Paweł Dąbek

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Paweł Dąbek
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

24 września 1908
Piotrków

Data i miejsce śmierci

19 września 1987
Lublin

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Robotniczo-Chłopska Organizacja Bojowa
Gwardia Ludowa
Związek „Orzeł”

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Order Budowniczych Polski Ludowej Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Partyzancki Krzyż Oświęcimski Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal 10-lecia Polski Ludowej Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego Medal im. Ludwika Waryńskiego Order Czerwonego Sztandaru

Paweł Dąbek (ur. 24 września 1908 w Piotrkowie, zm. 19 września 1987 w Lublinie) – polski polityk i wojskowy, generał brygady Wojska Polskiego, wojewoda lubelski (1949–1950), wieloletni przewodniczący prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej województwa lubelskiego; poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL II, III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji. Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Piotra i Franciszki z Siatkowskich[1][2]. W latach 1930–1931 członek Związku Niezależnej Młodzieży Demokratycznej. Od 1931 do 1938 należał do Komunistycznej Partii Polski. W 1935 ukończył studia prawnicze na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

W trakcie wojny obronnej 1939 walczył w szeregach Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie”. W latach 1941–1942 członek Robotniczo-Chłopskiej Organizacji Bojowej. W 1942 został działaczem Polskiej Partii Robotniczej[1]. Następnie oficer oraz dowódca Lubelskiego Okręgu Gwardii Ludowej. W 1943 został aresztowany i był więziony w obozie koncentracyjnym na Majdanku. Na terenie obozu zorganizował Związek „Orzeł”, który przygotował ucieczkę przez druty trzech osób w marcu 1944[1]. Od 9 września 1944 był posłem do Krajowej Rady Narodowej, reprezentując Polską Partię Robotniczą. Zgłoszony został przez Wojewódzką Radę Narodową w Lublinie. Od 1945 do 1946 był instruktorem Wydziału Przemysłowego Komitetu Centralnego PPR. W okresie 1946–1952 i 1956–1981 członek Komitetu Wojewódzkiego i jego egzekutywy kolejno w PPR i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (do której przystąpił wraz z PPR w grudniu 1948) w Lublinie; od 1947 do 1948 III sekretarz KW PPR, a w latach 1948–1949 sekretarz organizacyjny KW PPR i PZPR. W latach 1959–1968 zastępca członka Komitetu Centralnego PZPR. Od 1984 do 1987 ponownie zasiadał w KW partii w Lublinie[1].

W latach 1944–1946, 1950–1952 oraz 1956–1969 przewodniczący prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej województwa lubelskiego. W okresie 1949–1950 wojewoda lubelski. W 1947 uzyskał mandat posła na Sejm Ustawodawczy w okręgu Zamość z ramienia Polskiej Partii Robotniczej. Zasiadał w Komisji Przemysłowej, Komisji Prawniczej i Regulaminowej oraz w Komisji Skarbowej. W 1957, 1961, 1965, 1969, 1972, 1976 i 1980 ponownie uzyskiwał mandat posła jako reprezentant Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Do Sejmu Ustawodawczego oraz Sejmu III, IV, V i VI kadencji dostał się z okręgu Zamość, do Sejmu II kadencji z okręgu Tomaszów Lubelski, a do Sejmu VII i VIII kadencji z okręgu Lublin[3].

W okresie 1946–1977 prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Opieki nad Majdankiem. Od 1949 prezes Zarządu Wojewódzkiego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Lublinie, a także członek Rady Naczelnej i Zarządu Głównego ZBoWiD; od 1985 członek prezydium Rady Naczelnej ZBoWiD. Członek honorowy Lubelskiego Towarzystwa Naukowego. Od 1952 do 1955 pełnił funkcję prezesa Wojewódzkiego Związku Gminnych Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Krakowie oraz w Kielcach (Radomiu). W latach 1969–1976 dyrektor Wydawnictwa Lubelskiego. W 1971 został przewodniczącym Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w Lublinie. W 1974 wybrany w skład Zarządu Głównego, a w 1983 w skład Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej; od 1980 prezesował Okręgowi Lubelskiemu TPPR[1]. W latach 80. członek Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego[4].

W październiku 1980 otrzymał awans na stopień generała brygady w stanie spoczynku. Nominację wręczył mu w Belwederze przewodniczący Rady Państwa prof. Henryk Jabłoński.

Pochowany został 26 września 1987 w Alei Zasłużonych na cmentarzu wojskowo-komunalnym przy ul. Lipowej w Lublinie (kwatera P3AZ-1-1) wraz z żoną, Krystyną Dąbek z domu Bartoszewską (1913–1992)[5]. W pogrzebie w imieniu władz uczestniczyli: członek Biura Politycznego KC PZPR, sekretarz KC PZPR gen. broni Józef Baryła oraz prezes Zarządu Głównego ZBoWiD gen. broni Józef Kamiński.

Grób gen. Pawła Dąbka na cmentarzu przy ul. Lipowej

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Mieszkał w Lublinie. Był żonaty z Krystyną z domu Bartoszewską (zmarła w 1992). Małżeństwo miało córkę[6].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL. bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2020-08-30].
  2. ↑ Akt urodzenia Pawła Dąbka (nr 332/1908). szukajwarchiwach.gov.pl. [dostęp 2023-02-03].
  3. ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. [dostęp 2020-08-30].
  4. ↑ „Trybuna Robotnicza”, nr 109 (12 961), 10 maja 1983, s. 6.
  5. ↑ Informacje w serwisie Grobonet. [dostęp 2020-08-30].
  6. ↑ Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom I: A–H, Toruń 2010, s. 318.
  7. ↑ Zaszczytne wyróżnienie i uhonorowanie najbardziej zasłużonych ludzi pracy, „Dziennik Polski”, 1974, nr 172, s. 1.
  8. ↑ Lista odznaczonych, „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 20 lipca 1964, s. 2.
  9. ↑ Stefan Oberleitner, Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705–1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944–1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 123.
  10. ↑ 150 żołnierzy Września otrzymało medale „Za udział w wojnie obronnej 1939”, „Trybuna Robotnicza”, nr 175, 2 września 1981, s. 2.
  11. ↑ W uznaniu zasług, „Życie Partii”, nr 3, 10 lutego 1988, s. 20.
  12. ↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410.
  13. ↑ Uroczyste posiedzenie Prezydium Rady Naczelnej ZBoWiD, „Dziennik Bałtycki”, nr 177, 26 lipca 1984, s. 2.
  14. ↑ „Wojskowy Przegląd Historyczny”, nr 3, 1967, s. 390.
  15. ↑ Nadzwyczajna sesja Sejmu, „Trybuna Robotnicza”, nr 172, 22 lipca 1966, s. 1.
  16. ↑ Uhonorowani pamiątkowymi medalami, „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30 grudnia 1983, s. 3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Strona sejmowa posła VIII kadencji.
  • Kto jest kim w Polsce 1984, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1984, s. 154.
  • Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom I: A–H, Toruń 2010, s. 316–318.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Paweł_Dąbek&oldid=72441377”