Portal:Wojsko/ArtykułNaMedal/Archiwum/2007

North American P-51 Mustang / 2 stycznia

North American P-51 Mustang - amerykański jednosilnikowy myśliwiec okresu II wojny światowej zaprojektowany na zlecenie RAF-u, produkowany w zakładach North American Aviation (NAA) w Stanach Zjednoczonych (zakłady w Kalifornii i Teksasie) oraz w znacznie mniejszej liczbie przez Commonwealth Aircraft Corporation w Australii. Używany był przez USA i ich sojuszników zarówno podczas II wojny światowej jak i wojny koreańskiej (jako samolot szturmowy). Udana konstrukcja z 1940 roku sprawiła, że ostatni projekt samolotu bojowego opartego na P-51 zamknięto dopiero w 1986 roku kończąc tym samym 46 lat rozwoju jednej konstrukcji. Obecnie wiele z tych maszyn znajduje się w rękach prywatnych. Latają one podczas pokazów i zawodów sportowych. Ogółem wyprodukowano 15–16 tys. Mustangów.

George Patton / 30 stycznia

George Smith Patton Junior był amerykańskim generałem z okresu II wojny światowej. Brał udział w amerykańskiej „ekspedycji karnej” do Meksyku, walczył w I wojnie światowej gdzie stworzył pierwszą amerykańską jednostkę pancerną. Niezwykle wymagający, z jednej strony głęboko religijny i znakomicie wykształcony, a z drugiej wulgarny i często porywczy Patton już za życia uzyskał niemalże status legendy. Nakręcony w 1970 film o jego życiu zdobył 7 Oskarów, jego imieniem nazwano także serię czołgów podstawowych.

Alianckie środki desantowe w II wojnie światowej / 2 marca

Alianckie środki desantowe w II wojnie światowej – w czasie II wojny światowej alianci stanęli wobec nieznanego dotąd problemu w postaci czekających ich licznych morskich operacji desantowych zarówno na Pacyfiku, jak i w Europie, a tym samym wobec konieczności skonstruowania i zbudowania różnorodnych jednostek lądujących, zaopatrzeniowych oraz wsparcia. Najwięcej skonstruowano pojazdów uderzeniowych (ponad 20 000 LCA, ponad 14 000 LVT(1-4) Amtrac i ponad 12 000 LCM(1-7)) oraz Barek Desantowych Piechoty (ponad 12 000). Między innymi dzięki temu wielkiemu wysiłkowi udało się wygrać wojnę z Japonią jak i z Niemcami, odzyskując zajęte przez nie wcześniej tereny. Za środki desantowe uznaje się w pierwszej kolejności te, które brały udział w pierwszych etapach operacji, atakując plaże i wysadzając na nich pierwsze oddziały szturmowe piechoty morskiej, a także okręty desantowe wielorakiego przeznaczenia i różnej wielkości.

Niszczyciel rakietowy / 2 kwietnia

Niszczyciel rakietowy to klasa współczesnych i wszechstronnie uzbrojonych dużych okrętów, zdolnych prowadzić walkę z celami nawodnymi, podwodnymi oraz powietrznymi, a czasem nawet atakować obiekty na lądzie. Na takie okręty jak współczesne niszczyciele i na posiadanie większej ich ilości, mogą sobie obecnie pozwolić tylko największe z marynarek wojennych świata. W wielu innych zostały one zastąpione przez fregaty i korwety, o również rosnących możliwościach bojowych. Polska Marynarka Wojenna posiadała w swojej historii dwa niszczyciele rakietowe, oba noszące imię ORP "Warszawa".

Able Archer 83 / 1 maja

Able Archer 83 – kryptonim obejmujących Europę NATO-wskich ćwiczeń trwających od 2 listopada 1983 roku przez dziesięć dni i mających symulować zmasowany atak jądrowy. Uwzględniono w nich użycie nowego formatu szyfrowanej komunikacji, zarządzano cisza ciszę radiową i symulowany alarm DEFCON 1. Aktywny udział wzięły głowy europejskich państw. Realizm tych ćwiczeń w połączeniu z pogarszającymi się wówczas stosunkami pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim i spodziewaną instalacją w Europie pocisków balistycznych MGM-31 Pershing, sprawił, iż niektórzy w Związku Radzieckim uwierzyli, że Able Archer 83 to prawdziwy atak.

HMS Warspite / 1 czerwca

HMS "Warspite" – pancernik typu Queen Elizabeth służący w Królewskiej Marynarce Wojennej (ang. Royal Navy) w okresie I wojny światowej i II wojny światowej. Został zwodowany 26 listopada 1913 roku w stoczni Devonport Royal Dockyard. "Warspite" podczas II wojny światowej zdobył przezwisko "stara dama", nadane przez admirała Sir Andrew Cunninghama w 1943 roku. Podobnie jak pozostałe okręty tego typu, powstał z inicjatywy admirała Sir Johna Fishera, który zajmował stanowisko Pierwszego Lorda Admiralicji w okresie wejścia do służy HMS "Dreadnought". Projekt popierał także Winston Churchill.

Giuseppe Garibaldi / 1 lipca

Giuseppe Garibaldi (ur. 4 lipca 1807 w Nicei, Francja, zm. 2 czerwca 1882 na wyspie Caprera, Włochy), włoski rewolucjonista, żołnierz i polityk, działacz i bojownik na rzecz zjednoczenia Włoch, do czego - w znacznym stopniu - się przyczynił. Postać barwna i kontrowersyjna, tworząca swą własną legendę za życia. Wróg papiestwa i Austrii, niechętny legendzie napoleońskiej, choć na tej legendzie wychowany. Zawodowy marynarz, a zarazem żołnierz obeznany z taktyką walk partyzanckich. Bohater narodowy Włoch, twórca ich odrodzenia znanego jako Risorgimento. Szczególnie aktywny podczas walk na Sycylii i w bojach o Rzym.

Garnizon Radom / 3 sierpnia

Garnizon Radom – garnizon utworzony w XIX wieku w mieście Radom w zaborze austriackim. Następnie znalazł się na terenie Księstwa Warszawskiego oraz Królestwa Polskiego, dalej pełniąc funkcje militarne. Jednostki wojskowe radomskiego garnizonu, wśród nich 5 Pułk Piechoty Liniowej, brały udział w powstaniu listopadowym. Podczas powstania styczniowego w Radomiu stacjonowała rosyjska 7 Dywizja Piechoty, której oddziały nie dopuściły do przejęcia miasta przez siły polskie. W 1915 garnizon znalazł się pod jurysdykcją austriacką, natomiast po odzyskaniu przez Polskę niepodległości rozlokowane były tam takie jednostki jak 28 Pułk Artylerii Lekkiej czy 72 Pułk Piechoty. W tym okresie powstało lotnisko i utworzono Szkołę Podchorążych Rezerwy Lotnictwa, przez co Radom stał się ważnym ośrodkiem lotnictwa wojskowego. Po II wojnie światowej w garnizonie znajdowały się m.in. Oficerska Szkoła Lotnicza, 2 Pułk Artylerii Lekkiej, a także 60 Lotniczy Pułk Szkolny. Obecnie Radom to przede wszystkim ośrodek szkolenia lotniczego, oraz miejsce organizacji odbywających się co dwa lata międzynarodowych pokazów lotniczych Radom Air Show. Głównymi jednostkami wojskowymi na terenie garnizonu są 2 Ośrodek Szkolenia Lotniczego oraz 1 Komenda Lotniska.

Uzbrojenie pancerników typu Iowa / 2 września

Uzbrojenie pancerników typu Iowa przeszło długą ewolucję od momentu zwodowania pierwszego z okrętów typu Iowa w czerwcu 1940. Jednostki te pozostały jednymi z najciężej uzbrojonych okrętów amerykańskich. Artyleria główna kalibru 406 mm mogła razić cele oddalone o blisko 39 km pociskami różnego typu, poczynając od standardowych przeciwpancernych do taktycznych ładunków jądrowych nazywanych "Katie". Artyleria średnia kalibru 127 mm umożliwiała rażenie celów z odległości 14 km pociskami z zapalnikami uderzeniowymi lub zbliżeniowymi i mogła być używana w charakterze artylerii przeciwlotniczej albo do atakowania mniejszych jednostek pływających. Zgodnie z zamówieniem pancerniki te były wyposażone w szeroki wachlarz przeciwlotniczego uzbrojenia artyleryjskiego kalibru 20 mm i 40 mm, które z biegiem czasu zostało stopniowo zastąpione pociskami rakietowymi Tomahawk i Harpoon, wielolufowymi systemami strzeleckimi Phalanx oraz środkami walki elektronicznej. Do momentu wycofania ostatniego z pancerników typu Iowa ze służby w 1992 roku, żaden inny okręt tej klasy w historii nie posiadał takiej ilości różnego rodzaju uzbrojenia.

Mina typu S / 2 października

Mina typu S, S-Mine (od niem. Schrapnellmine - mina odłamkowa, lub Springmine - mina wyskakująca) – niemiecka mina przeciwpiechotna należąca do grupy min wyskakujących. Przez wojska lądowe większości aliantów zachodnich nazywana "Podskakująca Betty" (ang. Bouncing Betty), a przez Australijczyków i Nowozelandczyków jako "Skaczący Jack" (ang. Jumping Jack). Zasada działania tej miny polegała na wyrzuceniu jej przy pomocy ładunku miotającego na wysokość pasa (około jednego metra), a następnie eksplozji rozrzucającej horyzontalnie metalowe odłamki. Mina typu S została opracowana w nazistowskich Niemczech w latach 30. i wykorzystywana była intensywnie przez wojska hitlerowskie podczas II wojny światowej. Jej przeznaczeniem było rażenie nieosłoniętych żołnierzy piechoty w otwartym terenie. Produkowano dwie wersje min, które oznaczono rokiem rozpoczęcia produkcji danego modelu: SMi-35 i SMi-44. Obie konstrukcje były dość podobne, z tym że późniejsza SMi-44 została znacznie uproszczona w porównaniu do pierwowzoru.

Bitwy polskiego średniowiecza / 7 listopada

Bitwy polskiego średniowiecza – rozegrane w umownym okresie średniowiecza na obszarze ówczesnej Polski, z udziałem wojsk polskich, lub występujących w barwach władców, będących lub uważanych za polskich. Nie ma wątpliwości, jeśli chodzi o początek polskiego średniowiecza - jest nim początek panowania Mieszka I, a pierwszymi odnotowanymi starciami zbrojnymi były jego walki z Wichmanem i Wieletami oraz bitwa pod Cedynią w roku 972. Trudniejsza do wyznaczenia jest cezura końcowa, bowiem nie przystaje do historii Polski żadna data przyjmowana w historii powszechnej, taka jak upadek Konstantynopola (1453), odkrycie Ameryki przez Kolumba (1492) czy początek reformacji (1517). Mediewiści są zgodni, że koniec średniowiecza i początek renesansu w Polsce miał miejsce za panowania dynastii Jagiellonów.

Katastrofa B-52 w bazie Fairchild / 1 grudnia

Katastrofa B-52 w bazie Fairchild wydarzyła się 24 czerwca 1994 roku. W zderzeniu z ziemią należącego do USAF bombowca strategicznego B-52H zginęła cała 4 osobowa załoga wykonująca lot treningowy. Podczas feralnego lotu pierwszym pilotem maszyny o kodzie wywoławczym Czar 52, stacjonującej w Bazie Sił Powietrznych Fairchild był podpułkownik Bud Holland, który w czasie wykonywania bardzo ostrego zakrętu przekroczył graniczne parametry lotu doprowadzając do przeciągnięcia i utraty sterowności. Ze względu na bardzo niski pułap wykonywanej ewolucji niemożliwe było odzyskanie kontroli i w konsekwencji nastąpiło zderzenie z ziemią. Całe zdarzenie zostało utrwalone na taśmie filmowej i wielokrotnie prezentowane przez środki masowego przekazu. Komisja badająca okoliczności katastrofy doszła do wniosku, że łańcuch zdarzeń prowadzących do wypadku był bezpośrednio związany z osobowością i zachowaniem Hollanda, brakiem reakcji jego przełożonych na to zachowanie oraz sekwencją zdarzeń, które zaszły podczas nieszczęśliwego lotu. Dziś katastrofa ta i okoliczności jej zajścia są wykorzystywane w wojskowych i cywilnych środowiskach lotniczych jako studium do nauczania zarządzania zasobami ludzkimi.

Zobacz też

Archiwum 2006