Polski Kontyngent Wojskowy w Syrii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Rozdzielająco-Obserwacyjnych Organizacji Narodów Zjednoczonych w Syryjskiej Republice Arabskiej
POLLOG (1974-1993)
POLBATT (1993-2009)
 ONZ UNDOF
Ilustracja
Wzgórza Golan
Historia
Państwa wystawiające

 Polska

Państwa mandatowe

 Syria

Rozpoczęcie misji

5 czerwca 1974

Zakończenie misji

22 października 2009

Liczba zmian

67:
36 POLLOG,
31 POLBATT

Dowódcy
Pierwszej zmiany

mjr Eugeniusz Nowak

Ostatniej zmiany

ppłk Mariusz Jurek

Konflikt zbrojny
wojna Jom Kipur (wojny izraelsko-arabskie)
Organizacja
Typ

inżynieryjny, logistyczny (do 1993), operacyjny (od 1993)

Podporządkowanie

Kwatera Główna UNDOF

Skład

kompania logistyczna (1974-1993), batalion piechoty (1993-2009)

Liczebność

ok. 90 żołnierzy (1974-1979)
ok. 130-150 żołnierzy (1979-1993)
ok. 360 żołnierzy (1993-2009)

Dyslokacja

Camp Faouar, Camp Ziouani

Polski Kontyngent Wojskowy w Syrii (PKW UNDOF, PKW Syria, ang. Polish Contingent, POLCON) – wydzielony komponent Sił Zbrojnych RP, przeznaczony początkowo do zabezpieczenia logistycznego, a od 1993 do rozdzielenia wojsk izraelsko-syryjskich na Wzgórzach Golan. Działał od 1974 (do 1979 jako część polskiego kontyngentu w Egipcie) do 2009, przez co był najdłużej istniejącym polskim kontyngentem wojskowym. Jednostka Wojskowa 5577.

PKW Syria na przestrzeni lat nosił następujące oficjalne nazwy:

  • 1974-1979: Wydzielona Grupa Polskiej Wojskowej Jednostki Specjalnej Doraźnych Sił Zbrojnych Organizacji Narodów Zjednoczonych na Bliskim Wschodzie (WG PWJS),
  • 1979-1999: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Zbrojnych Organizacji Narodów Zjednoczonych,
  • 1999-2009: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Rozdzielająco-Obserwacyjnych Organizacji Narodów Zjednoczonych w Syryjskiej Republice Arabskiej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

31 maja 1974 został podpisany rozejm izraelsko-syryjski, kończący wojnę między tymi krajami. Jednym z jego postanowień było ustanowienie Sił ONZ Nadzoru Rozdzielenia Wojsk (UNDOF), stacjonujących w strefie buforowej między wrogimi wojskami. Wydzielone zostały z Drugich Doraźnych Sił Zbrojnych ONZ (UNEF II), a w ich skład weszły dwa bataliony piechoty (austriacki i peruwiański) oraz wspierające je kompanie logistyczne (kanadyjska i polska).

POLLOG[edytuj | edytuj kod]

POLLOG (polska kompania logistyczna), czyli Wydzielona Grupa Polskiej Wojskowej Jednostki Specjalnej, na Wzgórza Golan wjechała 5 czerwca, po jednodniowym przejeździe przez Półwysep Synaj i Izrael (3 czerwca nastąpił przerzut lotniczy niewielkiej grupy awangardowej). Został on rozlokowany w obozie Kanaker, dzieląc go z Austriakami. W tym samym roku POLLOG i AUSBATT przeniesiono do Camp Faouar[1].

Do zadań WG PWJS należały:

  • przystosowanie obozu,
  • rozminowywanie terenu,
  • transport ludzi, materiałów budowlanych, sprzętu i żywności do obozu oraz na pozycje austriackie[2].

Działania te odbywały się w trudnej sytuacji. Baza nie była przygotowana, ciężkie warunki górskie utrudniały prace kompanii transportowej, wyposażonej w nieprzystosowane Stary 660 i Nysy (priorytetowa rola PWJS UNEF oraz późniejszy kryzys gospodarczy w Polsce spowodowały, że park samochodowy był powoli wymieniany, uzupełniany i urozmaicany, głównie w samochody produkcji zagranicznej). Jednak według opinii przełożonych kompania bardzo dobrze spełniała postawione jej zadania, mimo iż pomoc krajowa ograniczała się do wydzielenia w 1975 z kontyngentu w Egipcie patrolu rozminowania[3].

Duże zmiany nastąpiły w 1979, kiedy to skończył się mandat UNEF II i PWJS wycofywała się do kraju. Oznaczało to usamodzielnienie się Wydzielonej Grupy, którą wzmocniono 60 żołnierzami oraz przekształcono w Polski Kontyngent Wojskowy w Syrii. Jego zadania pozostały niezmienione[4].

Na początku lat 90., w związku z trudną sytuacją ekonomiczną ONZ (wynikającą z powoływaniem nowych misji), Rada Bezpieczeństwa ONZ postanowiła o restrukturyzacji UNDOF. Przeprowadzić ją miał nowy Force Commander – gen. dyw. Roman Misztal. W 1992 POLLOG zmniejszył się do ok. 130 osób, zaś FINBATT rozpoczął wycofywanie się (rząd fiński argumentował to problemami gospodarczymi) i postanowiono, że jego miejsce zajmie POLBATT[5].

POLBATT[edytuj | edytuj kod]

Grupa przygotowawcza batalionu przybyła 1 listopada i rozpoczęła zapoznawanie się z rejonem odpowiedzialności i zadaniami, 1 i 8 grudnia przetransportowano zasadniczą część kontyngentu. Był to drugi w historii polski batalion operacyjny w misji pokojowej (pierwszy był w kontyngencie w Chorwacji), sformowany przez Krakowski Okręg Wojskowy[6].

8 grudnia 1993 POLBATT oficjalnie przejął obowiązki FINBATT-u (na którym polskie dowództwo wzorowało strukturę batalionu, lecz ostatecznie okazała się ona niekorzystna i ją zmieniono), obejmujące:

  • ochronę cywilów i pracowników ONZ,
  • patrolowanie wyznaczonej strefy buforowej,
  • rozdzielanie wojsk izraelskich i syryjskich,
  • utrzymywanie posterunków[7].
Żołnierze POLBATT na patrolu

Dowództwo batalionu z kompanią zabezpieczenia stacjonowało w Camp Ziouani (razem z Kwaterą Główną UNDOF oraz plutonem policji wojskowej). Obie kompanie manewrowe (2/3 PKW) obsadzały południowy rejon odpowiedzialności sił ONZ, obejmujący ok. 30 posterunków i punktów obserwacyjnych. Podobnie jak POLLOG, POLBATT był oceniany bardzo pozytywnie, a na kontrolowanym terenie nie dochodziło do naruszeń warunków rozejmu. Ponadto działalność na Wzgórzach Golan w ramach sił wielonarodowych pozwoliła polskim żołnierzom na zapoznanie się z procedurami, co okazało się bardzo przydatne w późniejszych kontyngentach i przy akcesji do NATO[8].

W związku z ogólnym wycofywaniem kontyngentów z misji oenzetowskich, PKW Syria 22 października 2009 przekazał obowiązki kontyngentowi filipińskiemu i 18 listopada, po 35 latach funkcjonowania został wycofany do kraju[9] (w Syrii pozostało jedynie dwóch oficerów Marynarki Wojennej, pełniących służbę w HQ UNDOF, zakończoną 9 kwietnia 2010).

W trakcie misji UNDOF zginęło 9 polskich żołnierzy[10].

Tradycje Polskiego Kontyngentu Wojskowego w UNDOF kontynuował Ośrodek Szkolenia na potrzeby Sił Pokojowych, od 2004 Centrum Szkolenia na Potrzeby Sił Pokojowych[11]

Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

Sztandar POLBATT – PKW Syria
Sztandar POLBATT – PKW Syria

Struktura organizacyjna I-XI zmiany Wydzielonej Grupy Polskiej Wojskowej Jednostki Specjalnej w UNDOF:

  • Dowództwo WG PWJS – POLLOG (polska kompania logistyczna)

Czas trwania, dowódcy oraz liczebność poszczególnych zmian[12]:

Zmiana Początek Koniec Dowódca Liczebność
I 06.1974 12.1974 mjr Eugeniusz Nowak ok. 90
II 12.1974 06.1975 ppłk Edward Piorun
III 06.1975 12.1975 mjr Stanisław Kaczmar
IV 12.1975 06.1976 mjr Ryszard Romańczuk
V 06.1976 12.1976 ppłk Eugeniusz Rutkowski
VI 12.1976 06.1977 ppłk Jan Próchniewski
VII 06.1977 12.1977 ppłk Jerzy Bielecki
VIII 12.1977 06.1978 kmdr por. Piotr Kołodziejczyk
IX 06.1978 12.1978 ppłk Stanisław Kaczmar
X 12.1978 06.1979 ppłk Józef Wiesiołek
XI 06.1979 12.1979 ppłk Bogdan Niemczynowski

Struktura organizacyjna XII-XXXVI zmiany PKW UNDOF:

  • Dowództwo PKW – POLLOG (polska kompania logistyczna)
    • pluton budowlany
    • pluton saperów
    • pluton transportowy
    • pluton zabezpieczenia
    • laboratorium medyczne

Czas trwania, dowódcy oraz liczebność poszczególnych zmian:

Zmiana Początek Koniec Dowódca Liczebność
XII 12.1979 06.1980 ppłk Czesław Laszczkowski ok. 130-150
XIII 06.1980 12.1980 ppłk Józef Chmiel
XIV 12.1980 06.1981 ppłk Tomasz Połujan
XV 06.1981 12.1981 ppłk Stanisław Balawender
XVI 12.1981 06.1982 ppłk Andrzej Prus
XVII 06.1982 12.1982 ppłk Mikołaj Rokosz
XVIII 12.1982 06.1983 ppłk Ludomir Schab
XIX 06.1983 12.1983 ppłk Edward Gwóźdź
XX 12.1983 06.1984 płk Leon Załuska
XXI 06.1984 12.1984
XXII 12.1984 06.1985 ppłk Zbigniew Urbaniak
XXIII 06.1985 12.1985 ppłk Zbigniew Łubiński
XXIV 12.1985 06.1986 ppłk Wiesław Pietrzak
XXV 06.1986 12.1986 ppłk Ryszard Pawłowski
XXVI 12.1986 06.1987 ppłk Roman Gralewski
XXVII 06.1987 12.1987 ppłk Andrzej Kobielski
XXVIII 12.1987 06.1988 ppłk Piotr Lemanowicz
XXIX 06.1988 12.1988 ppłk Wincenty Cybulski
XXX 12.1988 06.1989 ppłk Fryderyk Czekaj
XXXI 06.1989 02.1990 ppłk Jerzy Kubisz
XXXII 02.1990 06.1991 ppłk Jan Oleksa
XXXIII 06.1991 02.1992 ppłk Krzysztof Bergier
XXXIV 02.1992 10.1992 ppłk Mieczysław Bieniek
XXXV 10.1992 06.1993 ppłk Andrzej Kobielski
XXXVI 06.1993 12.1993 ppłk Maciej Petrykat

Struktura organizacyjna I-XXXI zmiany PKW UNDOF:

  • Dowództwo PKW – POLBATT (polski batalion operacyjny)
    • 1 kompania piechoty Falcon
      • 1 pluton piechoty
      • 2 pluton piechoty
      • 3 pluton piechoty
      • 4 pluton piechoty
      • pluton dowodzenia i zabezpieczenia
    • 2 kompania piechoty Scorpion
      • 1 pluton piechoty
      • 2 pluton piechoty
      • 3 pluton piechoty
      • pluton dowodzenia i zabezpieczenia
    • kompania zabezpieczenia SVC
      • pluton łączności
      • pluton medyczny
      • pluton logistyczny
      • drużyna dowodzenia
    • pluton dowodzenia
    • personel w HQ UNDOF i MP

Czas trwania, dowódcy oraz liczebność poszczególnych zmian:

Zmiana Początek Koniec Dowódca Liczebność
I 12.1993 09.1994 ppłk Jerzy Kwaśnik ok. 360
II 09.1994 12.1994 ppłk Włodzimierz Potasiński
III 12.1994 06.1995 ppłk Edward Gruszka
IV 06.1995 03.1996
V 03.1996 09.1996 ppłk Bronisław Kwiatkowski
VI 09.1996 03.1997 ppłk Kazimierz Wójcik
VII 03.1997 09.1997
VIII 09.1997 03.1998 ppłk Tadeusz Sapierzyński
IX 03.1998 09.1998 ppłk Marian Miszczyszyn
X 09.1998 03.1999 ppłk Wojciech Szmajda
XI 03.1999 09.1999 ppłk Zbigniew Wójt
XII 09.1999 03.2000 ppłk Wojciech Aksamit
XIII 03.2000 09.2000 ppłk Jerzy Różak
XIV 09.2000 03.2001 ppłk Grzegorz Koń
XV 03.2001 09.2001 ppłk Jerzy Kubrak
XVI 09.2001 03.2002 ppłk Janusz Bronowicz
XVII 03.2002 10.2002
XVIII 10.2002 03.2003 ppłk Ryszard Łozecki
XIX 03.2003 10.2003
XX 10.2003 03.2004 ppłk Wiesław Orkisz
XXI 03.2004 10.2004
XXII 10.2004 03.2005 ppłk Rajmund Andrzejczak
XXIII 03.2005 10.2005
XXIV 10.2005 03.2006 ppłk Zbigniew Paduch
XXV 03.2006 09.2006
XXVI 09.2006 03.2007 ppłk Tomasz Gral
XXVII 03.2007 09.2007 ppłk Jarosław Gromadziński
XXVIII 09.2007 03.2008 ppłk Jerzy Sulima
XXIX 03.2008 09.2008 ppłk Krzysztof Malankiewicz
XXX 09.2008 03.2009 ppłk Dariusz Adamczyk
XXXI 03.2009 11.2009 ppłk Mariusz Jurek
Koperta Wojskowej Poczty Polowej
Baretka Medalu w Służbie Pokoju UNDOF

POLCON w strukturze UNDOF na przestrzeni lat[13]:

Jednostka Państwo Kontyngent Okres
Batalion Operacyjny  Austria AUSBATT 1974-2013
 Fidżi FIJIBATT od 2013
Batalion Operacyjny  Peru PERBATT 1974-1975
 Iran IRANBATT 1975-1979
 Finlandia FINBATT 1979-1993
 Polska POLBATT 1993-2009
 Filipiny PHILBATT 2009-2014
zabezpieczenie logistyczne  Polska
 Kanada 		POLLOG
CANLOG 		1974-1993
1974-1996
 Kanada LOGBATT 1996-2006
 Indie LOGBATT od 2006

Ponadto dwóch Polaków piastowało funkcję dowódcy (Force Commander) UNDOF. Byli to:

Trzech było szefami sztabu (Chief of Staff) UNDOF:

  • 1994-1995 – gen. bryg. Jan Kempara
  • 1998-2001 – płk Józef Kowalczyk
  • 2006-2008 – płk Andrzej Ostrowski

Kontyngent w kulturze masowej[edytuj | edytuj kod]

Główny bohater filmu Sara z 1997 w reżyserii Macieja Ślesickiego, Leon (grany przez Bogusława Lindę), służył w siłach ONZ na Wzgórzach Golan[14].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ciechanowski 2009 ↓, s. 161-165.
  2. ↑ Ciechanowski 2009 ↓, s. 168.
  3. ↑ Ciechanowski 2009 ↓, s. 165-170.
  4. ↑ Ciechanowski 2009 ↓, s. 170.
  5. ↑ Ciechanowski 2010 ↓, s. 98.
  6. ↑ Ciechanowski 2010 ↓, s. 98-102.
  7. ↑ Ciechanowski 2010 ↓, s. 102-105.
  8. ↑ Ciechanowski 2010 ↓, s. 106-116.
  9. ↑ Siły ONZ do Obserwacji Rozdzielenia Wojsk. wojsko-polskie.pl. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
  10. ↑ Polegli w Syrii. wojsko-polskie.pl. [dostęp 2023-07-12]. (pol.).
  11. ↑ DECYZJA Nr 237/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 4 września 2002 r. w sprawie przejęcia sztandaru, dziedzictwa tradycji, imienia patrona oraz dorocznego Święta Wojskowego Centrum Szkolenia dla potrzeb Sił Pokojowych Organizacji Narodów Zjednoczonych przez Ośrodek Szkolenia na potrzeby Sił Pokojowych w Kielcach.
  12. ↑ Czesław Marcinkowski (red.), Misje pokojowe – 60 lat polskiego zaangażowania, „Zeszyty Naukowe. Bezpieczeństwo Narodowe”, 2/2014, Wszechnica Polska Szkoła Wyższa w Warszawie, luty 2014, s. 31, ISSN 2300-990X [dostęp 2021-12-14].
  13. ↑ Harinder Billing: UNDOF: A New Beginning. Camp Faouar: UNDOF, 2014, s. 19-27.
  14. ↑ Sara. filmweb. [dostęp 2011-02-18].


Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Grzegorz Ciechanowski: Żołnierze polscy w misjach i operacjach pokojowych poza granicami kraju w latach 1953–1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009. ISBN 978-83-7611-012-7.
  • Grzegorz Ciechanowski: Polskie kontyngenty wojskowe w operacjach pokojowych 1990–1999. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010. ISBN 978-83-7611-531-3.
  • Piotr Lotarski, Polski Kontyngent Wojskowy (POLBATT) w Syrii w siłach pokojowych ONZ w latach 1993–2009, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej, 2014, ISBN 978-83-7523-362-9, OCLC 907373828.
Polskie kontyngenty wojskowe
NATOUEONZInne

Aktualne

Zakończone

Aktualne

Zakończone

Aktualne

Zakończone

Aktualne

Zakończone

Ludowe Wojsko Polskie
Rodowód
Instytucje centralne
Formacje
Struktura organizacyjna
Działania wojsk
Stalinizm w wojsku
Szkolnictwo wojskowe

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Polski_Kontyngent_Wojskowy_w_Syrii&oldid=72586609”