Przejdź do zawartości

Mokre (powiat grudziądzki)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mokre
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Wniebowzięcia NMP
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

grudziądzki

Gmina

Grudziądz

Liczba ludności (III 2011)

935[2]

Strefa numeracyjna

56

Kod pocztowy

86-302[3]

Tablice rejestracyjne

CGR

SIMC

0844264

Położenie na mapie gminy wiejskiej Grudziądz
Mapa konturowa gminy wiejskiej Grudziądz, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Mokre”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Mokre”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Mokre”
Położenie na mapie powiatu grudziądzkiego
Mapa konturowa powiatu grudziądzkiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Mokre”
Ziemia53°32′09″N 18°49′06″E/53,535833 18,818333[1]

Mokrewieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie grudziądzkim, w gminie Grudziądz.

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Mokre. W latach 1954–1957 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mokre, po jej zniesieniu w gromadzie Świerkocin, od 1967 powtórnie w gromadzie Mokre. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 935 mieszkańców[2]. Jest drugą co do wielkości miejscowości gminy Grudziądz.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Przez wieś przechodzi droga krajowa nr 55 oraz Międzynarodowy Szlak rowerowy R1.

Komunikacja publiczna

[edytuj | edytuj kod]

Komunikację do wsi zapewniają linie autobusowe Gminnej Komunikacji Publicznej[4].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Odległe 4 km od Grudziądza Mokre to miejscowość znana z lokalnego kultu maryjnego. Założona w końcu XIII w. przez komtura grudziądzkiego (przywilej potwierdzony w 1324 r.), była własnością Zakonu (nazwa niem.: Mockrau), a następnie królów Polski. Krzyżacy ufundowali w niej kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, który do XVI w. należał do diecezji pomezańskiej, później do chełmińskiej, obecnie do toruńskiej.

Kościół Wniebowzięcia NMP

[edytuj | edytuj kod]

W XVI w. stał się ewangelicki, pod koniec XVI w. na fali kontrreformacji był opuszczony, katolicy objęli go ponownie w 1620 r. Po zniszczeniach dokonanych w 1628 roku przez Szwedów, został odbudowany w latach 1641-1650. Znajdował się pod patronatem rodów szlacheckich Białochowskich i Borowskich. Z posług religijnych korzystali tu również wierni z terenu niedalekich Prus Książęcych, pozbawieni opieki duszpasterskiej. Od 1. połowy XVIII w. jest sanktuarium maryjnym, obdarzonym papieskimi odpustami w latach 1759 i 1888.

Świątynia stoi przy bocznej drodze na Wielki Wełcz. Gotycka, masywna, o salowym wnętrzu, wyróżnia się oryginalną ścianą wschodnią o wpół schodkowym, wpół trójkątnym przebudowanym szczycie i niską wieżą u fasady. Ścianę wschodnią przesłania ołtarz główny z około 1641 r., w którym umieszczono barokowy obraz Koronacji Najświętszej Marii Panny, czczony jako cudowny wizerunek Matki Bożej Mokrzańskiej. Bogato zdobioną ambonę ufundowali w 1650 r. mieszkańcy Zakurzewa. XVIII-wieczny ołtarz boczny ma pochodzić z kościoła jezuitów w Grudziądzu. Organy firmy Wilhelm Sauer z Frankfurtu nad Odrą powstały z 1884 r. W 1985 r. ks. prałat Józef Sołobowski zorganizował niewielkie muzeum parafialne.

Inne obiekty zabytkowe

[edytuj | edytuj kod]

W głównym skupisku zabudowy Mokrego znajduje się neogotycki, dawny kościół ewangelicki z 1895 r., który od ostatniej wojny służył jako magazyn, ale w 1990 r. został przekazany Kościołowi rzymskokatolickiemu jako kościół filialny pw. Miłosierdzia Bożego.

Obiekty współczesne

[edytuj | edytuj kod]

W Mokrem znajduje się Szkoła Podstawowa i Gimnazjum wraz z halą sportową, pomnik 1000-lecia Państwa Polskiego, oddana do użytku w 1966 r. We wsi znajduje się też Pomnik Czynu Społecznego z czasów PRL (powstał około 1966 r. dla uczczenia czynów społecznych mieszkańców powiatu grudziądzkiego).

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 82749
  2. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 802 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Logonet Sp, Programmer: Marcin 'MiGoo' Gębski, Rozkłady Jazdy - Gminna Komunikacja [online], Gmina Grudziądz [dostęp 2021-05-19] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 11, Województwo bydgoskie, pod red. Tadeusza Chrzanowskiego i Mariana Korneckiego, z. 7, Powiat grudziądzki, Warszawa, Instytut Sztuki PAN, 1974
  • Jerzy Domasłowski, Sanktuarium Maryjne w Mokrem, Pelplin 1991.
  • Jerzy Domasłowski, Sanktuarium maryjne w Mokrem, "Pielgrzym", R. 2, 1991, nr 2, s. 16
  • Diecezja toruńska.Historia i teraźniejszość, praca zbior. pod red. Stanisława Kardasza, t. 12, Dekanat łasiński, Toruń, Wydaw. Diecezjalne w Toruniu, 1997

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]