Metallica (album)

Metallica
	Wykonawca albumu studyjnego
	Metallica
Wydany	12 sierpnia 1991
Nagrywany	6 października 1990 – 16 czerwca 1991 w One on One Recording, Los Angeles
Gatunek	heavy metal
Długość	62:16
Wydawnictwo	Elektra (USA, Kanada), Vertigo (świat)
Producent	Bob Rock, James Hetfield, Lars Ulrich
	Oceny
	Album of the Year 82/100; AllMusic ; Chicago Tribune ; Entertainment Weekly B+; Kerrang! ; Los Angeles Times ; Pitchfork 7.7/10; Q ; Rolling Stone ; The New Rolling Stone Album Guide ; Teraz Rock ;
	Album po albumie
	Single z albumu Metallica
	„Enter Sandman”; Wydany: 30 lipca 1991; „The Unforgiven”; Wydany: 19 listopada 1991; „Nothing Else Matters”; Wydany: 25 lutego 1992; „Wherever I May Roam”; Wydany: 21 maja 1992; „Sad But True”; Wydany: 8 lutego 1993;

Metallica – piąty album studyjny zespołu Metallica wydany 12 sierpnia 1991 roku. Znany również pod nazwą The Black Album („czarny album”). Album okazał się ogromnym sukcesem komercyjnym, uzyskując status diamentowej płyty w Stanach Zjednoczonych, gdzie został sprzedany w liczbie ponad 16 milionów egzemplarzy (według danych z kwietnia 2002 roku było to 13.101.377, zaś w maju 2014 – 16.002.000 na terenie Stanów Zjednoczonych^[13]^[14]).

W 2003 album został sklasyfikowany na 252. miejscu listy 500 albumów wszech czasów magazynu Rolling Stone^[15].

Charakterystyka płyty

Metallica to płyta inna od wcześniejszych dokonań zespołu. Jest albumem, który najczęściej wymienia się przy podziale dyskografii zespołu jako graniczny między okresem thrashmetalowym i rockowym. Mimo że prezentuje muzykę o wiele lżejszą i spokojniejszą, przez wielu fanów uważana jest za najlepsze dokonanie zespołu. Pierwszy z nich to „Enter Sandman” – stał się on jedną z najbardziej rozpoznawalnych piosenek metalowych w historii. Drugi, to ballada „Nothing Else Matters”, której tekst opowiada o trudzie rozstania z bliskimi na czas tras koncertowych. Równie znana stała się ballada „The Unforgiven”, której drugą odsłonę zamieszczono na płycie Reload, a trzecią na płycie Death Magnetic.

Lista utworów

Opracowano na podstawie materiału źródłowego^[16].

Nr	Tytuł utworu	Autorzy	Długość
1.	„Enter Sandman”	James Hetfield, Lars Ulrich, Kirk Hammett	5:32
2.	„Sad but True”	Hetfield, Ulrich	5:24
3.	„Holier Than Thou”	Hetfield, Ulrich	3:47
4.	„The Unforgiven”	Hetfield, Ulrich, Hammett	6:27
5.	„Wherever I May Roam”	Hetfield, Ulrich	6:44
6.	„Don’t Tread on Me”	Hetfield, Ulrich	4:00
7.	„Through the Never”	Hetfield, Ulrich, Hammett	4:04
8.	„Nothing Else Matters”	Hetfield, Ulrich	6:28
9.	„Of Wolf and Man”	Hetfield, Ulrich, Hammett	4:16
10.	„The God That Failed”	Hetfield, Ulrich	5:08
11.	„My Friend of Misery”	Hetfield, Ulrich, Jason Newsted	6:49
12.	„The Struggle Within”	Hetfield, Ulrich	3:53
			1:02:32

Twórcy

Opracowano na podstawie materiału źródłowego^[16].

Zespół Metallica

James Hetfield – wokal prowadzący, gitara rytmiczna, gitara solowa w „Nothing Else Matters”, produkcja muzyczna; sitar w „Wherever I May Roam”
Kirk Hammett – gitara prowadząca
Lars Ulrich – perkusja, instrumenty perkusyjne, produkcja muzyczna
Jason Newsted – gitara basowa, wokal wspierający

Personel techniczny

Don Brautigam – oprawa graficzna
Ross Halfin, Rick Likong, Rob Ellis – zdjęcia
Bob Rock – produkcja muzyczna
Randy Staub, Mike Tacci – inżynieria dźwięku
George Marino – mastering
Michael Kamen – orkiestracja (8)
Scott Humphrey – instrumenty klawiszowe

Listy sprzedaży

Lista	Kraj	Pozycja	Status
Ö3 Austria Top 40	Austria	5^[17]
ARIA Charts	Australia	1^[18]	12x platynowa płyta^[19]
Billboard Canadian Albums	Kanada	1^[20]	diamentowa płyta^[21]
Suomen virallinen lista	Finlandia	4^[22]	2x platynowa płyta^[23]
IFPI Greece	Grecja	3^[24]
MegaCharts	Holandia	6^[25]
Oricon	Japonia	3^[26]
Recorded Music NZ	Nowa Zelandia	1^[27]
VG-Lista	Norwegia	1^[28]
OLiS	Polska	9^[29]	platynowa płyta^[30]
Sverigetopplistan	Szwecja	4^[31]
Schweizer Hitparade	Szwajcaria	1^[32]
Billboard 200	Stany Zjednoczone	1^[20]	16x platynowa płyta^[33]
UK Albums Chart	Wielka Brytania	1^[34]	2x platynowa płyta^[35]
FIMI	Włochy	66^[36]

Uwagi

↑ Zapisane jako KKKKK.

Przypisy

↑ ^a ^b Metallica – Metallica. Discogs. [dostęp 2025-02-06]. (ang.).
↑ Album of the Year: Metallica – Metallica. Album of the Year. [dostęp 2025-02-05]. (ang.).
↑ Steve Huey: Metallica „Metallica” review. AllMusic. [dostęp 2016-12-01]. (ang.).
↑ Greg Kot: A Guide To Metallica`s Recordings: Metallica (1991). Chicago Tribune. [dostęp 2025-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)]. (ang.).
↑ David Browne: Metallica. Entertainment Weekly. [dostęp 2025-02-06]. (ang.).
↑ Xavier Russell. REKORDZ: Back in Black. „Kerrang!”. No 353, s. 18, August 10, 1991. London: EMAP Metro. ISSN 0262-6624. [dostęp 2025-02-05]. (ang.).
↑ Jonathan Gold: Metallica „Metallica” review. articles.latimes.com. [dostęp 2016-12-01]. (ang.).
↑ Zoe Camp: Metallica: Metallica. Pitchfork. [dostęp 2025-02-06]. (ang.).
↑ Metallica by Metallica. Q. [dostęp 2025-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-01-08)]. (ang.).
↑ Robert Palmer: Metallica. Rolling Stone. [dostęp 2025-02-06]. (ang.).
↑ (red.) Nathan Brackett, (red.) Christian Hoard: The New Rolling Stone Album Guide – Metallica. Wyd. 4. New York: Simon & Schuster, 2004, s. 538. ISBN 0-7432-0169-8. LCCN 2004058905. (ang.).
↑ Jordan Babula: Metallica „Metallica” recenzja. www.terazrock.pl. [dostęp 2016-12-01]. (pol.).
↑ SoundScan: Metal/Hard Rock Album Sales In The US As Reported By SoundScan. roadrunnerrecords.com, 21 kwietnia 2002. [dostęp 2010-01-16]. (ang.).
↑ WENN.COM: Metallica’s Black Album marks 16 million sales milestone. hollywood.com, 2014-05-28. [dostęp 2014-05-28]. (ang.).
↑ Rolling Stone (USA) Lists – The Rolling Stone Top 500 Albums. rocklistmusic.co.uk. [dostęp 2010-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-01-21)]. (ang.).
↑ ^a ^b Encyclopaedia Metallum – Metallica – Metallica. www.metal-archives.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).
↑ Metallica Austrian Albums Chart. austriancharts.at. [dostęp 2016-11-30]. (niem.).
↑ Metallica Australian Albums Chart. australian-charts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).
↑ ARIA Charts – Accreditations – 2015 Albums. www.aria.com.au. [dostęp 2016-12-01]. (ang.).
↑ ^a ^b Metallica Billboard Chart History. www.billboard.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).
↑ Music Canada: Metallica. musiccanada.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).
↑ Metallica Finnish Albums Chart. finnishcharts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).
↑ IFPI FI: Metallica. www.ifpi.fi. [dostęp 2016-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-14)]. (fiń.).
↑ Official IFPI Charts Top-75 Albums Sales Chart Εβδομάδα: 46/2016. www.ifpi.gr. [dostęp 2016-12-10]. (gr.).
↑ Metallica Dutch Albums Chart. dutchcharts.nl. [dostęp 2016-11-30]. (niderl.).
↑ Oricon: Metallica. www.oricon.co.jp. [dostęp 2016-11-30]. (jap.).
↑ Metallica New Zealand Albums Chart. norwegiancharts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).
↑ Metallica Norwegian Albums Chart. norwegiancharts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).
↑ OLiS – sprzedaż w okresie 07.05.2012 – 13.05.2012. olis.onyx.pl. [dostęp 2016-12-01]. (pol.).
↑ Platynowe płyty CD 2019. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2019-08-07]. (pol.).
↑ Metallica Swedish Albums Chart. swedishcharts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).
↑ Metallica Swiss Albums Chart. hitparade.ch. [dostęp 2016-11-30]. (niem.).
↑ RIAA: Metallica. www.riaa.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).
↑ Metallica UK Chart History. www.officialcharts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).
↑ BPI: Metallica. www.bpi.co.uk. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).
↑ Metallica Italian Albums Chart. italiancharts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[6] Zapisane jako KKKKK.

[Discogs-1] Metallica – Metallica. Discogs. [dostęp 2025-02-06]. (ang.).

[2] Album of the Year: Metallica – Metallica. Album of the Year. [dostęp 2025-02-05]. (ang.).

[3] Steve Huey: Metallica „Metallica” review. AllMusic. [dostęp 2016-12-01]. (ang.).

[4] Greg Kot: A Guide To Metallica`s Recordings: Metallica (1991). Chicago Tribune. [dostęp 2025-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)]. (ang.).

[5] David Browne: Metallica. Entertainment Weekly. [dostęp 2025-02-06]. (ang.).

[7] Xavier Russell. REKORDZ: Back in Black. „Kerrang!”. No 353, s. 18, August 10, 1991. London: EMAP Metro. ISSN 0262-6624. [dostęp 2025-02-05]. (ang.).

[8] Jonathan Gold: Metallica „Metallica” review. articles.latimes.com. [dostęp 2016-12-01]. (ang.).

[9] Zoe Camp: Metallica: Metallica. Pitchfork. [dostęp 2025-02-06]. (ang.).

[10] Metallica by Metallica. Q. [dostęp 2025-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-01-08)]. (ang.).

[11] Robert Palmer: Metallica. Rolling Stone. [dostęp 2025-02-06]. (ang.).

[12] (red.) Nathan Brackett, (red.) Christian Hoard: The New Rolling Stone Album Guide – Metallica. Wyd. 4. New York: Simon & Schuster, 2004, s. 538. ISBN 0-7432-0169-8. LCCN 2004058905. (ang.).

[13] Jordan Babula: Metallica „Metallica” recenzja. www.terazrock.pl. [dostęp 2016-12-01]. (pol.).

[14] SoundScan: Metal/Hard Rock Album Sales In The US As Reported By SoundScan. roadrunnerrecords.com, 21 kwietnia 2002. [dostęp 2010-01-16]. (ang.).

[15] WENN.COM: Metallica’s Black Album marks 16 million sales milestone. hollywood.com, 2014-05-28. [dostęp 2014-05-28]. (ang.).

[16] Rolling Stone (USA) Lists – The Rolling Stone Top 500 Albums. rocklistmusic.co.uk. [dostęp 2010-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-01-21)]. (ang.).

[www.metal-archives.com-17] Encyclopaedia Metallum – Metallica – Metallica. www.metal-archives.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[18] Metallica Austrian Albums Chart. austriancharts.at. [dostęp 2016-11-30]. (niem.).

[19] Metallica Australian Albums Chart. australian-charts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[20] ARIA Charts – Accreditations – 2015 Albums. www.aria.com.au. [dostęp 2016-12-01]. (ang.).

[www.billboard.com-21] Metallica Billboard Chart History. www.billboard.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[22] Music Canada: Metallica. musiccanada.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[23] Metallica Finnish Albums Chart. finnishcharts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[24] IFPI FI: Metallica. www.ifpi.fi. [dostęp 2016-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-14)]. (fiń.).

[25] Official IFPI Charts Top-75 Albums Sales Chart Εβδομάδα: 46/2016. www.ifpi.gr. [dostęp 2016-12-10]. (gr.).

[26] Metallica Dutch Albums Chart. dutchcharts.nl. [dostęp 2016-11-30]. (niderl.).

[27] Oricon: Metallica. www.oricon.co.jp. [dostęp 2016-11-30]. (jap.).

[28] Metallica New Zealand Albums Chart. norwegiancharts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[29] Metallica Norwegian Albums Chart. norwegiancharts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[30] OLiS – sprzedaż w okresie 07.05.2012 – 13.05.2012. olis.onyx.pl. [dostęp 2016-12-01]. (pol.).

[31] Platynowe płyty CD 2019. bestsellery.zpav.pl. [dostęp 2019-08-07]. (pol.).

[32] Metallica Swedish Albums Chart. swedishcharts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[33] Metallica Swiss Albums Chart. hitparade.ch. [dostęp 2016-11-30]. (niem.).

[34] RIAA: Metallica. www.riaa.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[35] Metallica UK Chart History. www.officialcharts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[36] BPI: Metallica. www.bpi.co.uk. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[37] Metallica Italian Albums Chart. italiancharts.com. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

Albumy studyjne	Kill ’Em All Ride the Lightning Master of Puppets …And Justice for All Metallica Load ReLoad St. Anger Death Magnetic Hardwired...To Self-Destruct 72 Seasons
Albumy koncertowe	Live Shit: Binge & Purge S&M Orgullo, Pasión y Gloria: Tres Noches en la Ciudad de México The Big Four: Live from Sofia, Bulgaria (z Megadeth, Slayer, Anthrax) Live at Grimey’s S&M2
Cover albumy	Garage Inc.
Współpraca	Lulu (z Lou Reedem)
Minialbumy	The $5.98 E.P.: Garage Days Re-Revisited Some Kind of Monster Six Feet Down Under Six Feet Down Under Part II Beyond Magnetic
Single	„Whiplash” „Jump in the Fire” „Fade to Black” „Creeping Death” „For Whom the Bell Tolls” „Master of Puppets” „Battery” „Welcome Home (Sanitarium)” „Harvester of Sorrow” „…And Justice for All” „Eye of the Beholder” „One” „Enter Sandman” „The Unforgiven” „Nothing Else Matters” „Wherever I May Roam” „Sad but True” „Until It Sleeps” „Hero of the Day” „Mama Said” „King Nothing” „The Memory Remains” „The Unforgiven II” „Fuel” „Turn the Page” „Whiskey in the Jar” „Die, Die My Darling” „Nothing Else Matters '99” „No Leaf Clover” „I Disappear” „St. Anger” „Frantic” „The Unnamed Feeling” „Some Kind of Monster” „The Ecstasy of Gold” „The Day That Never Comes” „My Apocalypse” „Cyanide” „The Judas Kiss” „All Nightmare Long „Broken, Beat & Scarred” „The View” „Lords of Summer” „Hardwired” „Moth into Flame” „Atlas, Rise!” „Now That We're Dead” „Spit Out the Bone” „Halo on Fire”
Inne utwory	„Seek & Destroy” „Am I Evil?” „Veteran of the Psychic Wars”
Filmy	Cliff ’Em All! 2 of One A Year and a Half in the Life of Metallica For Those About to Rock Live Shit: Binge & Purge Cunning Stunts S&M Classic Albums: Metallica – The Black Album Some Kind of Monster The Videos 1989–2004 Français Pour Une Nuit Orgullo, Pasión y Gloria: Tres Noches en la Ciudad de México The Big Four: Live from Sofia, Bulgaria (z Megadeth, Slayer, Anthrax) Quebec Magnetic S&M2
Powiązane	Dyskografia So What!: Dobrzy, wściekli i brzydcy