Owczary (powiat gorlicki)
49°35′37″N 21°10′25″E/49,593611 21,173611
| wieś | |
.jpg) Zabytkowa cerkiew z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
242[2] |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
38-307[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KGR |
| SIMC |
0464946 |
Położenie na mapie gminy Sękowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |
| 49°35′37″N 21°10′25″E/49,593611 21,173611[1]
| |
Owczary (do 10 lipca 1948 Rychwałd[4]) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Sękowa.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Nazwa wsi pochodzi od niemieckiego słowa Reichwald bogaty las; wielki szmat lasów. Pierwotnie była to wieś niemiecka (zob. Głuchoniemcy). W średniowieczu nie do końca ustalono postać nazwy miejscowości, była oddawana w formie jako Reichwald 1404, Richwald (1404), de Richwald (1426), Richwald (1581). Po drugiej wojnie światowej na skutek działań KUNM została zmieniona urzędowo na Owczary[5].
Wieś została ponownie lokowana na prawie wołoskim w 1417[6][7]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego.
Integralne części miejscowości: Dół, Góra, Kozylów[8].
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[9].
- Cerkiew greckokatolicka pw. Opieki Bogarodzicy (Opieki Matki Bożej) – wybudowana w 1653 roku Jest to cerkiew trójdzielna, konstrukcji zrębowej, nad nawą i prezbiterium oddzielne dachy, potrójnie łamane uskokowo, kolejno przechodzące w smukłe wieżyczki. Prezbiterium i nawę nakrywają kopuły namiotowe. Obecne prezbiterium wzniesione zostało w 1710 roku, a wieża w 1783. Wewnątrz cenne wyposażenie cerkiewne z XVII, XVIII i XIX wieku. Ściany ozdobione polichromią z 1938 roku. Znajduje się tam również barokowy ikonostas oraz barokowe ołtarze boczne[10]. W 1994 roku obiekt otrzymał prestiżową nagrodę Prix Europa Nostra za wzorowo prowadzone prace konserwatorskie. Cerkiew ozdobiona jest polichromią figuralno-ornamentalną z 1938 roku. Ikony z ikonostasu pochodzą z 1712 i 1756 roku. Dwa barokowe ołtarze boczne: lewy ikona Matki Boskiej z Dzieciątkiem, prawy z podobizną św. Mikołaja. W prezbiterium mały ołtarzyk z ikoną Chrystusa Nauczającego[11]. Cerkiew współużytkowana jest przez greckokatolicką parafię Opieki Matki Bożej oraz rzymskokatolicką parafię w Sękowej. Cerkiew znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego. W 2013 została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie.
- Cmentarz wojenny nr 70 z I wojny światowej.
Cmentarz został zaprojektowany przez Hansa Mayra. Spoczywa na nim 87 żołnierzy w 13 grobach zbiorowych oraz 40 pojedynczych poległych w latach 1914–1915.
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
od cerkwi do cmentarza nr 70 (szlak cmentarny)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 95970
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 914 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rzeszowski Dziennik Wojewódzki. R.5, nr 5 (10 lipca 1948) = nr 24 + dod., poz. 46
- ↑ Kazimierz Rymut. Nazwy miejscowe dawnego powiatu Bieckiego s. 42
- ↑ Roman Reinfuss, Śladami Łemków, Wydawnictwo PTTK Kraj, Warszawa 1990, s. 10, ISBN 83-7005-238-X
- ↑ Marek Okoń, Beskidy część wschodnia, Wydawnictwo PTTK Kraj, Kraków 1987, s. 47, ISBN 83-7005-099-9
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-23].
- ↑ G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61444-15-2, ss.122-124
- ↑ Paweł Kutaś „Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce”, Zakrzów 2013, ISBN 978-83-60941-50-8, ss. 92-93
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Rychwałd, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 76.
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
| Nieistn. wieś |
