Wojskowy Sąd Polskich Kolei Państwowych

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wojskowy Sąd Polskich Kolei Państwowych
Ilustracja
Kompleks Budynków Dyrekcji Kolei Państwowych w Warszawie od strony placu Wileńskiego, b. siedziba m.in. Sądu Wojskowego PKP (1944-1949)
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Data utworzenia

1944/1945

Data likwidacji

1949

Szef Sądu Wojskowego PKP

mjr Aleksander Tomaszewski (1944)[1]

Adres
ul. Wileńska 4, Warszawa
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wojskowy Sąd Polskich Kolei Państwowych”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Wojskowy Sąd Polskich Kolei Państwowych”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wojskowy Sąd Polskich Kolei Państwowych”
Ziemia52°15′19,12″N 21°02′05,85″E/52,255311 21,034958
b. siedziba Wydziału Zamiejscowego Wojskowego Sądu PKP w Poznaniu przy ul. S. Taczaka 8
b. siedziba Wydziału Zamiejscowego Wojskowego Sądu PKP we Wrocławiu przy ul. Joanitów 14

Sąd Wojskowy PKP – organ sądownictwa wojskowego powołany do orzekania w sprawach popełnionych przestępstw w przedsiębiorstwie Polskich Kolei Państwowych, działający w latach 1944–1949.

Wydzielony organ pn. Sąd Wojskowy PKP oraz ekspozytury zostały powołane w wyniku wydanego przez PKWN w dniu 4 listopada 1944 dekretu o militaryzacji PKP, oraz na podstawie rozkazu organizacyjnego Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego z 25 listopada 1944 opartego o art. 17 i 69 dekretu PKWN z 23 września 1944 „Prawo o ustroju sądów wojskowych i Prokuratury Wojskowej”[2][1].

Siedzibą sądu był początkowo Lublin, a od 14 lutego 1945 – Warszawa, lokując ją w kompleksie budynków centralnych władz państwowych, oraz wielu resortów, m.in. komunikacji przy ul. Wileńskiej 4. Planowano powołanie 10 Sądów Wojskowych PKP. Ostatecznie, na podstawie rozkazu NDWP z 28 listopada 1946 i zarządzenia wykonawczego szefa Departamentu Służby Sprawiedliwości MON, powołano jedynie dwie delegatury (wydziały zamiejscowe) – we Wrocławiu, początkowo z siedzibą tymczasową w Katowicach, od 1 stycznia 1947 we Wrocławiu w budynku zajmowanym ówcześnie przez ZZK przy ul. Joannitów 14 i w Poznaniu w jednym z budynków DOKP przy ul. Stanisława Taczaka 8[3][4][5]. Delegatury rozpoczęły działalność 1 lutego 1947. Zniesienie militaryzacji PKP nastąpiło 1 lipca 1949. Na mocy rozkazu z 10 sierpnia 1949 szef Departamentu Służby Sprawiedliwości MON został zobowiązany do rozformowania struktur Sądu Wojskowego PKP[2][1].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Marcin Zaborski: „Specjalne” sądy wojskowe w Polsce w latach 1944–1955 (Wojskowy Sąd PKP, Wojskowy Sąd KBW oraz Wojskowe Sądy Rejonowe), Palestra 49/3-4(555-556), s. 161–171 2004.
  2. a b Elżbieta Romanowska: Wojskowe prokuratury Polskich Kolei Państwowych w latach 1944–1949 – formalno-prawne podstawy działalności, Przegląd Historyczno-Wojskowy 12 (63)/1 (234), s. 97–124, 2011.
  3. Bartosz Kruk: Militaryzacja kolei jako element umacniania władzy ludowej w Polsce po II wojnie światowej, [w:] Państwo wobec kolei żelaznych w Polsce, Muzeum w Rybniku Rybnik 2017, s. 293-307
  4. Tomasz Karpiński: Wydział Zamiejscowy Wojskowego Sądu Polskich Kolei Państwowych w Poznaniu (1947-1949), Wojskowy Przegląd Prawniczy R. 86, nr 2 (2013), s. 53-73
  5. Henryk Zięba: Monografia Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Poznaniu 1945 – 1992, ZDOKP Poznań 1993