Łata (ur. 21 sierpnia 1901 w Radziszowie, zm. 27 marca 1985^[1] tamże) – starszy sierżant (ang. Flight Sergeant) wojsk lotniczych Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się jako pierworodny syn Jana i Wiktorii z d. Małysa^[2], edukację rozpoczął w czteroklasowej Szkole Powszechnej w Radziszowie którą zarządzał wówczas nauczyciel Józef Cieszanowski^[3]. Do wojska powołany z poboru w 1923 r. do 5 kompanii w III batalionie 48 Pułku Piechoty, skąd został zwolniony ze względów zdrowotnych. W październiku 1925 r. ponownie wezwany do odbycia służby. Po odbyciu wyszkolenia liniowego zostaje przydzielony jako goniec przy Sztabie do 4 Brygady Korpusu Ochrony Pogranicza w jej 13 Batalionie, a następnie oddelegowany do Szkoły Podoficerskiej gdzie oprócz wyszkolenia wojskowego uzupełnia wykształcenie na poziomie 7 klasy Szkoły Powszechnej. Jako Instruktor Wyszkolenia Liniowego szkolił poborowych dla potrzeb KOP. W 1931 r. przechodzi kolejne kursy i ukończył Szkołę Podoficerów Zawodowych w Osowcu, dostał awans na plutonowego zawodowego. W czerwcu 1934 r. dostał przydział jako podoficer gospodarczy do 63 Pułku Piechoty w Toruniu. W kwietniu 1937 r. został Szefem Administracyjnym w 112 Eskadrze Myśliwskiej, z której w maju 1939 r. zaczęto organizować Brygadę Pościgową w celu ochrony Warszawy przed nalotami bombowymi niemieckiej Luftwaffe. Po przegranej wojnie obronnej w dniu 18 września 1939 z kilkuset osobową grupą polskich lotników, na rozkaz kpt. pil. Zdzisława Krasnodębskiego, przekroczył granicę polsko-rumuńską w Śniatyniu^[4]. Polscy żołnierze na podstawie umów podpisanych 6 września 1939 r. pomiędzy Rumunią i Niemcami zostali internowani w obozach, polscy piloci trafili do obozu w Babadag, a następnie do obozu w Sâmbăta Nouă, Topolog, skąd 24 stycznia 1940 r. zorganizowali masową ucieczkę. W pierwszych dniach lutego dotarli do portu w Constanzy skąd drogą morską zostali ewakuowani do Francji. Zweryfikowany w Stałej Stacji Zbornej w Sptfonds, której dowódcą został płk pil. Stanisław Nazarkiewicz^[5], został wcielony w szeregi Polskich Sił Powietrznych we Francji, a następnie został przydzielony jako instruktor do Kompanii Wyszkolenia Technicznego w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa stacjonującego w Bron. Kompanią dowodził płk pil. obs. Władysław Madejski, a jego zastępcą był kpt Stanisław Brenk. Ze strony polskiej Centrum dowodził płk. Stefan Pawlikowski, z francuskiej płk. Charles Hug, była to wówczas główna baza szkoleniowa dla personelu Polskich Sił Powietrznych we Francji. Po odbyciu szkoleń Ludwik Łata przydzielony został do obsługi naziemnej w I Warszawskim Dywizjonie Myśliwskim stacjonującego na Lyon Bron, którym dowodził ppłk pil. Leopold Pamuła. Dywizjon został następnie podzielony na mniejsze formacje i przez dowództwo francuskie skierowane do dołączenia i współdziałania z Groupe de Chasse I/55^[6] już jako I Klucz Kominowy (Kr) pod dowództwem kpt. pil. Zdzisława Krasnodębskiego strzegąc strategicznie ważnych obiektów przemysłowych w pobliżu lotnisk w Châteaudun, Villacoublay, Étampes, Limoges, Bordeaux^[7]. Po upadku Francji 21 czerwca został ewakuowany do Wielkiej Brytanii na pokładzie polskiego masowca SS "Kmicic" i przydzielony do 303 "Warszawskiego" Dywizjonu Myśliwskiego im. Tadeusza Kościuszki^[8].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Grobonet Radziszów. [dostęp 2022-09-23]. (pol.).
↑ Archiwum Parafii Radziszów Liber Natorum et Baptisatorum Tom IV (1897-1939), str. 42, poz. 34.
↑ Leszek Kapłon, Monografia Ochotniczej Straży Pożarnej w Radziszowie w 110 rocznicę powstania. Kraków 2019. str. 19.
↑ Zeszyt Ewidencyjny Ludwika Łaty ze Stałej lotniczej stacji zbornej w Septfonds 1940 r.
↑ Cenne pamiątki po polskich lotnikach dostępne dla zwiedzających w Muzeum Lotnictwa Polskiego. dlapilota.pl. [dostęp 2022-11-22]. (pol.).
↑ Traditions des escadrilles de l'Armée de l'air. GC I/55. [dostęp 2022-11-23]. (fr.).
↑ Matthieu Comas: Le GC 1/55. La dernière garde gouvernementale. 1940. Le Vigen: Lela Presse, 2018, s. 200. ISBN 978-2-37468-008-8.
↑ Ludwik Łata. listakrzystka.pl. [dostęp 2022-09-24]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Leszek Kapłon: Ludwik Łata - zapomniany bohater Bitwy o Anglię, [w;] Bitwa o Anglię 10 lipca-31 października 1940. Kraków: Galicyjskie Towarzystwo Historyczne, 2020, s. 47-59. ISBN 978-83-946641-4-5.
Matthieu Comas: Le GC 1/55. La dernière garde gouvernementale. 1940. Le Vigen: Lela Presse, 2018, s. 200. ISBN 978-2-37468-008-8.

[1] Grobonet Radziszów. [dostęp 2022-09-23]. (pol.).

[2] Archiwum Parafii Radziszów Liber Natorum et Baptisatorum Tom IV (1897-1939), str. 42, poz. 34.

[3] Leszek Kapłon, Monografia Ochotniczej Straży Pożarnej w Radziszowie w 110 rocznicę powstania. Kraków 2019. str. 19.

[4] Zeszyt Ewidencyjny Ludwika Łaty ze Stałej lotniczej stacji zbornej w Septfonds 1940 r.

[5] Cenne pamiątki po polskich lotnikach dostępne dla zwiedzających w Muzeum Lotnictwa Polskiego. dlapilota.pl. [dostęp 2022-11-22]. (pol.).

[6] Traditions des escadrilles de l'Armée de l'air. GC I/55. [dostęp 2022-11-23]. (fr.).

[7] Matthieu Comas: Le GC 1/55. La dernière garde gouvernementale. 1940. Le Vigen: Lela Presse, 2018, s. 200. ISBN 978-2-37468-008-8.

[8] Ludwik Łata. listakrzystka.pl. [dostęp 2022-09-24]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]