Miłosz Stengel
 Miłosz Stengel - portret wydrukowany w "Tygodniku Ilustrowanym" w 1870 | |
| Data urodzenia |
ok. 1844 |
|---|---|
| Zawód | |
Miłosz Emil Stengel (lub Sztengel, ur. ok. 1844, działał do 1877)[1] – aktor i przedsiębiorca teatralny.
Zarządzanie zespołami teatralnymi[edytuj | edytuj kod]
W 1867 r. utworzył teatr prowincjonalny pod patronatem Juliusza Słowackiego. Wizerunek-apoteoza patrona została namalowana na kurtynie. Działalność teatru została zainaugurowana 16 marca 1867 przedstawieniem Mazepy. W tym samym roku wystawiono: Fantazego i Marię Stuart. W repertuarze znalazły się także dramaty innych twórców: W. Szekspira, V. Hugo, A. Fredry, J. Korzeniowskiego i Michała Bałuckiego. Zespół został utworzony w Stanisławowie, a występował w wielu miejscowościach, głównie na terenie Galicji (Brzeżany, Tarnopol, Lwów, Przemyśl, Jarosław, Tarnów, Bochnia, Wieliczka, Wadowice, Nowy Sącz, Jasło, Krosno, Łańcut). W 1868 r. wspólnie z Lechem Nowakowskim złożył podanie o koncesję na otwarcie drugiego teatru polskiego we Lwowie, otrzymał jednak odpowiedź odmowną. Następnie opuścił Galicję. Przez krótki okres w 1870 r. wspólnie z Lechem Nowakowskim prowadził stały teatr polski w Poznaniu, a następnie (po rozwiązaniu spółki) - teatr objazdowy, z którym występował m.in. w Gnieźnie, Wągrowcu, Inowrocławiu, Trzemesznie, Śremie, Gostyniu, Pleszewie, Ostrowie, Bydgoszczy, Toruniu, Chełmnie, Lubawie i Nowym Mieście. W 1871 r. rozwiązał zespół z powodu trudności finansowych i powrócił do Galicji. Dalsze jego losy są mało znane: wiadomo że próbował organizować przedstawienia teatralne w Tarnopolu. W 1877 utworzył we Lwowie teatr ogródkowy "Pod Sroką".[1][2]
Kariera aktorska[edytuj | edytuj kod]
Jako aktor grywał role charakterystyczne, m.in. Miechodmucha (Krakowiacy i górale), Łykalskiego (Majster i czeladnik), Arona (Żydzi) i Pazurkiewicza (również Żydzi)[3][1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Stengel, Sztengel Miłosz, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, Warszawa: PWN, 1973, s. 681-682.
- ↑ Agnieszka Marszałek, Lwowskie przedsiębiorstwa teatralne lat 1872-1886, Kraków: Towarzystwo Naukowe "Societas Vistulana", 1999, s. 133, ISBN 83-909094-7-2.
- ↑ Stanisław Dąbrowski, Dzieje sceniczne, [w:] Józef Korzeniowski, Komedie: Żydzi - Doktor Medycyny - Wąsy i peruka - Majątek albo imię, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1954, s. 368.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Miłosz Stengel, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2023-02-22].
- Stengel Miłosz Emil [w:] Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny - FINA (biogramy-importy) [online] [dostęp 2023-11-17]