Przejdź do zawartości

Plac Ignacego Daszyńskiego w Częstochowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
plac Ignacego Daszyńskiego
Stare Miasto
Ilustracja
Kościół św. Zygmunta, najstarsza budowla przy pl. Ignacego Daszyńskiego
Państwo

 Polska

Miejscowość

Częstochowa

Plan
Plan przebiegu ulicy
Położenie na mapie Częstochowy
Mapa konturowa Częstochowy, w centrum znajduje się punkt z opisem „plac Ignacego Daszyńskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „plac Ignacego Daszyńskiego”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „plac Ignacego Daszyńskiego”
Ziemia50°48′42,0″N 19°07′36,0″E/50,811667 19,126667

Plac Ignacego Daszyńskiego w Częstochowie, do 1934 nazywany Nowym Rynkiem – plac w centrum Częstochowy, w dzielnicy Stare Miasto, nazwany imieniem premiera Polski – Ignacego Daszyńskiego.

Na placu zbiega się sześć ulic: al. Najświętszej Maryi Panny., ul. Warszawska, ul. Krakowska, ul. Mirowska, ul. Ogrodowa i ul. Berka Joselewicza.

Plac leży na drodze pątniczej na Jasną Górę i sąsiaduje ze Starym Rynkiem.

Historia[1]

[edytuj | edytuj kod]

Pierwotnie, od średniowiecza, mieścił się tu cmentarz, wykorzystywany jako cmentarz grzebalny przez pobliską parafię. Na jego terenie znajdowała się kaplica św. Krzyża. Cmentarz został powiększony w roku 1643, natomiast w roku 1825, przy wytyczaniu Alei NMP, cmentarz zlikwidowano i przeniesiono w okolice ulic Fabrycznej (Mielczarskiego) i Ogrodowej, a później na Kule.

Północna i południowa pierzeja zabudowane są XIX-wiecznymi kamienicami, późnoklasycystycznymi, eklektycznymi i bezstylowymi, głównie jedno- i dwupiętrowymi.

Początkowo nazywany Nowym Rynkiem, gdyż na nim odbywały się targi aż do 1934, kiedy przeniesiono je na Rynek Narutowicza na Zawodziu. Później nadano mu imię Ignacego Daszyńskiego (obowiązujące także dziś). W czasie II wojny światowej nosił nazwę Ostring i znajdował się w obrębie „dużego getta”. Podczas jego likwidacji plac stał się miejscem koncentracji i selekcji Żydów wywożonych do Treblinki. W okresie PRL-u plac nosił imię Marcelego Nowotki. W tym czasie w jego środkowej części wznosił się pomnik zwycięstwa Armii Radzieckiej.

Przez wschodnią część placu aż do 1976, gdy wybudowano trasę średnicową omijającą centrum od wschodu, przebiegał ruchliwy trakt z Warszawy do Katowic.

Na wschód od placu znajduje się jest kościół św. Zygmunta pochodzący z XIV w., będący najstarszą świątynią w mieście. Pierwotnie składał się z prezbiterium, nawy głównej i gotyckiej wieży. W XV w. na południe od kościoła wzniesiono dwukondygnacyjny klasztor paulinów (obecnie plebania) połączony na piętrze z kościołem krytym gankiem wspartym na dwóch arkadach. W XVII w. dobudowano kaplice św. Grzegorza (od strony południowej) i św. Anny (od północy) oraz zakrystię. Wielokrotnie palony, dewastowany i plądrowany. Odbudowany w II połowie XVIII w. z przekształceniem na budowlę trójnawową i dobudowaniem dwóch wież. Odebrany paulinom po powstaniu styczniowym. Wystrój wnętrza i forma barokowe z pozostałościami gotyckimi.

W latach 60. XX wieku Włodzimierz Błaszczyk, dyrektor Muzeum Regionalnego i archeolog, opisywał efekty wykopalisk prowadzonych na pl. Daszyńskiego. Archeolodzy odkryli resztki miejskich obwarowań, w tym bramy, budynku przybramnego i fundamentów murów, które pochodziły prawdopodobnie z XVI wieku. Mury zachowały się do wysokości 1,5 metra. W planie znalazły częściowa rekonstrukcja obiektów i obiekt turystyczny, ale ostatecznie zabytki zostały zakopane[2].

12 października 2008 odsłonięty został pomnik papieża Jana Pawła II, który usytuowany jest w centralnej części placu.

Zabytkowa zabudowa

[edytuj | edytuj kod]

Do rejestru zabytków wpisane są następujące budynki[3]:

  • kościół św. Zygmunta, nr rej.: A/3/76 z 13 lutego 1978
  • kamienica dwupodwórzowa z oficynami pod nr 2, nr rej.: A/299/10 z 19 marca 2010
  • kamienica pod nr 5, nr rej.: 408/86 z 16 czerwca 1986
  • kamienica pod nr 6, nr rej.: 406/86 z 16 czerwca 1986
  • kamienica pod nr 10, nr rej.: 405/86 z 16 czerwca 1986
  • kamienica pod nr 11, nr rej.: 409/86 z 16 czerwca 1986
  • kamienica pod nr 13, nr rej.: 531/90 z 4 lipca 1990
  • kamienica pod nr 14, nr rej.: 404/86 z 16 czerwca 1986
  • kamienica pod nr 15, nr rej.: 403/86 z 16 czerwca 1986

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Mirosław Zwoliński: Przewodnik po Częstochowie. Częstochowa: Oddział PTTK Huty "Częstochowa", 1997. ISBN 83-902642-2-6.
  2. Tadeusz Piersiak: Będzie śmietnik zamiast Starego Rynku?. Gazeta Wyborcza, 2011-03-27. [dostęp 2011-03-27]. (pol.).
  3. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2010-01-17].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]