Wojskowy Sąd Polskich Kolei Państwowych

Wojskowy Sąd Polskich Kolei Państwowych
	; Kompleks Budynków Dyrekcji Kolei Państwowych w Warszawie od strony placu Wileńskiego, b. siedziba m.in. Sądu Wojskowego PKP (1944-1949)
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Data utworzenia	1944/1945
Data likwidacji	1949
Szef Sądu Wojskowego PKP	mjr Aleksander Tomaszewski (1944)
	Adres
	ul. Wileńska 4, Warszawa
	Położenie na mapie Polski Wojskowy Sąd Polskich Kolei Państwowych
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Wojskowy Sąd Polskich Kolei Państwowych
	Położenie na mapie Warszawy Wojskowy Sąd Polskich Kolei Państwowych
	52°15′19,12″N 21°02′05,85″E/52,255311 21,034958

Sąd Wojskowy PKP – organ sądownictwa wojskowego powołany do orzekania w sprawach popełnionych przestępstw w przedsiębiorstwie Polskich Kolei Państwowych, działający w latach 1944–1949.

Wydzielony organ pn. Sąd Wojskowy PKP oraz ekspozytury zostały powołane w wyniku wydanego przez PKWN w dniu 4 listopada 1944 dekretu o militaryzacji PKP, oraz na podstawie rozkazu organizacyjnego Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego z 25 listopada 1944 opartego na art. 17 i 69 dekretu PKWN z 23 września 1944 „Prawo o ustroju sądów wojskowych i Prokuratury Wojskowej”^[2]^[1].

Siedzibą sądu był początkowo Lublin, a od 14 lutego 1945 – Warszawa, lokując ją w kompleksie budynków centralnych władz państwowych, oraz wielu resortów, m.in. komunikacji przy ul. Wileńskiej 4. Planowano powołanie 10 Sądów Wojskowych PKP. Ostatecznie, na podstawie rozkazu NDWP z 28 listopada 1946 i zarządzenia wykonawczego szefa Departamentu Służby Sprawiedliwości MON, powołano jedynie dwie delegatury (wydziały zamiejscowe) – we Wrocławiu, początkowo z siedzibą tymczasową w Katowicach, od 1 stycznia 1947 we Wrocławiu w budynku zajmowanym ówcześnie przez ZZK przy ul. Joannitów 14 i w Poznaniu w jednym z budynków DOKP przy ul. Stanisława Taczaka 8^[3]^[4]^[5]. Delegatury rozpoczęły działalność 1 lutego 1947. Zniesienie militaryzacji PKP nastąpiło 1 lipca 1949. Na mocy rozkazu z 10 sierpnia 1949 szef Departamentu Służby Sprawiedliwości MON został zobowiązany do rozformowania struktur Sądu Wojskowego PKP^[2]^[1].

Zobacz też

Wojskowa Prokuratura Polskich Kolei Państwowych

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Marcin Zaborski: „Specjalne” sądy wojskowe w Polsce w latach 1944–1955 (Wojskowy Sąd PKP, Wojskowy Sąd KBW oraz Wojskowe Sądy Rejonowe), Palestra 49/3-4(555-556), s. 161–171 2004.
↑ ^a ^b Elżbieta Romanowska: Wojskowe prokuratury Polskich Kolei Państwowych w latach 1944–1949 – formalno-prawne podstawy działalności, Przegląd Historyczno-Wojskowy 12 (63)/1 (234), s. 97–124, 2011.
↑ Bartosz Kruk: Militaryzacja kolei jako element umacniania władzy ludowej w Polsce po II wojnie światowej, [w:] Państwo wobec kolei żelaznych w Polsce, Muzeum w Rybniku Rybnik 2017, s. 293-307
↑ Tomasz Karpiński: Wydział Zamiejscowy Wojskowego Sądu Polskich Kolei Państwowych w Poznaniu (1947-1949), Wojskowy Przegląd Prawniczy R. 86, nr 2 (2013), s. 53-73
↑ Henryk Zięba: Monografia Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Poznaniu 1945 – 1992, ZDOKP Poznań 1993

[161-171-1] Marcin Zaborski: „Specjalne” sądy wojskowe w Polsce w latach 1944–1955 (Wojskowy Sąd PKP, Wojskowy Sąd KBW oraz Wojskowe Sądy Rejonowe), Palestra 49/3-4(555-556), s. 161–171 2004.

[97-124-2] Elżbieta Romanowska: Wojskowe prokuratury Polskich Kolei Państwowych w latach 1944–1949 – formalno-prawne podstawy działalności, Przegląd Historyczno-Wojskowy 12 (63)/1 (234), s. 97–124, 2011.

[3] Bartosz Kruk: Militaryzacja kolei jako element umacniania władzy ludowej w Polsce po II wojnie światowej, [w:] Państwo wobec kolei żelaznych w Polsce, Muzeum w Rybniku Rybnik 2017, s. 293-307

[4] Tomasz Karpiński: Wydział Zamiejscowy Wojskowego Sądu Polskich Kolei Państwowych w Poznaniu (1947-1949), Wojskowy Przegląd Prawniczy R. 86, nr 2 (2013), s. 53-73

[5] Henryk Zięba: Monografia Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Poznaniu 1945 – 1992, ZDOKP Poznań 1993

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]