Oznaki rozpoznawcze rodzajów wojsk i służb

Oznaki rozpoznawcze rodzajów wojsk i służb – plakietki noszone przez wszystkich żołnierzy Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej na prawym rękawie kurtek galowych, wyjściowych i służbowych oraz na płaszczach^[1].

Oznaki przedstawiają stylizowane symbole i barwy odpowiedniego rodzaju wojsk czy służby. Tłoczone były z tworzywa sztucznego na okrągłych, miękkich tarczach w odpowiednim kolorze rysunku i tła. Średnica – 70 mm^[2]. Oznaki noszone były na prawym rękawie kurtki wyjściowej, służbowej oraz płaszcza sukiennego na wysokości 6 cm poniżej wszycia rękawa^[3].

Z dniem 1 października 1989 roku żołnierze zawodowi przestali nosić oznaki rozpoznawcze rodzajów sił zbrojnych, wojsk i służb. Nie dotyczyło to oznak organizacyjnych 1 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej, 6 BPD, 7 Brygady Desantowej, jednostek podhalańskich oraz pododdziałów stołecznej Komendy Garnizonu^[4].

Opis oznak[edytuj | edytuj kod]

Oznaka	Opis
	* oznaka wojsk zmechanizowanych wóz pancerny barwy matowosrebrnej, obwódka żółta, tło granatowe^[2]
	* oznaka wojsk pancernych czołg ze skrzydłem husarskim barwy matowosrebrnej, obwódka pomarańczowa, tło czarne
	* oznaka wojsk lotniczych samolot odrzutowy barwy matowosrebrnej z czerwono-białą szachownicą, obwódka matowosrebrna, tło niebieskie
	* oznaka wojsk rakietowych i artylerii lufa działowa i rakieta barwy matowosrebrnej ułożone na krzyż, obwódka czerwona^[1]^[5], tło zielone
	* oznaka Wojskowej Służby Zdrowia czerwony krzyż na białym tle, wokół wieniec laurowy, obwódka niebieska, tło wiśniowe^[1]^[6]
	* oznaka Wojsk Obrony Powietrznej Kraju samolot, rakieta i antena radiolokacyjna barwy matowosrebrnej, obwódka matowosrebrna, tło niebieskie
	* oznaka Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego, zespołów artystycznych i orkiestr wojskowych stylizowany słowik i harfa w barwach: złotożółto-czerwonej i białej, obwódka złotożółta, tło zgniłej zieleni^[1]^[7]
	* oznaka Wojsk Obrony Przeciwlotniczej dwie równoległe rakiety barwy matowosrebrnej, obwódka żółta, tło zielone
	* oznaka służb technicznych pół koła zębatego i klucz francuski barwy matowosrebrnej, obwódka ciemnoczerwona, tło czarne
	oznaka wojsk chemicznych symbol promieniowania alfa, beta i gamma barwy złotożółtej, obwódka biała, tło czarne^[1]^[8]
	* oznaka wojsk łączności fale i błyskawica barwy matowosrebrnej, obwódka niebieska, tło czarne
	* oznaka jednostki obrony terytorialnej dwa stylizowane karabinki^[9] z nazwą miasta stacjonowania dowództwa jednostki np. „POZNAŃ”, „KATOWICE” barwy matowosrebrnej, obwódka żółta, tło granatowe
	* oznaka Wojsk Obrony Wewnętrznej wóz pancerny barwy matowosrebrnej, obwódka ciemnoczerwona, tło granatowe
	* oznaka służb kwatermistrzowskich fragment muru z cegieł barwy czerwonej, na którym dwa stylizowane skrzydełka barwy białej, zaś pośrodku złocisty kłos zboża, obwódka niebieska, tło wiśniowe^[1]^[10]
	oznaka Wojskowej Służby Wewnętrznej dwa skrzyżowane miecze ostrzami ku dołowi barwy matowosrebrnej, litery: WSW również matowosrebrne, obwódka matowosrebrna, tło khaki
	oznaka sądownictwa wojskowego, prokuratury wojskowej i obsługi prawnej dwa miecze z nałożoną tarczą trójkątną, obwódka pomarańczowa, tło czerwone
	oznaka służby topograficznej stylizowana kula ziemska z siatką geograficzną i łatą geodezyjną, obwódka biała, tło czarne
	oznaka Wojsk Inżynieryjnych stylizowana wizerunek miny przeciwpancernej, obwódka czerwona, tło czarne
	oznaka rozpoznawcza 1 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Tadeusza Kościuszki Srebrny Orzełek 1 Dywizji Piechoty z napisem u dołu 1DZ, obwódka czarna, tło żółte
	oznaka rozpoznawcza 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej W centralnej części emblematu znajduje się rozwinięta czasza spadochronu z opuszczonymi linkami i z pikującym „orłem lotników” pośrodku. Całość otoczona wieńcem z liści laurowych i dębu, obwódka biała, tło bordowe
	oznaka rozpoznawcza 7 Łużyckiej Dywizji Desantowej W centralnej części emblematu znajduje się kotwica otoczona wieńcem z liści laurowych, obwódka biała, tło niebieskie
	oznaka rozpoznawcza 5 Podhalańskiej Brygady Wojsk Obrony Wewnętrznej W centralnej części emblematu znajduje się szarotka otoczona wieńcem z liści laurowych, obwódka srebrna, tło bordowe

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1943–2003; katalog zbioru falerystycznego; 3. s. 84–86.
↑ ^a ^b Mieczysław Wełna: Odznaki i oznaki Ludowego Wojska Polskiego; katalog. s. 93–94.
↑ Informator mundurowy dla żołnierzy niezawodowych (Mund 74/89). Warszawa: 1989, s. 43.
↑ Tomasz Honkisz. Kronika. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1i2/1990. s. 274.
↑ Mieczysław Wełna, Odznaki i oznaki ... s. 93 podał, że obwódka jest pomarańczowa.
↑ Mieczysław Wełna, Odznaki i oznaki ... s. 93 podał, że obwódka jest ciemnoniebieska, a tło amarantowe.
↑ Mieczysław Wełna, Odznaki i oznaki ... s. 93 podał, że oznakę stanowi fantazyjna litera, a tło jest czarne.
↑ Mieczysław Wełna, Odznaki i oznaki ... s. 93 podał, że jest to symbol liter greckich.
↑ Mieczysław Wełna, Odznaki i oznaki ... s. 94 używa określenia „pistolety maszynowe”.
↑ Mieczysław Wełna, Odznaki i oznaki ... s. 94 podał, że obwódka jest ciemnogranatowa, a tło amarantowe.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Mieczysław Wełna: Odznaki i oznaki Ludowego Wojska Polskiego; katalog. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989. ISBN 83-04-02954-5.
Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1943 – 2003; katalog zbioru falerystycznego; 3. Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, 2004. ISBN 83-1109-816-6.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[saw-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1943–2003; katalog zbioru falerystycznego; 3. s. 84–86.

[Wel-2] Mieczysław Wełna: Odznaki i oznaki Ludowego Wojska Polskiego; katalog. s. 93–94.

[3] Informator mundurowy dla żołnierzy niezawodowych (Mund 74/89). Warszawa: 1989, s. 43.

[WPH1i2/1990-4] Tomasz Honkisz. Kronika. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1i2/1990. s. 274.

[5] Mieczysław Wełna, Odznaki i oznaki ... s. 93 podał, że obwódka jest pomarańczowa.

[6] Mieczysław Wełna, Odznaki i oznaki ... s. 93 podał, że obwódka jest ciemnoniebieska, a tło amarantowe.

[7] Mieczysław Wełna, Odznaki i oznaki ... s. 93 podał, że oznakę stanowi fantazyjna litera, a tło jest czarne.

[8] Mieczysław Wełna, Odznaki i oznaki ... s. 93 podał, że jest to symbol liter greckich.

[9] Mieczysław Wełna, Odznaki i oznaki ... s. 94 używa określenia „pistolety maszynowe”.

[10] Mieczysław Wełna, Odznaki i oznaki ... s. 94 podał, że obwódka jest ciemnogranatowa, a tło amarantowe.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Rodowód	Związek Patriotów Polskich PSZ w ZSRR (1943–1944) Armia Ludowa
Instytucje centralne	Naczelne Dowództwo (1944) Sztab Główny ND Główny Sztab Formowania Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Główne Kwatermistrzostwo
Formacje	1 AWP 2 AWP piechota na froncie wsch. broń pancerna na froncie wsch. artyleria na froncie wsch. Wojska Ochrony Pogranicza Wojskowa Służba Wewnętrzna
Struktura organizacyjna	OdB 1 Korpusu PSZ w ZSRR OdB WP w 1949 OdB WP w okresie stalinizmu OdB WP na przełomie lat 50/60 XX w. WP w latach 80.
Działania wojsk	bitwa pod Lenino przyczółki pod Dęblinem i Puławami przyczółek warecko-magnuszewski przyczółki warszawskie Praga Warszawa przełamanie Wału Pomorskiego operacja pomorska bitwa o Kołobrzeg forsowanie Nysy operacja łużycka forsowanie Odry operacja berlińska GO Rzeszów akcja „Wisła” GO Wisła Poznański Czerwiec Operacja „Dunaj” Grudzień 1970 wzgórza Golan stan wojenny w Polsce
Stalinizm w wojsku	Główny Zarząd Informacji obława augustowska walka z partyzantką niepodległościową i antykomunistyczną proces Tatar-Utnik-Nowicki proces generałów Uroczysko Baran Wojskowy Korpus Górniczy Kwatera na Łączce
Szkolnictwo wojskowe	ASG WAP WAT WAM WSOWOP WSOWZ SOR TOSWLot COS WSW