63 Toruński Pułk Piechoty

63 Toruński pułk piechoty

Toruński pułk strzelców

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1939
Nazwa wyróżniająca	„Toruński”
Tradycje
Święto	3 maja
Nadanie sztandaru	1922 i 1938
Dowódcy
Pierwszy	kpt. Władysław Koczorowski
Ostatni	ppłk Stefan Kaczmarczyk
Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka bitwa pod Unorycą (12 VI 1920) kontruderzenie znad Wieprza (16–26 VIII 1920) bitwa nad Niemnem (20–26 IX 1920) kampania wrześniowa bitwa o Pomorze (1–3 IX 1939) bitwa pod Mełnem (1–3 IX 1939) bitwa nad Bzurą (9–18 IX 1939) natarcie na Skierniewice (14 IX 1939)
Organizacja
Dyslokacja	Garnizon Toruń
Rodzaj sił zbrojnych	Wojsko
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	2 Dywizja Strzelców Wielkopolskich 4 Dywizja Strzelców Wielkopolskich Dywizja Strzelców Pomorskich 16 Pomorska Dywizja Piechoty 4 Dywizja Piechoty

63 Toruński pułk piechoty (63 pp) – oddział piechoty Wojsk Wielkopolskich i Wojska Polskiego II RP.

Pułk stacjonował w garnizonie Toruń. W czasie wojny obronnej 1939 wchodził w skład 4 Dywizji Piechoty walczącej w Armii Pomorze.

Toruński pułk strzelców

Zawiązek 63 pułku piechoty tworzyli ochotnicy z Pomorza, którzy na początku 1919 r. przechodzili granicę niemiecką, by wstępować w szeregi oddziałów polskich na terenie wolnej już od Niemców Wielkopolski. Na wzór Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) w Królestwie Kongresowym utworzono Organizację Wojskową Pomorza (OWP), także o charakterze konspiracyjnym. W Inowrocławiu, dokąd przybyło najwięcej ochotników (63) sformowała się kompania, która sprawiła sobie chorągiew z napisem: Pierwsza Kompania Zachodnio - Pruska i przyłączyła się do 5 pułku Strzelców Wielkopolskich, jako 4. kompania zapasowa.

30 maja 1919 roku głównodowodzący Sił Zbrojnych w byłym zaborze pruskim generał piechoty Józef Dowbor-Muśnicki rozkazał „niezwłocznie przystąpić do formowania w Inowrocławiu Toruńskiego Pułku Strzelców. Do mianowania rozkazem dowódcy Toruńskiego Pułku, żołnierzy, wysyłanych na stworzenie tego ostatniego, przyjmie pod swoją pieczę Dowództwo 5-go pułku strzelców wielkopolskich. Urząd Wojskowy wyznaczy dla tworzącego się w Inowrocławiu toruńskiego pułku strzelców oficera rachunkowego”.

16 czerwca 1919 roku generał piechoty Dowbor-Muśnicki polecił „kapitanowi Władysławowi Koczorowskiemu z 1 pułku strzelców wielkopolskich objąć czasowo dowództwo toruńskiego pułku strzelców w Inowrocławiu”, a 30 czerwca 1919 roku podporządkował oddział „pod względem operacyjnym dowódcy 2 Dywizji Strzelców Wielkopolskich”.

W międzyczasie (18 czerwca 1919 roku) pułk posiadał dwa bataliony strzelców i dwie kompanie ciężkich karabinów maszynowych.

3 lipca 1919 roku generał piechoty Józef Dowbor-Muśnicki nadał pułkowi „odznaki na kołnierzu w odstępie jednego centymetra od ogólnej odznaki Wojsk Wojskopolskich - z herbu Województwa Chełmińskiego: orzeł biały z koroną złotą na szyi, ze złotymi łapami i mieczem złotym wzniesionym do góry”. Orzeł mógł być wyszywany lub metalowy nakładany.

30 lipca 1919 roku głównodowodzący Wojsk Polskich byłego zaboru pruskiego generał piechoty Dowbor-Muśnicki rozkazał „przystąpić natychmiast do formowania 4. dywizji strzelców z roczników poborowych i ochotników z Prus Królewskich. Jako kadra służyć będzie toruński pułk strzelców. Formowanie jednostki 4. dywizji polecam pułkownikowi Skrzyńskiemu zgodnie z otrzymanymi przez niego ode mnie wskazówkami”.

7 sierpnia 1919 roku, z rąk gen. Dowbor-Muśnickiego pułk otrzymał nową chorągiew. Na prawej stronie, na białym adamaszku widniał krzyż z napisem virtuti military, nad nim w półkolu napis Wspólna Moc Tylko Zdoła Nas Ocalić, pod krzyżem, również w półkolu Toruński Pułk Strzelców.

W sierpniu tegoż roku pułk składał się z plutonu telefonicznego i taborów oraz trzech batalionów, z których każdy posiadał cztery kompanie strzelców i kompanię ciężkich karabinów maszynowych. Z powodu braku kwater rozlokowano każdy batalion oddzielnie w różnych miastach - w Inowrocławiu, Poznaniu i Gnieźnie. Przy batalionie w Gnieźnie utworzono szkołę podoficerską, pluton techniczny i orkiestrę. Z niecierpliwością oczekiwano powrotu do Torunia i zajęcia Pomorza. Hasłem pułku była piosenka marszowa autorstwa por. Kowalskiego:

Twierdza Toruń - w tym mieście stacjonował pułk

Toruński my hufiec do boju gotowy
Gotowe już nasze bagnety,
By skruszyć ostatnie krzyżackie okowy
i wziąć za ich zbrodnie odwety.

Że polskie są Prusy Zachodnie,
Zaświadczym na froncie my godnie,
Ołowiem i krwią paragrafy spiszemy,
Że z Polską połączyć się chcemy

Co Prusak zdradziecką zagarnął grabieżą
To odda wolności nam zorza.
Granice nam strzelcy bagnetem odmierzą,
Nie damy im Gdańska, ni morza.

Że polskie są Prusy Zachodnie,...

W dniu 15 stycznia 1920 r. wszystkie bataliony spotkały się w Inowrocławiu i szosą Inowrocław - Toruń, marszem ubezpieczonym, pułk ruszył do Torunia staczając zwycięski bój pod Gniewkowem. Już 18 stycznia, przy dźwiękach własnej orkiestry, pułk wkroczył do miasta i zajął kwatery w koszarach. Niedługo kwaterował w Toruniu - 21 stycznia bataliony pułku ruszyły do Wejherowa, Sierakowic i Lipusza obsadzając całą zachodnią granicę Pomorza. Przybywszy na Kaszuby, zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych, zmienił nazwę na 63 pułk piechoty.

Udział w wojnie polsko-bolszewickiej

Oddział PW Leśników przed pomnikiem poległych żołnierzy 63 pp w Toruniu; czerwiec 1933.

Na granicy Kaszub, pułk podporządkowany operacyjnie 2. Dywizji Piechoty, chronił granic Polski przed ewentualnym wtargnięciem Niemców. Od 19 kwietnia 1920 r. trwało przebazowanie batalionów do Warszawy, by następnie, 30 kwietnia, wyruszyć do Łunińca. Pułk został rozmieszczony w Strakowicach i Ostaszkiewiczach i został taktycznie podporządkowany dowódcy 22. pułku piechoty wchodzącemu w skład 9. Dywizji Piechoty. Pierwszy zwycięski bój pułk stoczył 8 maja 1920 r. pod Jełaniem, po czym przez Borowiki i Szwed odszedł na linię Berezyny by następnie, zająć Horwal miasteczko leżące przy ujściu Berezyny do Dniepru. Przez następne dni pułk pełnił służbę patrolową, pluton techniczny wybudował dwa mosty tworząc przyczółek mostowy Horwal. Od 14 maja pułk wchodzi w skład XXXI Brygady Piechoty (wraz z 64. Grudziądzkim pułkiem piechoty), której dowódcą został podpułkownik Kazimierz Fabrycy. Do 18 czerwca pułk prowadził zaczepno – obronną walkę nad Berezyną i Dnieprem starając się przez częste i energiczne wypady uniemożliwić nieprzyjacielowi zorientowanie się w częściowym osłabieniu frontu 9. Dywizji Piechoty spowodowanym wysłaniem części oddziałów na południe celem odciążenia 3. Armii. Wobec konieczności skrócenia frontu i uzyskania potrzebnych odwodów zapadła decyzja o wycofaniu pułku. Po wysadzeniu mostów na Berezynie pułk wycofał się na linię: Łuki - Jełań – Szwed – Borowiki a potem rzeki Tremla – jezioro Tremla, którą osiągnął 3 lipca. Boje nad Tremlą trwały do następnego dnia. Wobec generalnej ofensywy wojsk sowieckich i znaczącej przewadze nieprzyjaciela wojska frontu północno-wschodniego były zmuszone do odwrotu. Pułk, w czasie odwrotu, pomimo ataków nieprzyjaciela nie stracił ani jednego żołnierza i został wymieniony w rozkazie pochwalnym pułkownika Władysława Sikorskiego - dowódcy Grupy Poleskiej:

...odwrót … można nazwać klasycznym – duża zasługa w tem twardych, nieustępliwych pułków XXXI brygady pomorskiej. Major Koczorowski ze swoim wypróbowanym 63-im pułkiem piechoty może być dumny ze swoich akcyj w ostatnich tygodniach, które wszędzie doprowadziły do klęski Sowietów.

Wykonując dalsze rozkazy, pułk wycofuje się wzdłuż Kanału Ogińskiego, wzdłuż rzeki Jesiołdy w kierunku Horodca nad Kanałem Dniepr - Bug do Kobrynia. Następnie, współdziałając z pociągami pancernymi ”Poznańczyk” i „Danuta” rozgromił poważne siły nieprzyjaciela zagrażające Brześciowi nad Bugiem i zajął odcinek wzdłuż Bugu od ujścia rzeki Krzny aż po Derło, na południe od Janowa nad Bugiem. W dniu 2 sierpnia nieprzyjaciel sforsował Bug i nastąpiło frontalne natarcie na całym odcinku obsadzonym przez pułk, którego dwa bataliony poniosły ogromne straty sięgające 50% swojego stanu osobowego. Już 5 sierpnia pułk rozpoczął przeciwnatarcie, odrzucił przeciwnika za Bug i zajął poprzedni odcinek. Dwa dni później pułk otrzymał rozkaz wycofania się na linię rzeki Wieprz w okolice Łysobyków. W dniu 6 sierpnia 1920 r. Naczelny Wódz Marszałek Józef Piłsudski wydał rozkaz do rozstrzygającej Bitwy nad Wisłą. Grupa manewrowa znad Wieprza, pod bezpośrednim dowództwem Naczelnego Wódza, miała za zadanie uderzyć na skrzydło i tyły wojsk sowieckich stojących pod Warszawą. Pułk bierze udział w tej ofensywie nacierając na kierunku: Seroczyn, Nur, Łomżę i Nowogród, gdzie przybywa 24 sierpnia. W związku z przegrupowaniem 4. Armii, w dniu 1 września w składzie 16 Dywizji Piechoty, pułk zostaje skierowany w rejon jezior Pulemiec – Świteź – Łuki, obsadzając ważne drogi pod Piszczą. W bojach zdobywa Szack i Piszczę a następnie Mielnik i po zaciętych walkach Kobryń. Nieprzyjaciela wyparto za rzekę Muchawiec. Kolejne zdobyte w boju miejscowości to: Horodec, Antopol i wreszcie Drohiczyn. Bój o Drohiczyn zakończył krwawe walki. Nieprzyjaciel cofnął się za Ptycz. Z linii rozejmowej pułk 26 października przybywa do Baranowicz, gdzie pozostaje do 7 listopada a następnie wyrusza do Wołkowyska skąd zostaje odesłany do rodzinnego Torunia. Serdecznie witany przybywa tam 19 listopada 1920 r.

Mapy walk pułku

• 
• 
• 
• 

Kawalerowie Virtuti Militari

Order Virtuti Militari

Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za wojnę 1918–1920
ppor. Józef Abryszyński	ppłk Leon Bernacik	szer. Antoni Brzeski
sierż. Jan Frąckowiak	ppor. Stanisław Ignasiak	plut. Ludwik Jackowski
śp. chor. Józef Jasiński	ppor. Edmund Kamrowski	kpr. Adam Keller
mjr Władysław Koczorowski	sierż. Antoni Koprowski	kpr. Jan Kruża
ppor. Władysław Lange	ppor. Aleksander Lubik	chor. Franciszek Narożny
plut. Stanisław Pilarski	ppor. Bogdan Piskorski	st. szer. Teofil Prusakowski
ppor. Michał Śmigielski	ppor. Aleksander Tomaszewski	sierż. Jan Urbański
ppor. Antoni Wandtke	sierż. Walenty Więckowski	st. szer. J. Wierzchowski
st. szer. Feliks Wiśniewski	szer. Mieczysław Zabielski

Ponadto Krzyżem Walecznych odznaczonych zostało 25 oficerów, 1 chorąży, 4 podchorążych i 44 szeregowych. Wśród odznaczonych był między innymi dowódca 12 kompanii kpt. Leonard Simon (zm. 4 maja 1924 w Toruniu).

Pułk w okresie pokoju

Przysięga rekrutów 63 pp na pl. św. Katarzyny w Toruniu

Uroczystości w Toruniu z okazji rocznicy odzyskania Pomorza. Defiluje 63 pp przed prezydentem Ignacym Mościckim (na trybunie); luty 1930.

W okresie międzywojennym 63 pułk piechoty stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu, wchodząc w skład 4 Dywizji Piechoty.

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 63 pułk piechoty zaliczony został do typu I pułków piechoty (tzw. „normalnych”). W każdym roku otrzymywał około 610 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 56 oficerów oraz 1500 podoficerów i szeregowców. W okresie zimowym posiadał batalion starszego rocznika, batalion szkolny i skadrowany, w okresie letnim zaś batalion starszego rocznika i dwa bataliony poborowych. Po wprowadzeniu w 1930 nowej organizacji piechoty na stopie pokojowej, pułk szkolił rekrutów dla potrzeb batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza.

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939
Stanowisko	Stopień, imię i nazwisko
Dowództwo
dowódca pułku	ppłk dypl. Władysław Winiarski
I zastępca dowódcy	ppłk Stefan Kaczmarczyk
adiutant	por. Zdzisław Tadeusz Mężnicki
starszy lekarz	kpt. dr Hieronim Jan Stogiera
młodszy lekarz	vacat
II zastępca dowódcy (kwatermistrz)	ppłk Franciszek Cąpala
oficer mobilizacyjny	kpt. Konstanty Biesiekierski
zastępca oficera mobilizacyjnego	kpt. adm. (piech.) Kazimierz Jastrzębski
oficer administracyjno-materiałowy	kpt. adm. (piech.) Wacław Kwiatkowski
oficer gospodarczy	kpt. int. Artur Antoni Jarzębiński
oficer żywnościowy	kpt. adm. (piech.) Roman Robaszkiewicz
oficer taborowy	por. tab. Józef Babiński
kapelmistrz	vacat
dowódca plutonu łączności	por. Henryk Chojnacki
dowódca plutonu pionierów	por. Ludwik Antoni Kobyłecki
dowódca plutonu artylerii piechoty	kpt. art. Tomasz Magierło
dowódca plutonu ppanc.	por. Stanisław Sokołowski
dowódca oddziału zwiadu	por. Bronisław Orłowski
I batalion
dowódca batalionu	mjr Zygmunt Adam Bagnowski
dowódca 1 kompanii	kpt. Walenty Markiewicz
dowódca plutonu	ppor. Zygmunt Stanisław Kowalczyk
dowódca 2 kompanii	kpt. Romuald Bogusławski
dowódca plutonu	por. Roman Stanisław Kochmański
dowódca plutonu	ppor. Zygmunt Stankowski
dowódca plutonu	ppor. Henryk Zygmunt Zdrodowski
dowódca 3 kompanii	kpt. Jan Jasiński
dowódca plutonu	ppor. Bronisław Radzimiński
dowódca 1 kompanii km	mjr Henryk II Krajewski
dowódca plutonu	por. Józef Makar
II batalion
dowódca batalionu	p.o. mjr kontr. Aroniszydze Artemi
dowódca 4 kompanii	por. Michał Pankiewicz
dowódca plutonu	ppor. Stefan Izydor Wołoszyn
dowódca 5 kompanii	kpt. Teodor Wargocki
dowódca plutonu	por. Ludwik Edmund Czarnecki
dowódca plutonu	ppor. Jan Ziółkowski
dowódca 6 kompanii	kpt. Bernard Zujewski
dowódca plutonu	por. Paweł Popławski
dowódca 2 kompanii km	kpt. Tadeusz Kubiak
dowódca plutonu	por. Wiktor Kinowski
dowódca plutonu	ppor. Teodor Paschke
III batalion
dowódca batalionu	mjr Jan Józef Nawrat
dowódca 7 kompanii	kpt. Eugeniusz Celewicz
dowódca plutonu	ppor. Jerzy Biernacki
dowódca 8 kompanii	kpt. Józef Horodyski
dowódca plutonu	ppor. Waldemar Jan Geringer
dowódca 9 kompanii	kpt. Eugeniusz Zygmunt Trebling
dowódca plutonu	ppor. Kazimierz Stefan Ciarkowski
dowódca 3 kompanii km	por. Henryk Longin Doliński
dowódca plutonu	por. Kazimierz Janiszewski
na kursie	por. Zygmunt Edward Bugielski
	ppor. Alfons Franciszek Znaniecki
	ppor. Alfons Zamor
Dywizyjny Kurs Dla Podoficerów Nadterminowych 4 DP
dowódca	kpt. Stanisław Włodarski
dowódca	plutonu por. Antoni Mikulski (67 pp)
63 obwód przysposobienia wojskowego „Toruń”
kmdt obwodowy PW	kpt. adm. (piech.) Władysław Szymura
kmdt miejski PW Toruń	por. kontr. art. Adolf Karol Kołodziej
kmdt powiatowy PW Toruń	kpt. adm. (piech.) Jan II Jastrzębski
kmdt powiatowy PW Wąbrzeźno	ppor. kontr. piech. Franciszek Kołeczek

Pułk w kampanii wrześniowej

Pułk walczył w składzie 4 DP

W czasie wojny obronnej 1939 wchodził w skład 4 Dywizji Piechoty walczącej w Armii Pomorze.

Podporucznik Konstanty Biesiekierski – we wrześniu 1939 r., już w stopniu kapitana, dowodził 6 kompanią 63 pp.

Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939
Stanowisko	Stopień, imię i nazwisko	Uwagi
Dowództwo
dowódca pułku	ppłk Stefan Kaczmarczyk
I adiutant	kpt. Romuald Bogusławski
II adiutant	ppor. rez. Kazimierz Suwała
oficer informacyjny	ppor. rez. Jan Nowak
oficer łączności	por. Roman Kochmański
kwatermistrz	kpt. Wacław Kwiatkowski
oficer płatnik	por. rez. Paweł Skok
oficer żywnościowy	ppor. rez. Bolesław Krzywicki
naczelny lekarz	kpt. dr med. Hieronim Stogiera
kapelan	kap. rez. ks. Kowalski Zygfryd
I batalion
dowódca batalionu	mjr Zygmunt Bagnowski
adiutant	ppor. rez. Alfred Tyczewski
dowódca 1 kompanii strzeleckiej	por. Ludwik Kobyłecki
dowódca 2 kompanii strzeleckiej	por. rez. Jan Sacha
dowódca 3 kompanii strzeleckiej	por. Zdzisław Meżnicki
dowódca 1 kompanii ckm	kpt. Jan Jasiński
II batalion
dowódca batalionu	kpt. Teodor Wargocki
	mjr Adam Fleszar	od 11 IX 1939
adiutant	ppor. rez. Zenobiusz Żbikowski
dowódca 4 kompanii strzeleckiej	por. Henryk Doliński
dowódca 5 kompanii strzeleckiej	ppor. Zygmunt Stankowski	niewola niemiecka
dowódca I plutonu	ppor. rez. Henryk Wysocki
dowódca II plutonu	ppor. rez. Józef Sakrajda	8 IX 1939 chory do szpitala, niewola niemiecka
dowódca III plutonu	ppor. rez. Stefan Wincenty Machnikowski	†11 IX 1939 Bielawy
dowódca 6 kompanii strzeleckiej	kpt. Konstanty Biesiekierski
dowódca 2 kompanii ckm	por. Wiktor Kinowski
III batalion
dowódca batalionu	mjr Jan Nawrat
adiutant	ppor. rez. Antoni Paulus
dowódca 7 kompanii strzeleckiej	kpt. Eugeniusz Celewicz
dowódca 8 kompanii strzeleckiej	por. Paweł Popławski
dowódca 9 kompanii strzeleckiej	por. rez. Stanisław Łopiński
dowódca 3 kompanii ckm	kpt. Tadeusz Kubiak
Pododdziały specjalne
dowódca kompanii gospodarczej	ppor. rez. Menke Albert
dowódca kompanii zwiadowczej	por. Orłowski Bolesław
dowódca kompanii przeciwpancernej	por. Stanisław Sokołowski
dowódca plutonu artylerii piechoty	kpt. Tomasz Margieło	†3 IX 1939 Mełno
dowódca plutonu pionierów	por. rez. Czesław Podolski
dowódca plutonu przeciwgazowego	por. Henryk Chojnacki

Symbole pułku

Sztandar

Mieszkańcy Torunia ufundowali pułkowi nowy sztandar nazywany wówczas chorągwią. Wręczył go pułkowi gen. Władysław Sikorski w Toruniu 3 maja 1922 roku. Za zgodą Naczelnego Wodza Marszałka Józefa Piłsudskiego, na lewej stronie sztandaru, pomiędzy ramionami krzyża kawaleryjskiego umieszczono tarcze, na których wyhaftowano orły chełmińskie (herb dawniejszego województwa chełmińskiego) - noszone jako odznaka pułku na kołnierzach kurtek i płaszczy, na przemian z herbem Torunia. W ramionach krzyża wypisano szereg stoczonych przez pułk bojów:

• "Jełań - 8.V.1920 r"
• "Tremla - 3.VII.1920 r"
• "Bug - 25.VII.1920 r"
• "Horodec - 23.IX.1920 r"

Uroczystość poświęcenia i wręczenia sztandaru odbyła się w dniu święta pułkowego 3 maja 1922 r. Sztandar w imieniu Naczelnego Wodza Marszałka Józefa Piłsudskiego wręczył, pełniącemu obowiązki dowódcy pułku kapitanowi Antoniemu Wandtke, gen. Władysław Sikorski. Pierwszą chorągiew, przekazano do Muzeum Wojska Polskiego.

Nadanie nowego sztandaru i zatwierdzenie jego wzoru ujęte zostało w Dzienniku Rozkazów MSWojsk. z 1937, nr 5, poz. 60. Sztandar ufundowało społeczeństwo pomorskie. Wręczył go pułkowi 19 czerwca 1938 w Toruniu marszałek Edward Śmigły-Rydz. Powojenne losy sztandaru nie są znane.

Odznaka pamiątkowa

Zatwierdzona Dz. Rozk. MSWojsk. nr 9, poz. 80 z 18 marca 1929 roku. Odznaka ma kształt miecza z ażurowym napisem przy rękojeści 19 29. Na głowni miecza tarcza pokryta żłobkowaną, czerwoną emalią z nałożonym orłem - herbem dawnego województwa chełmińskiego. Tarcza otoczona jest złotym wieńcem laurowym. Po bokach miecza numer i inicjały 63 PP, pokryte granatową emalią. Oficerska - dwuczęściowa, wykonana w srebrze, emaliowana. Na rewersie próba srebra i imiennik grawera WG. Wymiary: 55x25 mm. Wykonanie: Wiktor Gontarczyk - Warszawa.

Żołnierze pułku

Dowódcy pułku

• kpt. Władysław Koczorowski (18 VI 1919 – 30 VIII 1920)
• ppłk Leon Bernacik (31 VIII – † 23 IX 1920)
• kpt. Władysław Koczorowski (23 IX 1920 – 16 III 1922)
• płk piech. Włodzimierz Krynicki (do 21 VIII 1926 → oficer sztabowy PW w 30 Dywizji Piechoty)
• płk piech. Ignacy Sadowski (21 VIII 1926 - 28 I 1928 → stan spoczynku)
• ppłk piech. Mieczysław Rymkiewicz (od 28 I 1928 - 28 VI 1933 → stan spoczynku)
• ppłk piech. Stefan Leukos-Kowalski (28 VI 1933 – 1936 → dowódca 16 pp)
• ppłk dypl. Roman Saloni (1937 i 1938)
• ppłk dypl. Władysław Winiarski (do 1 IX 1939)
• ppłk Stefan Kaczmarczyk (od 1 IX 1939)

Zastępcy dowódcy pułku (od 1938 roku - I zastępca dowódcy)

• mjr piech. Otton Matuszek (p.o. VII 1922 – X 1923)
• ppłk piech. Karol Guilleaume (20 X 1923 – X 1926 → zastępca dowódcy 78 pp)
• ppłk piech. Stefan Błocki (X 1926 – IV 1928 → dowódca 42 pp)
• ppłk piech. Antoni Kajetanowicz (IV 1928 – XII 1929 → komendant PKU Poznań Powiat)
• ppłk dypl. piech. Tadeusz Zieleniewski (XII 1929 – 31 III 1930 → dowódca 59 pp)
• ppłk piech. Alfred Greffner (1 V 1930 – 28 VI 1933 → kierownik 2 Okręgowego Urzędu WFiPW)
• ppłk piech. Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski (28 VI 1933 – 1936)

II zastępca (kwatermistrz)

• ppłk Franciszek Cąpala

Żołnierze 63 pułku piechoty – ofiary zbrodni katyńskiej

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Muzeum Katyńskie.

Nazwisko i imię	stopień	zawód	miejsce pracy przed mobilizacją	zamordowany
Grębocki Lucjusz	ppor. rez.	urzędnik		Katyń
Grzanka Józef	ppor. rez.	student UW		Katyń
Halski Eugeniusz	kapitan rezerwy	prawnik, dr praw	Sąd Okręgowy w Chojnicach	Charków
Klemp Franciszek Alojzy	ppor. rez.	urzędnik	Magistrat m. Torunia	Katyń
Kordasiewicz Józef	kapitan rez.	nauczyciel	Kurat. Pom. Okr. Szkol. w Toruniu	Katyń
Kossowski-Habdank Władysław	por. w st. sp.			Katyń
Król Karol	ppor. rez.	nauczyciel	szkoła w pow. łukowskim	Katyń
Kryczyński Franciszek	ppor. rez.	prawnik		Charków
Łuczak Szczepan Eugeniusz	ppor. rez.	inżynier leśnik	Wyłuszczarnia nasion w Klosnowie	Katyń
Malisz Franciszek Ksawery	ppor. rez.			Katyń
Mikoręda Stefan	ppor. rez.	nauczyciel	Szkoła w Boruchach	Charków
Olszewski Stanisław	ppor. rez.			Charków
Ostrowski Henryk Stanisław	ppor. rez.	nauczyciel	liceum i gimnazjum w Białymstoku	Katyń
Szukalski Jan Józef	ppor. rez.	nauczyciel	Szkoła w Łagiewnikach	Charków

Upamiętnienie

• 
  Pomnik w Toruniu

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
• Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Bellona, 2007. ISBN 978-83-11-10206-4.
• Bronisław Prugar-Ketling (red.): Księga chwały piechoty. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk., Warszawa 1937–1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.
• Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
• Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.
• Jakub Wojewoda: Wielka Księga Piechoty Polskiej 1918-1939. 4 Dywizja Piechoty.. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2016. ISBN 978-83-7945-592-8.
• Aleksander Tomaszewski: Zarys historji wojennej 63-go toruńskiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
• Maciej Wyrwa: Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940. Pruszków: Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, 2015. ISBN 978-83-64486-31-9.